محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران، یک بار دیگر خواستار برگزاری انتخابات آزاد در ایران و تجدید نظر در ساز و کارهای انتخاباتی شده و از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته است، به احزاب سیاسی در این کشور اجازه دهند، فعالیت‌های خود را از سربگیرند.
محمد خاتمی در سخنانی که روز دوشنبه در وبسایت رسمی وی منتشر شده است، یک بار دیگر خواستار برگزاری انتخابات آزاد در ایران شده است.
رئیس دولت اصلاحات که در دیدار با اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات سخن می‌گفت، در این باره اظهار داشته است: «ساز و کار انتخابات طوری باشد که همه گروه‌ها احساس کنند آزادانه و با امنیت می‌توانند حضور داشته باشند و نامزد داشته باشند و برگزاری انتخابات به صورتی باشد که واقعاً رای و نظر واقعی مردم تامین شود.»
رئیس جمهور پیشین ایران در اوایل دی ماه نیز در دیدار با اعضای فراکسیون نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس از «آزادی زندانیان و ایجاد فضای آزاد برای همه و گروه‌ها، پایبندی مسئولان به قانون اساسی و فراهم آوردن سازوکاری برای برگزاری انتخابات سالم و آزاد» به عنوان شرایط حداقلی اصلاح‌طلبان برای شرکت در این انتحابات یاد کرده بود.
به دنبال این سخنان حامیان دولت در ایران نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس و نیز رئیس دولت اصلاحات را آماج حملات خود قرار دادند که از آن جمله می‌توان به اظهارات احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان اشاره کرد که در واکنش به سخنان آقای خاتمی گفته بود: «می‌گویند اگر ما بخواهیم وارد شویم، شرایطی دارد. واقعاً باید گفت وقاحت حد و مرزی ندارد. مردم شما را قبول ندارند. چه کسی به شما رای میدهد؟»
چندی بعد محمد خاتمی، در واکنش به این گفته‌های احمد جنتی اظهار داشت: «در جواب این مسئله که این که این روزها گفته می‌شود مردم چه کسی را بخواهند و چه کسی را نخواهند، باید گفت کسانی‌که مردم را قبول ندارند، حق ندارند درباره مردم و از زبان مردم صحبت کنند.»
وی همچنین افزوده بود: «مردم متولی نمی‌خواهند، بگذارید خود مردم در فضای امن و آزاد تصمیم بگیرند و هر کس را که خواستند انتخاب کنند. در جریان یک انتخابات آزاد است که معلوم می شود مردم چه کسی را می خواهند و چه کسی را نمی خواهند.»
در این میان در شرایطی که حملات حامیان دولت علیه رئیس جمهور پیشین ایران اندکی فروکش کرده است، محمد خاتمی در سخنان تازه خود یک بار دیگر خواستار برگزاری انتخابات آزاد شده و بر اهمیت «تجدید نظر در ساز و کار انتخابات» تاکید کرده است.
وی در این باره اظهار داشته است: «همه دولت‌ها و همه وزرای کشور در همه ادوار اجماع روی این داشته‌اند که باید در ساز و کار انتخابات تجدید نظر شود. آیا دیگر اجماعی بالاتر از این وجود دارد؟ این کار زودتر باید انجام شود و خود نظام هم باید آن را انجام دهد.»
محمد خاتمی همچنین با بیان این که انتخابات آزاد، آزادی بیان و آزادی اندیشه و تبادل اندیشه و رای و هزینه نداشتن انتقاد و اعتراض را در جمهوری اسلامی مهم می‌داند، به رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران اشاره کرده و گفته است: «من اصلاً کاری به محتوای انتخابات گذشته ندارم، ولی ببینید چقدر نیروها به خاطر مشارکت در انتخابات دچار تنگنا شدند؛ این نه با معیارهای منطقی و شرعی و قانونی نظام جمهوری اسلامی سازگار است و نه به مصلحت خود نظام و حاکمیت.»
رئیس بنیاد باران یک بار دیگر خواستار «باز شدن فضای امنیتی» موجود در کشور شده و افزوده است: «به صراحت عرض کنم فضای کنونی کشور نه به مصلحت کشور و جامعه و حتی حکومت است و نه مطابق با معیارها وملاک‌هایی که قانوناً و شرعا داریم.»
