کشورهای اروپایی که عضو ناتو هستند، در پنج سال گذشته خرید تسلیحات را بیش از دو برابر کردهاند که ۶۰ درصد آن از آمریکا خریداری شده است.
بر اساس دادههای مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، سیپری، کشورهای اروپایی در پیمان آتلانتیک شمالی در کنار واردات جنگافزار، تولید آن را نیز به میزان زیادی افزایش دادهاند. با این حال، هنوز ایالات متحده بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده تسلیحات در جهان است.
یافتههای سیپری با اعلام اتحادیه اروپا مبنی بر تقویت توانمندیهای دفاعی این قاره در واکنش به تغییر سیاست خارجی آمریکا در پی بازگشت دونالد ترامپ به قدرت، همزمان شده است.
این افزایش خرید تسلیحات از سوی کشورهای اروپایی در حالی است که هنوز طرح کمیسیون اتحادیه اروپا موسوم به «تسلیح مجدد اروپا» با بودجهای بالغ بر ۸۰۰ میلیارد یورو، به اجرا گذاشته نشده است.
خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه ۲۰ اسفند با استناد به گزارش مؤسسه سیپری نوشت در سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ میلادی، اوکراین بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان بوده است. اوکراین از اواخر ۲۰۲۲ درگیر دفاع از خود در برابر یورش همهجانبه روسیه در جنگی بوده که به تازگی وارد چهارمین سال خود شده است.
بر پایۀ این گزارش، آمریکا فروشنده ۴۳ درصد از تسلیحات در جهان است و بعد از آمریکا، فرانسه که دومین کشور بزرگ صادرکننده جنگافزار است، سهم ۹.۶ درصدی از بازار تسلیحات را در اختیار دارد.
سیپری میگوید واردات تسلیحات کشورهای اروپایی عضو ناتو نسبت به پنج سال گذشته ۱۰۵ درصد افزایش یافته که نشاندهنده تجهیز مجدد کشورهای اروپایی در واکنش به تهدید ناشی از روسیه است.
پیتر وِزِمَن، پژوهشگر ارشد در سیپری، گفته است کشورهای اروپایی عضو ناتو برای کاهش وابستگی به واردات جنگافزار و تقویت صنایع تسلیحاتی خود گامهایی برداشتهاند اما مسئله خرید تسلیحات از آمریکا «ریشههای عمیقی دارد».
به گفته آقای وزمن، کشورهای اروپایی عضو ناتو هنوز در نوبت دریافت تقریباً ۵۰۰ جنگنده و تسلیحات بسیار دیگری هستند که به آمریکا سفارش دادهاند. ایتالیا و بریتانیا جتهای اف۳۵ و سامانههای پیچیدهٔ پدافند هوایی پاتریوت آمریکایی را خریداری کردهاند که یافتن جایگزین برای آنها دشوار است.
این محقق گفته است که بلژیک، هلند و دانمارک بیش از کشورهای بزرگتر اروپاییِ عضو ناتو به جنگافزارهای آمریکایی وابسته هستند. دانمارک در پی بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در نتیجهٔ اصرار رئیسجمهور آمریکا برای مالکیت گرینلند، درگیر تنش دیپلماتیک نیز با واشینگتن شده است.
رهبران اتحادیه اروپا هفته گذشته از طرح رئیس کمیسیون اروپا برای افزایش توانمندی تولید تسلیحات در این قاره و کاهش وابستگی به آمریکا برای دفاع از خود حمایت کردند، اما این مسیر هنوز طولانی خواهد بود.
روسیه که زمانی دومین صادرکننده بزرگ اسلحه در جهان بود به دلیل راه اندازی تهاجم خود علیه اوکراین، با کاهش ۶۴ درصدی در صادرات خود مواجه شد، اما هنوز سومین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان است.
فرانسه هم گرچه بیش از چهار برابر کمتر از آمریکا بازار صادرات تسلیحات را در دست دارد، اما هم مشتریانی در اروپا و هم مشتریانی در دیگر مناطق جهان دارد.
هند بزرگترین خریدار جنگافزار فرانسوی است و در اروپا نیز یونان و کرواسی به ویژه خواهان جنگندههای رافال فرانسوی بودهاند.
و در نهایت این که بر اساس آمارهای سیپری، با وجود جنگ در نوار غزه، اسرائیل در پنج سال گذشته نسبت به دوره پنج ساله قبلش، مجموع واردات تسلیحات خود را افزایش نداد و ثابت نگاه داشت.