علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی، گفته که به استنباط او به دلیل «بدعهدی و بدقولی بسیار زیاد»، تعهد آمریکا برای برچیده شدن تحریم‌ها علیه ایران «باید مکتوب باشد که بعداً دبه درنیاورند».
آقای ولایتی در مصاحبه با نشریه مثلث که پنجشنبه پنجم آذر در وبسایت آن منتشر شده و در پاسخ به این پرسش که «بیانیه‌ای که آقای اوباما [درباره تحریم‌های ایران] صادر کرده کفایت نمی‌کند و باید چیز دیگری باشد؟»، گفته است: «این باید بررسی شود».
مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی در عین حال افزوده است: «تا آنجایی که می‌دانیم، تعهد آقای اوباما بر برچیده شدن تحریم‌ها باید مکتوب باشد که بعداً دبه درنیاورند».
آقای ولایتی در توضیح این مسئله گفته است: «زیرا از این طرف آنچه مربوط به ما می‌شود را عملاً انجام می‌دهیم و سانتریفیوژ‌ها را جمع می‌کنیم، مواد غنی‌سازی شده را به کشور دیگری می‌دهیم و به جای آن کیک زرد می‌گیریم و بقیه اقداماتی که انجام خواهد شد. درحالی که طرف مقابل هیچ‌کاری برای برداشتن تحریم‌ها انجام نمی‌‌دهد. حداقل باید تعهد بدهد که در انظار بین‌المللی ملزم به این باشد که اگر زمانی دبه در آورد معلوم باشد که از نظر افکار عمومی جهان محکوم است».
او در ادامه با اشاره به کمک ایران به آمریکا در موضوع افغانستان و پس از آن اطلاق «محور شرارت» به ایران، این موضوع را نمونه‌ای از «بدعهدی و بدقولی بسیار زیاد» آمریکا در قبال ایران خوانده و از این رو بر «مکتوب بودن» تعهد آمریکا تأکید کرده است.
مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به اصرار خبرنگار که «پس این تعهد چیزی غیر از آن بیانیه است؟»، گفته که «این موضوع را مراجع مربوطه که رهبری مشخص کرده‌اند باید تصمیم بگیرند».
او افزوده است: «آنچه من استنباط می‌کنم باید به صورت مکتوب درآید، [اما] بررسی اینکه این هست یا نیست به‌نظرم برعهده کمیته‌ای است که باید نظارت کند».
او در عین حال گفته بررسی این مسئله «بر عهده کمیته‌ای است که باید نظارت کند و در این زمینه اقدام نماید».
در نامه‌ای که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، درباره اجرای توافق هسته‌ای (برجام) به حسن روحانی، رئییس جمهور ایران نوشته بود، تصریح شده «از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه صورت گرفته و اجرایی شدن آن در برجام به بعد از اقدام‌های ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلف طرف‌های مقابل، تدارک شود».
آقای خامنه‌ای، از جمله «اعلام کتبی رئیس جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریم‌ها» را یکی از این تضمین‌ها دانست و تأکید کرد: «در اعلام اتحادیه اروپا و رئیس‌جمهور آمریکا باید تصریح شود که این تحریم‌ها به کلی برداشته شده است».
به گفته رهبر جمهوری اسلامی «هرگونه اظهاری مبنی بر اینکه ساختار تحریم‌ها باقی خواهد ماند، به‌منزله نقض برجام است».
باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، روز ۲۶ مهر به دولت این کشور دستور داد تا تحریم‌ها علیه ایران را در «روز اجرای توافق هسته‌ای» لغو کند.
بر اساس توافق جامع هسته‌ای که میان ایران و قدرت‌های جهانی به دست آمده، روز اجرای این توافق روزی خواهد بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کند جمهوری اسلامی به تعهدات خود درباره کاهش سطح و میزان غنی‌سازی اورانیوم، کاهش مواد غنی شده خود و تغییر در تأسیسات آب سنگین اراک عمل کرده است.
رهبر جمهوری اسلامی در آن نامه همچنین «اقدام در مورد نوسازی» کارخانه‌آب سنگین اراک و «معامله اورانیوم غنی‌شده موجود در برابر کیک زرد با دولت خارجی» را تنها به این شرط اجرایی دانست که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایان پرونده موضوعات حال و گذشته یا پی‌ام‌دی را اعلام کند.
این در حالی است که یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین موضع‌گیری خود گفته است که موضوع ابعاد احتمالاً نظامی «مسئله‌ای نیست که بتوان با آری یا خیر به آن پاسخ داد»، و گزارش این نهاد درباره برنامه اتمی ایران «سفید و سیاه نخواهد بود».
وی در عین حال گفته بود که گزارش آژانس در خصوص موضوع ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران یا «پی ام دی» مبتنی بر واقعیت‌ها خواهد بود و تصمیم‌گیری در این باره به عهده شورای حکام آژانس است.
ساعاتی پیش از این سخنان مدیرکل آژانس، عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه ایران به گروه ۱+۵ هشدار داد که «اگر پنجره‌ای در پرونده پی‌ام‌دی باز بماند»، این معنی را خواهد داد که «برجام متوقف خواهد شد و ما اقدامات هسته‌ای‌مان را از سر می‌گیریم.»
