اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی ایران روز جمعه شبکه‌های ماهواره‌ای را باعث افزایش جرایم اجتماعی در ایران دانست. این تازه‌ترین انتقاد مقامات امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی از عملکرد شبکه‌های ماهواره‌ای است.
در این باره بابک غفوری آذر با ایرج گرگین، کارشناس رسانه گفت‌وگو کرده و نخست از او پرسیده‌است که چرا مقامات انتظامی ایران، علاوه بر حوزه سیاسی در زمینه مسائل اجتماعی هم شبکه‌های ماهواره‌ای را مقصر معرفی می‌کنند؟
ایرج گرگین: من نمی‌دانم ایشان به موارد خاصی اشاره کرده یا به طور کلی ماهواره را عامل توسعه جرایم و جنایات دانسته است؟ معلوم نیست که ایشان ضمن اشاره به زیان‌های اجتماعی ماهواره، مسائل اخلاقی و سیاسی؛ هر دو را در پس پرده حرف‌هایش در نظر داشته‌است یا فقط مسائل سیاسی را؟
به هر حال بر نکته‌ای که انگشت گذاشته‌است، حقیقتی وجود دارد. مطالعاتی که سال‌ها پیش انجام شده‌است نشان داده‌است که در جوامع بسته و تحت کنترل، به‌خصوص ماهواره می‌تواند از نظر اخلاقی و در حیطه فردی و خانوادگی، نکات مضری را وارد یک جامعه بسته کند.
چون دریچه‌هایی را باز می‌کند که در آن جوامع، بسته بوده و سابقه و رواج نداشته‌است.
تماشای بیش از حد فیلم‌های پلیسی و جنایی، ممکن است که ذهن جوان‌ها را منحرف کند. و نمایش فیلم‌های سکسی در جوامعی که بسته‌است، طبیعتاً مسائل متعددی را به بار خواهد آورد.
ماهواره مثل هر دستاورد فنی و تکنولوژیکی جدید، مصارف خوب و بد دارد. این ماهیت همه دستاوردهای علمی و فنی است. ولی در جامعه‌ای مثل ایران همه گناه‌ها را نباید به گردن ماهواره یا دستاوردهای دیگر فنی گذاشت.
آیا آقایان لحظه‌ای فکر می‌کنند که با جامعه جوان ایران چطور رفتار می‌کنند؟ چه درهایی را به روی آنها می‌بندند؟ آقایان می‌دانند هر دری را که در عرصه اجتماعی به روی دیگران ببندند، آنها به ناچار در دیگری را باز می‌کنند؟
در ایران مسئله ماهواره، مسئله امروز نیست. سال‌هاست که مبارزه با این دستاورد فنی ادامه دارد. خودشان هم می‌دانند که جلوی ماهواره را نمی‌توانند بگیرند.
خودشان می‌دانند که برای حل مسائل اجتماعی، همه گناه‌ها را نمی‌توانند به گردن ماهواره و هجوم فرهنگی غرب بیاندازند. ماهواره شاید عامل نیم درصد نابسامانی‌های اجتماعی جامعه‌ای مثل جامعه ایران هم نباشد.
گرچه با وجود آنچه که در جامعه می‌گذرد و فشارهای شدیدی که وجود دارد، ممکن است اگر هم ماهواره زیانی دارد، این زیان‌ها چندین برابر شود، ولی در نهایت گناهش به گردن ماهواره نیست، گناهش به گردن مسئولان جامعه است.
آقای احمدی مقدم در همین صحبت‌های اخیرشان گفته‌اند که مردم باید خودشان به میدان بیایند و از خانواده‌هایشان مراقبت کنند.
آیا منظور آقای احمدی مقدم می‌تواند این مسئله باشد که خانواده‌ها به نوعی در زمینه موضوع گسترش ماهواره پذیرش دارند؟
آنچه که تا به حال نشان داده شده‌است این است که بله. خانواده‌ها به شدت در زمینه ماهواره پذیرش دارند.
برای اینکه ماهواره در واقع راه تنفسی بسیاری از خانواده‌ها در آن جامعه است.
