بیژن نامدار زنگنه٬ وزیر نفت ایران می‌گوید که از سال ۱۳۹۴ با افزایش تراز تولید گاز نسبت به مصرف، ایران نسبت به واردات گاز به طور کامل بی نیاز می‌شود؛ البته ممکن است بنا به برخی ضرروت‌های ملی کشور واردات گاز در حد کمی ادامه داشته باشد.
به گزارش پایگاه خبری اداره کل روابط عمومی وزارت نفت، شانا، آقای زنگنه چهارشنبه هشتم آبان ماه، سهم گاز در سبد انرژی کشور را ۷۰ درصد عنوان کرد.
در عین حال در گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم، بی پی، که ۲۲ خرداد ماه منتشر شد، ایران بزرگترین دارنده ذخایر گازی جهان معرفی شده است. این گزارش می‌گوید که ایران ۳۳٫۶ تریلیون متر مکعب ذخایر تثبیت شده گازی دارد که برابر با ۱۸ درصد کل ذخایر گاز جهان است.
آخرین گزارش سالانه اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز که اوایل فروردین ماه منتشر شد، گزارش شرکت «بی پی» درباره ذخایر گازی ایران را تایید می‌کند. با این حال بر اساس این گزارش، تولید سالانه گاز طبیعی ایران ۱۵۳ میلیارد متر مکعب است که دقیقا برابر با مقدار گاز مصرفی در ایران است و این در حالی است که انتظار می‌رود طی ۱۰ سال آینده متوسط مصرف گاز ایران سالانه ۷ درصد افزایش یابد.
البته این گزارش درباره سهم کنونی گاز در سبد انرژی مصرفی ایران آماری نداده و تنها نوشته است که سهم گاز در سبد انرژی ایران برای سال ۲۰۱۰ حدود ۵۹ درصد و سهم نفت ۳۹ درصد بوده است.
واردات و صادرات گاز ایران
عدم وجود گاز مازاد بر مصرف ایران در حالی است که این کشور متعهد به صادرات سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه است، اما واردات گاز ایران از ترکمنستان طی دو سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
ترکمنستان سال ۹۰ بیش از ۱۰ میلیارد متر مکعب صادرات گاز به ایران داشت، اما سال گذشته این رقم به ۴٫۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافت و این وضعیت کماکان ادامه دارد.
خبرگزاری مهر پاییز سال گذشته از بدهی یک میلیارد دلاری تهران به دولت عشق آباد خبر داد. تا کنون درباره پرداخت و عدم پرداخت این بدهی خبری منتشر نشده است.
بیژن زنگنه نهم مهرماه از کسری حدود ۳۰ میلیارد مترمکعبی تامین گاز برای زمستان سال جاری خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی گفته است: «در صورت واردات ۴۰ میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان هم (معادل ۱۴٫۵ میلیارد متر مکعب در سال)، برای زمستان سال جاری ۳۰ میلیارد متر مکعب کمبود گاز داریم.»
ذخیره سازی گاز
یکی از عمده مشکلات ایران برای تامین گاز مصرفی کشور در ماه‌های سرد سال، عدم توسعه مخازن ذخیره گاز است، موضوعی که آقای زنگنه نیز روز چهارشنبه به آن اذعان کرده و گفت که «یکی از روشهای پایداری گاز رسانی در فصل سرما داشتن ذخیره سازی گاز در مخازن زیر زمینی است. این درحالی است که هم اکنون سهم ذخیره سازی گاز در ایران بسیار ناچیز است و با توجه به وابستگی انرژی کشور به گاز در آینده برای ایران مشکل ساز خواهد شد».
بر اساس گزارش «شرکت ذخیره سازی گاز ایران»، زمستان امسال میزان مصرف گاز طبیعی توسط کل مشترکان خانگی، تجاری، صنایع، نیروگاهی و صادرات به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید.
این در حالی است که حتی تولید ناخالص گاز در ایران (روزانه ۶۱۳ میلیون متر مکعب) نیز کمتر از رقم یاد شده است. با اینحال، با توجه به اینکه مصرف گاز در تابستان به مراتب کمتر از زمستان است، با ذخیره گاز در مخازن زیرزمینی طبیعی در فصول گرم سال می‌توان جوابگوی نیازهای مصرفی در زمستان شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ۶ آبان ماه در گفتگو با شانا گفت که در زمستان ۹۰ درصد گاز مصرفی کشور به بخش خانگی اختصاص یافته بود.