محمد خاتمی همچنین با انتقاد از ایجاد محدودیت برای فعالیت احزاب پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در ایران خواستار آن شده است که «به عنوان گام خیرخواهانه اول اجازه داده شود که همه احزاب کنگره خود را با امنیت و آزادی برگزار کنند.»
وی در این باره اظهار داشته است: «امروز به ناحق گروه‌های قانونی و دلسوز منحل می‌شوند و راه فعالیت به روی دیگران هم بسته می‌شود. چرا باید احزاب و تشکل‌ها طی دو سال گذشته حتی نتوانند کنگره سالانه خود را برگزار کنند؟»
اشاره آقای خاتمی به اعلام انحلال سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت ایران، به عنوان دو حزب عمده اصلاح‌طلب در ایران، در جریان رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری از سوی وزارت کشور دولت محمود احمدی‌نژاد و قوه قضائیه است.
به دنبال گسترش اعتراض‌ها نسبت به نتایج اعلام شده برای انتخابات ریاست جمهوری در ایران، شمار زیادی از اعضای رده بالای این دو حزب اصلاح‌طلب بازداشت شدند و عده‌ای از آنها همچون محسن صفایی‌فراهانی و محسن تاج‌زاده همچنان در زندان به سرمی‌برند.
در سال گذشته و در جریان برگزاری دادگاه‌های موسوم به کودتای مخملی نیز، دادستان تهران با اعلام جرم علیه حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، خواستار انحلال این دو حزب شده بود.
در این میان محمد خاتمی خواستار «حضور فعال» اصلاح‌طلبان در عرصه‌های مختلف شده و اظهار داشته است: «در این فضا اگر حکومت بد رفتار کند، خود به خود این بد رفتار کردن تبلیغ به نفع کسانی که به حکومت اعتراض و انتقاد دارند خواهد بود، منتهی ما که به اصل نظام و انقلاب پایبندیم وقتی محدود می‌شویم آن وقت دیگران حق را به جانب کسانی می‌دهند که اصل را قبول ندارند، نه انتقاد نسبت به فلان روش حکومت دارند.»
«انسان آزادی در گرسنگی را به سیری در استبداد ترجیح میدهد»
رئیس جمهور پیشین ایران در بخشی از سخنان خود با اشاره به رویدادهای برخی کشورهای عربی از جمله تونس و مصر، اعتراض مردم این کشورها را در راستای مبارزه با استبداد دانسته و گفته است: «انسان گرسنگی را می‌تواند تحمل کند، ولی تحقیر شدگی تا مغز استخوان او را می‌سوزاند و استبداد انسان را تحقیر می‌کند، انسان نمی‌تواند استبداد را بپذیرد. انسان آزادی توام با گرسنگی را بر سیری با استبداد ترجیح میدهد؛ این فطرت انسان است.»
وی همچنین با ابراز نگرانی از گسترش خشونت‌گرایی به نام اسلام در مصر اظهار داشته است: «یک نگرانی هم در مصری‌ها وجود دارد که در گذر از این مرحله مبادا به نام ناسیونالیسم، آزادی، سوسیالیسم و به هر نام دیگری دوباره شاهد دیکتاتوری دیگری باشند، چون مصر اینها را تجربه کرده است یا خدای ناکرده به نام اسلام یک نوع افراط‌گرایی و خشونت‌گرایی سر کار بیاید و راه را بر همه ببندد.»
رئیس جمهور پیشین ایران درباره خواسته مردم مصر نیز گفته است: «خواست آنها مشخص است؛ دیکتاتور برود آزادی احزاب و گروه‌ها باشد و مردم تعیین کننده سرنوشت خود باشند و خیرخواهانی به نمایندگی از ملت برای عدالت، برای حیثیت و امنیت زندگی مصریان تلاش کنند.»
این در حالی است که رهبران جمهوری اسلامی و نیز رسانه‌های حامی دولت در ایران از حرکت اعتراضی مردم مصر با تعابیری همچون «خیزش اسلامی» یا «پس‌لرزه‌های انقلاب اسلامی» یاد کرده‌اند.