ایشان به نظر من می‌خواهند شائبه نهضتی را راه بیاندازند که مردم بروند ماهواره‌ها را جمع کنند و هر کسی بخواهد در زمینه ماهواره با همسایه‌اش درگیر شود و ماهواره‌ها را جمع کنند.
تا به حال در زمینه جمع‌آوری ماهواره‌ها چندین روش را در پیش گرفته‌اند. این بار هم گمان نکنم که موفق باشند.
علاوه بر سخنان آقای احمدی مقدم، طی یک سال گذشته تعدادی از مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی، علاوه بر انتقاد از رسانه‌های فارسی‌زبان حوزه سیاسی، انتقادات شدیدی هم از رسانه‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی و سرگرمی برنامه تولید می‌کنند، ابراز کرده‌اند. به نظر شما این همه انتقاد از رسانه‌های حوزه اجتماعی و سرگرمی هم از سوی این مقامات در حال مطرح شدن است؟
اخیرا به چند تلویزیون امتیاز و اجازه پخش برنامه در ایران را داده‌اند. من نمی‌توانم از محتوای برنامه‌های تلویزیون‌هایی که از خارج از ایران برنامه پخش می‌کنند دفاع کنم.
ولی به هر حال این هم بخشی از مبارزه‌ای است که حکومت ایران با به اصطلاح خودشان، عوامل هجوم فرهنگی خارج می‌خواهند بکنند. طبعا خوب و بد را کنار هم می‌گذارند و به همه آنها حمله می‌کنند.
نکات خوبی هم ممکن است که پخش شود. اخباری که از خارج منتشر می‌شود هم ممکن است اخبار دقیقی باشد، ممکن است اخبار بی‌طرفانه‌ای هم باشد که باعث اطلاع و آگاهی مردم هم بشود.
ولی راه منطقی این است که کیفیت برنامه‌های تلویزیون و رادیوی خودشان را افزایش دهند تا بتواند رضایت مردم را جلب کند. نه اینکه این رسانه بخواهد جعبه‌ای باشد برای اینکه اخبار دستگاه دولتی را با سانسور و توصیه‌های اخلاقی کهنه شده که دیگر به درد مردم نمی‌خورد، ارائه کند.
در این باره بابک غفوری آذر با ایرج گرگین، کارشناس رسانه گفت‌وگو کرده و نخست از او پرسیده‌است که چرا مقامات انتظامی ایران، علاوه بر حوزه سیاسی در زمینه مسائل اجتماعی هم شبکه‌های ماهواره‌ای را مقصر معرفی می‌کنند؟
گفت‌وگوی بابک غفوری آذر با ایرج گرگین در مورد مسائل ماهواره در ایران
ایرج گرگین: من نمی‌دانم ایشان به موارد خاصی اشاره کرده یا به طور کلی ماهواره را عامل توسعه جرایم و جنایات دانسته است؟ معلوم نیست که ایشان ضمن اشاره به زیان‌های اجتماعی ماهواره، مسائل اخلاقی و سیاسی؛ هر دو را در پس پرده حرف‌هایش در نظر داشته‌است یا فقط مسائل سیاسی را؟
به هر حال بر نکته‌ای که انگشت گذاشته‌است، حقیقتی وجود دارد. مطالعاتی که سال‌ها پیش انجام شده‌است نشان داده‌است که در جوامع بسته و تحت کنترل، به‌خصوص ماهواره می‌تواند از نظر اخلاقی و در حیطه فردی و خانوادگی، نکات مضری را وارد یک جامعه بسته کند.
چون دریچه‌هایی را باز می‌کند که در آن جوامع، بسته بوده و سابقه و رواج نداشته‌است.
تماشای بیش از حد فیلم‌های پلیسی و جنایی، ممکن است که ذهن جوان‌ها را منحرف کند. و نمایش فیلم‌های سکسی در جوامعی که بسته‌است، طبیعتاً مسائل متعددی را به بار خواهد آورد.
ماهواره مثل هر دستاورد فنی و تکنولوژیکی جدید، مصارف خوب و بد دارد. این ماهیت همه دستاوردهای علمی و فنی است. ولی در جامعه‌ای مثل ایران همه گناه‌ها را نباید به گردن ماهواره یا دستاوردهای دیگر فنی گذاشت.
