همزمان با تلاشهای دولت آمریکا برای دستیابی به توافق هستهای با ایران و مهار برنامههای اتمی آن کشور، دو تن از سیاستمداران تندرو و پرنفوذ آمریکایی، طرحی را به کنگره آمریکا پیشنهاد کردهاند که میتواند چوب لای چرخ مذاکرات هستهای بگذارد.
این طرح، که نشریه «فارین پالیسی» به آن دست یافته و جزئیاتی در باره آن منتشر کرده، از کنگره آمریکا میخواهد تا زمانی که ثابت نشده که ایران «دست از حمایت از گروههای تروریستی برداشته و دیگر پولشویی نمیکند و به تکثیر سلاحهای کشتار جمعی مبادرت نمیورزد»، آمریکا باید کماکان تمام بخشهای مالی، از جمله بانک مرکزی ایران را مورد تحریم قرار دهد.
بنا بر این گزارش، مارک دابوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دمکراسیها، مستقر در واشنگتن، و ریچارد گولدبرگ، مشاور ارشد سابق مارک کیرک، سناتور جمهوریخواه ایالت ایلینوی، طرحی را پیش روی کنگره آمریکا گذاشتهاند و معتقدند چنانچه ایران به تعهداتش عمل نکند، کنگره میتواند از این طرح برای ادامه تحریمها بر ایران استفاده کند.
در همین حال مذاکرات هستهای همچنان ادامه دارد و قرار است ایران و پنج کشور بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه، به همراه نمایندگانی از آمریکا، طی هفتههای آینده در این خصوص در وین دیدار کنند.
به نوشته «فارین پالیسی» با توجه به نفوذی که این دو سیاستمدار در کنگره آمریکا دارند به نظر میرسد بحث در کنگره در بین موافقان و مخالفان توافقنامه هستهای ایران بالا بگیرد.
سوزان ملونی، عضو ارشد موسسه بروکینگز، معتقد است که این دو سیاستمدار آمریکایی با تخصص و سماجتی که در پیشبرد اهدافشان دارند میتوانند حمایت بخش بزرگی از کنگره را به دست آورند.
در ماه نوامبر گذشته، مارک دابوویتز در کمیته روابط خارجی آمریکا حاضر شد و نظرات کارشناسانه خود را در باب مذاکره با ایران ارائه کرد. وی در ماه جاری میلادی نیز در همین باره در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا صحبت کرد.
دابوویتز معتقد است اوباما در باب ایران دچار اشتباه شده و معامله بدی انجام دادهاست. از نظر او، رژیم ایران ذاتاً فریبکار است و دولت آمریکا نباید به ایران اعتماد کند. نظرات تند دابوویتز غالبا از سوی سیاستمداران تندروی هر دو جناح جمهوریخواه و دمکرات تکرار میشود.
همکار دابوویتز، ریچارد گولدبرگ، دست کمی از خودش ندارد. گولدبرگ سال گذشته توانست در بین سناتورهای هر دو جناح کنگره آمریکا ائتلافی علیه ایران تشکیل دهد. کاخ سفید ابتدا طرح او را طرحی توصیف کرده بود که رو به سوی جنگ دارد. اوباما هم طرح گولدبرگ را وتو کرد. اما گولدبرگ با سماجت تمام در نهایت توانست نظر موافق شصت سناتور را جلب کند.
طرحی که این دو سیاستمدار به تازگی بر روی میز کنگره آمریکا گذاشتهاند جزء جزء مواردی را که کنگره آمریکا باید مورد تحریم قرار دهد به تفصیل بیان میکند. این دو سیاستمدار معتقدند اگر مذاکرات ۱+۵ در ماه آینده با شکست روبهرو شود، کنگره آمریکا باید به این طرح، جامه عمل بپوشاند.
محور اصلی طرح جدید بر تحریم صادرات نفتی ایران و محدود کردن بیش از پیش دولت ایران در نحوه استفاده از درآمدهای نفتی استوار است.
بر اساس این طرح، تا زمانی که دولت ایران به تعهداتش عمل نکرده نباید اجازه داشته باشد در قبال فروش نفت، پول نقد وارد کشور کند.
بر اساس قوانین آمریکا، دولت اوباما این آزادی را دارد که با ایران وارد گفتوگو و معامله شود و برخی تحریمها را موقتاً لغو کند، اما لغو دائمی تحریمها در دست کنگره است.
در حال حاضر ایران و ۱+۵ در تلاش هستند که تا پیش از پایان یافتن مهلت ششنامه توافق هستهای یعنی ۳۰ تیرماه٬ به توافقی جامع و نهایی دست یابند.
دور اخیر مذاکرات ۲۹ و ۳۰ خردادماه در وین برگزار شد. وزیر خارجه ایران ۲۹ خرداد اعلام کرد که نگارش متن توافق جامع با کندی آغاز شده است و ۳۰ خرداد خاطرنشان کرد که درباره «محتوا و نحوه نگارش» متن توافق جمع هستهای اختلافنظر وجود دارد.