محمد خاتمی در سخنانی که روز دوشنبه در وبسایت رسمی وی منتشر شده است، یک بار دیگر خواستار برگزاری انتخابات آزاد در ایران شده است.
بیشتر بخوانید:
رئیس دولت اصلاحات که در دیدار با اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات سخن می‌گفت، در این باره اظهار داشته است: «ساز و کار انتخابات طوری باشد که همه گروه‌ها احساس کنند آزادانه و با امنیت می‌توانند حضور داشته باشند و نامزد داشته باشند و برگزاری انتخابات به صورتی باشد که واقعاً رای و نظر واقعی مردم تامین شود.»
رئیس جمهور پیشین ایران در اوایل دی ماه نیز در دیدار با اعضای فراکسیون نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس از «آزادی زندانیان و ایجاد فضای آزاد برای همه و گروه‌ها، پایبندی مسئولان به قانون اساسی و فراهم آوردن سازوکاری برای برگزاری انتخابات سالم و آزاد» به عنوان شرایط حداقلی اصلاح‌طلبان برای شرکت در این انتحابات یاد کرده بود.
به دنبال این سخنان حامیان دولت در ایران نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس و نیز رئیس دولت اصلاحات را آماج حملات خود قرار دادند که از آن جمله می‌توان به اظهارات احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان اشاره کرد که در واکنش به سخنان آقای خاتمی گفته بود: «می‌گویند اگر ما بخواهیم وارد شویم، شرایطی دارد. واقعاً باید گفت وقاحت حد و مرزی ندارد. مردم شما را قبول ندارند. چه کسی به شما رای میدهد؟»
چندی بعد محمد خاتمی، در واکنش به این گفته‌های احمد جنتی اظهار داشت: «در جواب این مسئله که این که این روزها گفته می‌شود مردم چه کسی را بخواهند و چه کسی را نخواهند، باید گفت کسانی‌که مردم را قبول ندارند، حق ندارند درباره مردم و از زبان مردم صحبت کنند.»
وی همچنین افزوده بود: «مردم متولی نمی‌خواهند، بگذارید خود مردم در فضای امن و آزاد تصمیم بگیرند و هر کس را که خواستند انتخاب کنند. در جریان یک انتخابات آزاد است که معلوم می شود مردم چه کسی را می خواهند و چه کسی را نمی خواهند.»
در این میان در شرایطی که حملات حامیان دولت علیه رئیس جمهور پیشین ایران اندکی فروکش کرده است، محمد خاتمی در سخنان تازه خود یک بار دیگر خواستار برگزاری انتخابات آزاد شده و بر اهمیت «تجدید نظر در ساز و کار انتخابات» تاکید کرده است.
وی در این باره اظهار داشته است: «همه دولت‌ها و همه وزرای کشور در همه ادوار اجماع روی این داشته‌اند که باید در ساز و کار انتخابات تجدید نظر شود. آیا دیگر اجماعی بالاتر از این وجود دارد؟ این کار زودتر باید انجام شود و خود نظام هم باید آن را انجام دهد.»
محمد خاتمی همچنین با بیان این که انتخابات آزاد، آزادی بیان و آزادی اندیشه و تبادل اندیشه و رای و هزینه نداشتن انتقاد و اعتراض را در جمهوری اسلامی مهم می‌داند، به رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران اشاره کرده و گفته است: «من اصلاً کاری به محتوای انتخابات گذشته ندارم، ولی ببینید چقدر نیروها به خاطر مشارکت در انتخابات دچار تنگنا شدند؛ این نه با معیارهای منطقی و شرعی و قانونی نظام جمهوری اسلامی سازگار است و نه به مصلحت خود نظام و حاکمیت.»
رئیس بنیاد باران یک بار دیگر خواستار «باز شدن فضای امنیتی» موجود در کشور شده و افزوده است: «به صراحت عرض کنم فضای کنونی کشور نه به مصلحت کشور و جامعه و حتی حکومت است و نه مطابق با معیارها وملاک‌هایی که قانوناً و شرعا داریم.»
