دیپلمات‌ها: اختلافات قابل‌توجهی میان ایران و آژانس وجود دارد

در حالی که قرار است مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهار هفته دیگر در تهران ادامه پیدا کند، برخی از دیپلمات‌های غربی به مسائل باقی‌مانده درباره برنامه هسته‌ای ایران اشاره می‌کنند و می‌گویند نمی‌توان درباره موفقیت این مذاکرات مطمئن بود.

ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۲۳ آذر در تهران مذاکراتی درباره مسائل حل‌نشده در برنامه هسته‌ای ایران داشتند که هر دو طرف از این مذاکرات ابراز رضایت کرده‌اند. قرار است دور بعدی مذاکرات روز ۲۷ دی (۱۶ ژانویه) در تهران ادامه پیدا کند.

یک دیپلمات غربی مستقر در آژانس اتمی در وین که نامش ذکر نشده است، درباره مسائلی که همچنان بین ایران و آژانس مطرح است، به خبرگزاری رویترز گفته است: «یک مانع سخت بر سر رسیدن به توافق بین ایران و آژانس، این درخواست ایران است که در هر حوزه‌ای که به سئوال‌های آژانس پاسخ داده شد، تحقیق و بازرسی درباره آن متوقف شود. اما آژانس اتمی می‌خواهد مثلا اگر مدارک جدیدی به میان آمد، بتواند به مسائل مطرح‌شده قبلی باز گردد.»

یک دیپلمات دیگر بدون ذکر نام در این باره به رویترز گفته است: «دست‌انداز دیگر در مذاکرات ایران و آژانس اتمی، درخواست ایران برای دسترسی به مدارکی است که عمدتا از دستگاه‌های اطلاعاتی کشورهای غربی آمده‌اند و مبنای نگرانی‌های آژانس درباره ابعاد احتمالی نظامی ممنوعه در برنامه هسته‌ای تهران شده‌اند.»

یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که تمایل داشته مدارک را «در وقت مقتضی» به ایران ارائه دهد ولی مقامات غربی می‌گویند چنین کاری برای آژانس دشوار است چون این مدارک به شکل محرمانه و سری از سوی دولت‌های دیگر به این نهاد سازمان ملل داده شده‌اند و اگر تهران به اصل مدارک دست پیدا کند، آنها می‌توانند نگران افشای هویت منابع خود در ایران باشند.

یک دیپلمات غربی که نامش آورده نشده، درباره مذاکرات ۲۳ آذر در تهران به رویترز گفته است که به نظر مقامات آژانس، هنوز جا برای «خوش‌بینی» درباره رسیدن به توافق با ایران وجود دارد ولی «باز هم باید کار شود تا (ایران و آژانس) به توافق نهایی برسند».

دیپلمات دیگری در وین، شهری که مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، بدون ذکر نام گفته است: «اختلاف‌ها به قوت خود باقی است. ما قبلا هم تجربه این موقعیت را داشته‌ایم».

اشاره این دیپلمات به بازدید یوکیا آمانو از تهران در اول خردادماه سال جاری است. او پیش از این دیدار گفته بود انتظار دارد به‌زودی به توافقی با ایران برسد که سد جلوی تحقیقات آژانس اتمی را بر دارد اما چنین نشد.

هرمان ناکارتس، سربازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز جمعه ۲۴ آذر و پس از مذاکرات در تهران، با اشاره به «دیدارهای خوب» گروه خود با مقامات ایران گفته بود این گروه در این مذاکرات، به پیشرفت‌هایی دست یافته است.

پیشتر در روز پنجشنبه علی‌اصغر سلطانیه، نماینده ایران در این سازمان دیده‌بان فعالیت‌های هسته‌ای، اعلام کرده بود که «پیشرفت‌های خوبی» در مذاکرات تازه مقامات جمهوری اسلامی با بازرسان آژانس حاصل شده است.

سربازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این سفر ابراز امیدواری کرده بود که این بار گروهش بتواند از سایت پارچین دیدار کند اما نهایتا گزارشی درباره چنین بازدیدی منتشر نشد.

در عین حال آقای ناکارتس پس از بازگشت از تهران در وین گفت بازدید از پایگاه پارچین جزئی از توافق ایران و این آژانس بر سر «رویکردی ساختارمند» برای ازسرگیری کار بازرسان خواهد بود.

به گفته آقای ناکارتس، انتظار بر این است که در مذاکرات ۲۷ دی‌ماه این «رویکرد ساختارمند» نهایی شده و «مدت کوتاهی بعد» به اجرا گذاشته شود.

به گزارش رویترز، اشاره معاون یوکیا آمانو در آژانس انرژی اتمی به توافق طرفین بر سر چارچوبی است که «به آژانس اجازه خواهد داد بازرسی و تحقیقات خود را درباره پژوهش‌های مشکوک ایران در زمینه بمب اتمی از سر بگیرد».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه‌های اخیر به‌شدت اصرار داشته است که ایران به بازرسان این سازمان اجازه دسترسی به پایگاه نظامی پارچین را بدهد.

آژانس ایران را متهم می‌کند که در این پایگاه نظامی آزمایش‌های انفجاری مربوط به کلاهک هسته‌ای انجام شده است؛ اتهام دیگری که آژانس مطرح کرده پاکسازی «گسترده» در پایگاه پارچین است.

تهران در مقابل این اتهامات را رد کرده و گفته است که طبق معاهده ان‌پی‌تی می‌تواند اجازه دسترسی به این محوطه نظامی را صادر نکند.

ایران بارها اتهام قدرت‌های غربی درباره زمینه نظامی برنامه هسته‌ای خود را رد کرده است و گفته است در پی تولید انرژی و تحقیقات پزشکی است.