آیا آقایان لحظه‌ای فکر می‌کنند که با جامعه جوان ایران چطور رفتار می‌کنند؟ چه درهایی را به روی آنها می‌بندند؟ آقایان می‌دانند هر دری را که در عرصه اجتماعی به روی دیگران ببندند، آنها به ناچار در دیگری را باز می‌کنند؟
در ایران مسئله ماهواره، مسئله امروز نیست. سال‌هاست که مبارزه با این دستاورد فنی ادامه دارد. خودشان هم می‌دانند که جلوی ماهواره را نمی‌توانند بگیرند.
خودشان می‌دانند که برای حل مسائل اجتماعی، همه گناه‌ها را نمی‌توانند به گردن ماهواره و هجوم فرهنگی غرب بیاندازند. ماهواره شاید عامل نیم درصد نابسامانی‌های اجتماعی جامعه‌ای مثل جامعه ایران هم نباشد.
گرچه با وجود آنچه که در جامعه می‌گذرد و فشارهای شدیدی که وجود دارد، ممکن است اگر هم ماهواره زیانی دارد، این زیان‌ها چندین برابر شود، ولی در نهایت گناهش به گردن ماهواره نیست، گناهش به گردن مسئولان جامعه است.
آقای احمدی مقدم در همین صحبت‌های اخیرشان گفته‌اند که مردم باید خودشان به میدان بیایند و از خانواده‌هایشان مراقبت کنند.
آیا منظور آقای احمدی مقدم می‌تواند این مسئله باشد که خانواده‌ها به نوعی در زمینه موضوع گسترش ماهواره پذیرش دارند؟
آنچه که تا به حال نشان داده شده‌است این است که بله. خانواده‌ها به شدت در زمینه ماهواره پذیرش دارند.
برای اینکه ماهواره در واقع راه تنفسی بسیاری از خانواده‌ها در آن جامعه است.
ایشان به نظر من می‌خواهند شائبه نهضتی را راه بیاندازند که مردم بروند ماهواره‌ها را جمع کنند و هر کسی بخواهد در زمینه ماهواره با همسایه‌اش درگیر شود و ماهواره‌ها را جمع کنند.
تا به حال در زمینه جمع‌آوری ماهواره‌ها چندین روش را در پیش گرفته‌اند. این بار هم گمان نکنم که موفق باشند.
علاوه بر سخنان آقای احمدی مقدم، طی یک سال گذشته تعدادی از مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی، علاوه بر انتقاد از رسانه‌های فارسی‌زبان حوزه سیاسی، انتقادات شدیدی هم از رسانه‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی و سرگرمی برنامه تولید می‌کنند، ابراز کرده‌اند. به نظر شما این همه انتقاد از رسانه‌های حوزه اجتماعی و سرگرمی هم از سوی این مقامات در حال مطرح شدن است؟
اخیرا به چند تلویزیون امتیاز و اجازه پخش برنامه در ایران را داده‌اند. من نمی‌توانم از محتوای برنامه‌های تلویزیون‌هایی که از خارج از ایران برنامه پخش می‌کنند دفاع کنم.
ولی به هر حال این هم بخشی از مبارزه‌ای است که حکومت ایران با به اصطلاح خودشان، عوامل هجوم فرهنگی خارج می‌خواهند بکنند. طبعا خوب و بد را کنار هم می‌گذارند و به همه آنها حمله می‌کنند.
نکات خوبی هم ممکن است که پخش شود. اخباری که از خارج منتشر می‌شود هم ممکن است اخبار دقیقی باشد، ممکن است اخبار بی‌طرفانه‌ای هم باشد که باعث اطلاع و آگاهی مردم هم بشود.
ولی راه منطقی این است که کیفیت برنامه‌های تلویزیون و رادیوی خودشان را افزایش دهند تا بتواند رضایت مردم را جلب کند. نه اینکه این رسانه بخواهد جعبه‌ای باشد برای اینکه اخبار دستگاه دولتی را با سانسور و توصیه‌های اخلاقی کهنه شده که دیگر به درد مردم نمی‌خورد، ارائه کند.