محمد خاتمی همچنین با انتقاد از ایجاد محدودیت برای فعالیت احزاب پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در ایران خواستار آن شده است که «به عنوان گام خیرخواهانه اول اجازه داده شود که همه احزاب کنگره خود را با امنیت و آزادی برگزار کنند.»
وی در این باره اظهار داشته است: «امروز به ناحق گروه‌های قانونی و دلسوز منحل می‌شوند و راه فعالیت به روی دیگران هم بسته می‌شود. چرا باید احزاب و تشکل‌ها طی دو سال گذشته حتی نتوانند کنگره سالانه خود را برگزار کنند؟»
اشاره آقای خاتمی به اعلام انحلال سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت ایران، به عنوان دو حزب عمده اصلاح‌طلب در ایران، در جریان رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری از سوی وزارت کشور دولت محمود احمدی‌نژاد و قوه قضائیه است.
به دنبال گسترش اعتراض‌ها نسبت به نتایج اعلام شده برای انتخابات ریاست جمهوری در ایران، شمار زیادی از اعضای رده بالای این دو حزب اصلاح‌طلب بازداشت شدند و عده‌ای از آنها همچون محسن صفایی‌فراهانی و محسن تاج‌زاده همچنان در زندان به سرمی‌برند.
در سال گذشته و در جریان برگزاری دادگاه‌های موسوم به کودتای مخملی نیز، دادستان تهران با اعلام جرم علیه حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، خواستار انحلال این دو حزب شده بود.
در این میان محمد خاتمی خواستار «حضور فعال» اصلاح‌طلبان در عرصه‌های مختلف شده و اظهار داشته است: «در این فضا اگر حکومت بد رفتار کند، خود به خود این بد رفتار کردن تبلیغ به نفع کسانی که به حکومت اعتراض و انتقاد دارند خواهد بود، منتهی ما که به اصل نظام و انقلاب پایبندیم وقتی محدود می‌شویم آن وقت دیگران حق را به جانب کسانی می‌دهند که اصل را قبول ندارند، نه انتقاد نسبت به فلان روش حکومت دارند.»
«انسان آزادی در گرسنگی را به سیری در استبداد ترجیح میدهد»
رئیس جمهور پیشین ایران در بخشی از سخنان خود با اشاره به رویدادهای برخی کشورهای عربی از جمله تونس و مصر، اعتراض مردم این کشورها را در راستای مبارزه با استبداد دانسته و گفته است: «انسان گرسنگی را می‌تواند تحمل کند، ولی تحقیر شدگی تا مغز استخوان او را می‌سوزاند و استبداد انسان را تحقیر می‌کند، انسان نمی‌تواند استبداد را بپذیرد. انسان آزادی توام با گرسنگی را بر سیری با استبداد ترجیح میدهد؛ این فطرت انسان است.»
وی همچنین با ابراز نگرانی از گسترش خشونت‌گرایی به نام اسلام در مصر اظهار داشته است: «یک نگرانی هم در مصری‌ها وجود دارد که در گذر از این مرحله مبادا به نام ناسیونالیسم، آزادی، سوسیالیسم و به هر نام دیگری دوباره شاهد دیکتاتوری دیگری باشند، چون مصر اینها را تجربه کرده است یا خدای ناکرده به نام اسلام یک نوع افراط‌گرایی و خشونت‌گرایی سر کار بیاید و راه را بر همه ببندد.»
رئیس جمهور پیشین ایران درباره خواسته مردم مصر نیز گفته است: «خواست آنها مشخص است؛ دیکتاتور برود آزادی احزاب و گروه‌ها باشد و مردم تعیین کننده سرنوشت خود باشند و خیرخواهانی به نمایندگی از ملت برای عدالت، برای حیثیت و امنیت زندگی مصریان تلاش کنند.»
این در حالی است که رهبران جمهوری اسلامی و نیز رسانه‌های حامی دولت در ایران از حرکت اعتراضی مردم مصر با تعابیری همچون «خیزش اسلامی» یا «پس‌لرزه‌های انقلاب اسلامی» یاد کرده‌اند.