هم اکنون دو مخزن ذخیره سازی گاز در ایران وجود دارد؛ مخزن سراجه قم با ظرفیت ۳٫۳ میلیارد متر مکعب که سال ۹۱ به بهره برداری رسید و مخزن شوریجه با ظرفیت ذخیره سازی ۴٫۶ میلیارد متر مکعب که فاز اول آن شهریورماه سال جاری افتتاح شد، البته هنوز بطور کامل در مدار بهره‌برداری قرار نگرفته است.
کاهش مصرف صنعتی و تزریق به میادین نفتی
وزیر نفت ایران در سخنان روز چهارشنبه خود همچنین تصریح کرد: «امسال به دلیل کمبود قابل توجه گاز، بدترین و سخت ترین سال تاریخ صنعت گاز کشور است... بخشی از این کمبود با واردات، جایگزینی با سوخت مایع و کاهش تزریق گاز به مخازن نفتی جبران خواهد شد.»
وی در رابطه با جایگزینی سوخت مایع برای نیروگاههای برقی، با انتقاد از روند رو به رشد استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها گفت که در سال ۷۹ سهم سوخت مایع در سبد سوختی نیروگاه‌ها حدود ۱۹ درصد بود، در حالی که هم اکنون به دلیل عدم توسعه به موقع طرح‌های گازی این سهم به ۴۸ درصد رسیده است.
هم اکنون نیروگاههای برقی کشور روزانه نیاز به ۱۵۵ تا ۱۶۰ میلیون متر مکعب گاز دارند، موضوعی که با توجه به اوج گرفتن مصرفی خانگی گاز در زمستان، باعث خواهد شد که سوخت گازی مورد نیاز نیروگاه‌ها با سوخت‌های مایع مانند نفت کوره و گازوئیل جایگزین شود.
بیژن زنگنه نهم مهرماه اعلام کرد که «کسری شدید گاز منجر به سوختن سالانه ۱۷ تا ۱۸ میلیارد دلار فرآورده نفتی در نیروگاه‌ها می‌شود».
زنگنه همچنین یک رو پیش از ان در اظهاراتی گفته بود: «در صورتی که بتوانیم صنعت سی‌ان‌جی را در کشور توسعه دهیم، به ازای جایگزینی هر متر مکعب گاز به جای یک لیتر بنزین٬ ۵۵ سنت سود خواهیم کرد، از این رو بایستی نگاه به توسعه این صنعت جدی تر از قبل باشد.»
هم اکنون ایران روزانه قادر به تولید ۱۷٫۶ میلیون متر مکعب گاز فشرده «سی‌ان‌جی» برای مصارف خودرو است که سهمی دو درصدی در سبد سوختی کشور دارد و بسیار اندک است.
آقای زنگنه مهرماه سال جاری گفته بود که در نیمه دوم سال جاری بخاطر کمبود بنزین تولید داخل، ایران روزانه پنج تا هفت میلیون لیتر بنزین وارد خواهد کرد.
در رابطه با تزریق گاز به میادین نفتی کهنه در راستای افزایش فشار و تولید نفت، اداره اطلاعات انرژی آمریکا می‌گوید که سال ۲۰۱۱ ایران روزانه تنها ۷۷ میلیون متر مکعب گاز به میادین کهنه نفتی تزریق کرده است. ۸۰ درصد میادین نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه هفت تا ۱۲ درصد از تولید آنها کم می‌شود. ایران برای جلوگیری از افت بیشتر تولید نفت، روزانه بایستی حداقل ۱۸۰میلیون متر مکعب گاز به این میادین تزریق کند.
پارس جنوبی
میدان گازی پارس جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است و تنها ذخایر بخش ایرانی آن به ۱۴ تریلیون متر مکعب می‌رسد، تاکنون با افتتاح ۱۰ فاز آن، تنها قادر به تولید ۲۴۲ میلیون متر مکعب گاز است.
ایران توسعه فازهای دیگر این میدان عظیم گازی را نیز سال‌ها قبل آغاز کرده، اما به رغم سرمایه‌گذاری ۴۶ میلیارد دلاری، تنها فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی بیش از ۹۰ درصد توسعه یافته است. آقای زنگنه می‌گوید که افتتاح این دو فاز نیز تا نیمه سال آینده غیرممکن به نظر می‌رسد.
رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت سوم آبان ماه اظهار کرد که برای توسعه تمامی فازهای پارس جنوبی تا دو سال آینده به ۲۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید نیاز است.
به گزارش پایگاه خبری اداره کل روابط عمومی وزارت نفت، شانا، آقای زنگنه چهارشنبه هشتم آبان ماه، سهم گاز در سبد انرژی کشور را ۷۰ درصد عنوان کرد.
در عین حال در گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم، بی پی، که ۲۲ خرداد ماه منتشر شد، ایران بزرگترین دارنده ذخایر گازی جهان معرفی شده است. این گزارش می‌گوید که ایران ۳۳٫۶ تریلیون متر مکعب ذخایر تثبیت شده گازی دارد که برابر با ۱۸ درصد کل ذخایر گاز جهان است.
آخرین گزارش سالانه اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز که اوایل فروردین ماه منتشر شد، گزارش شرکت «بی پی» درباره ذخایر گازی ایران را تایید می‌کند. با این حال بر اساس این گزارش، تولید سالانه گاز طبیعی ایران ۱۵۳ میلیارد متر مکعب است که دقیقا برابر با مقدار گاز مصرفی در ایران است و این در حالی است که انتظار می‌رود طی ۱۰ سال آینده متوسط مصرف گاز ایران سالانه ۷ درصد افزایش یابد.
البته این گزارش درباره سهم کنونی گاز در سبد انرژی مصرفی ایران آماری نداده و تنها نوشته است که سهم گاز در سبد انرژی ایران برای سال ۲۰۱۰ حدود ۵۹ درصد و سهم نفت ۳۹ درصد بوده است.
واردات و صادرات گاز ایران
عدم وجود گاز مازاد بر مصرف ایران در حالی است که این کشور متعهد به صادرات سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه است، اما واردات گاز ایران از ترکمنستان طی دو سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
ترکمنستان سال ۹۰ بیش از ۱۰ میلیارد متر مکعب صادرات گاز به ایران داشت، اما سال گذشته این رقم به ۴٫۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافت و این وضعیت کماکان ادامه دارد.
خبرگزاری مهر پاییز سال گذشته از بدهی یک میلیارد دلاری تهران به دولت عشق آباد خبر داد. تا کنون درباره پرداخت و عدم پرداخت این بدهی خبری منتشر نشده است.
بیژن زنگنه نهم مهرماه از کسری حدود ۳۰ میلیارد مترمکعبی تامین گاز برای زمستان سال جاری خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی گفته است: «در صورت واردات ۴۰ میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان هم (معادل ۱۴٫۵ میلیارد متر مکعب در سال)، برای زمستان سال جاری ۳۰ میلیارد متر مکعب کمبود گاز داریم.»
ذخیره سازی گاز
یکی از عمده مشکلات ایران برای تامین گاز مصرفی کشور در ماه‌های سرد سال، عدم توسعه مخازن ذخیره گاز است، موضوعی که آقای زنگنه نیز روز چهارشنبه به آن اذعان کرده و گفت که «یکی از روشهای پایداری گاز رسانی در فصل سرما داشتن ذخیره سازی گاز در مخازن زیر زمینی است. این درحالی است که هم اکنون سهم ذخیره سازی گاز در ایران بسیار ناچیز است و با توجه به وابستگی انرژی کشور به گاز در آینده برای ایران مشکل ساز خواهد شد».
بر اساس گزارش «شرکت ذخیره سازی گاز ایران»، زمستان امسال میزان مصرف گاز طبیعی توسط کل مشترکان خانگی، تجاری، صنایع، نیروگاهی و صادرات به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید.
این در حالی است که حتی تولید ناخالص گاز در ایران (روزانه ۶۱۳ میلیون متر مکعب) نیز کمتر از رقم یاد شده است. با اینحال، با توجه به اینکه مصرف گاز در تابستان به مراتب کمتر از زمستان است، با ذخیره گاز در مخازن زیرزمینی طبیعی در فصول گرم سال می‌توان جوابگوی نیازهای مصرفی در زمستان شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ۶ آبان ماه در گفتگو با شانا گفت که در زمستان ۹۰ درصد گاز مصرفی کشور به بخش خانگی اختصاص یافته بود.
هم اکنون دو مخزن ذخیره سازی گاز در ایران وجود دارد؛ مخزن سراجه قم با ظرفیت ۳٫۳ میلیارد متر مکعب که سال ۹۱ به بهره برداری رسید و مخزن شوریجه با ظرفیت ذخیره سازی ۴٫۶ میلیارد متر مکعب که فاز اول آن شهریورماه سال جاری افتتاح شد، البته هنوز بطور کامل در مدار بهره‌برداری قرار نگرفته است.
کاهش مصرف صنعتی و تزریق به میادین نفتی
وزیر نفت ایران در سخنان روز چهارشنبه خود همچنین تصریح کرد: «امسال به دلیل کمبود قابل توجه گاز، بدترین و سخت ترین سال تاریخ صنعت گاز کشور است... بخشی از این کمبود با واردات، جایگزینی با سوخت مایع و کاهش تزریق گاز به مخازن نفتی جبران خواهد شد.»
وی در رابطه با جایگزینی سوخت مایع برای نیروگاههای برقی، با انتقاد از روند رو به رشد استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها گفت که در سال ۷۹ سهم سوخت مایع در سبد سوختی نیروگاه‌ها حدود ۱۹ درصد بود، در حالی که هم اکنون به دلیل عدم توسعه به موقع طرح‌های گازی این سهم به ۴۸ درصد رسیده است.
هم اکنون نیروگاههای برقی کشور روزانه نیاز به ۱۵۵ تا ۱۶۰ میلیون متر مکعب گاز دارند، موضوعی که با توجه به اوج گرفتن مصرفی خانگی گاز در زمستان، باعث خواهد شد که سوخت گازی مورد نیاز نیروگاه‌ها با سوخت‌های مایع مانند نفت کوره و گازوئیل جایگزین شود.
بیژن زنگنه نهم مهرماه اعلام کرد که «کسری شدید گاز منجر به سوختن سالانه ۱۷ تا ۱۸ میلیارد دلار فرآورده نفتی در نیروگاه‌ها می‌شود».
زنگنه همچنین یک رو پیش از ان در اظهاراتی گفته بود: «در صورتی که بتوانیم صنعت سی‌ان‌جی را در کشور توسعه دهیم، به ازای جایگزینی هر متر مکعب گاز به جای یک لیتر بنزین٬ ۵۵ سنت سود خواهیم کرد، از این رو بایستی نگاه به توسعه این صنعت جدی تر از قبل باشد.»
هم اکنون ایران روزانه قادر به تولید ۱۷٫۶ میلیون متر مکعب گاز فشرده «سی‌ان‌جی» برای مصارف خودرو است که سهمی دو درصدی در سبد سوختی کشور دارد و بسیار اندک است.
آقای زنگنه مهرماه سال جاری گفته بود که در نیمه دوم سال جاری بخاطر کمبود بنزین تولید داخل، ایران روزانه پنج تا هفت میلیون لیتر بنزین وارد خواهد کرد.
در رابطه با تزریق گاز به میادین نفتی کهنه در راستای افزایش فشار و تولید نفت، اداره اطلاعات انرژی آمریکا می‌گوید که سال ۲۰۱۱ ایران روزانه تنها ۷۷ میلیون متر مکعب گاز به میادین کهنه نفتی تزریق کرده است. ۸۰ درصد میادین نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه هفت تا ۱۲ درصد از تولید آنها کم می‌شود. ایران برای جلوگیری از افت بیشتر تولید نفت، روزانه بایستی حداقل ۱۸۰میلیون متر مکعب گاز به این میادین تزریق کند.
پارس جنوبی
میدان گازی پارس جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است و تنها ذخایر بخش ایرانی آن به ۱۴ تریلیون متر مکعب می‌رسد، تاکنون با افتتاح ۱۰ فاز آن، تنها قادر به تولید ۲۴۲ میلیون متر مکعب گاز است.
ایران توسعه فازهای دیگر این میدان عظیم گازی را نیز سال‌ها قبل آغاز کرده، اما به رغم سرمایه‌گذاری ۴۶ میلیارد دلاری، تنها فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی بیش از ۹۰ درصد توسعه یافته است. آقای زنگنه می‌گوید که افتتاح این دو فاز نیز تا نیمه سال آینده غیرممکن به نظر می‌رسد.
رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت سوم آبان ماه اظهار کرد که برای توسعه تمامی فازهای پارس جنوبی تا دو سال آینده به ۲۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید نیاز است.
