با اينکه روز دوازدهم فروردين، تهران شاهد يک هوای کاملاً بهاری و بارش باران بود، ولی کمتر کسی در جمع کردن وسائل و لوازم پيک نيک فردا ترديدی به خود راه داد.
طبق اعلام اداره هواشناسی، روز سيزدهم هم مثل تمام چند روز گذشته، قرار است نيمه ابری و بارانی باشد، اما طبق يک آيين چند هزار ساله، امروز ايرانی ها در هر شرايطی از خانه بيرون زده و به «سيزده به در» می روند.
آنها حتی خارج از ايران و در کشورهای ديگر هم رسم محبوبشان را فراموش نمی کنند و هر طور شده دوست دارند سيزده شان را به در کنند تا نحسی اولين ۱۳ سال را از بين ببرند!
هرچند، امسال، ايرانی های خارج از کشور، سيزده را در روز دوازدهم فروردين که يکشنبه و روز تعطيل بود، به در کردند.
ايالات متحده آمريکا به عنوان کشوری که پذيرای بزرگ ترين اجتماع ايرانيان مهاجر است، حالا ديگر به خوبی با رسم سيزده به در آشناست و هرسال برای اين روز خود را آماده می کند.
در کاليفرنيا و چند ايالت ديگر که جمعيت ايرانی زيادی را در خود دارند، پارک ها و چمنزارهای خاصی به ميعادگاه هرساله ايرانی ها بدل شده اند.
نکته برگزاری مراسم ايرانی در خارج از کشور، برای خيلی ها که در ايران اين مراسم را به جا می آورند آن است که با وجود اينکه در کشورهايی مثل آمريکا، دولت سعی می کند در جريان اين برنامه هيچ چيز برخلاف ميل شهروندان مهاجرش نباشد، ولی در خود ايران قضيه تا حدود زيادی بر عکس است.
تا حدود يک دهه پيش، حکومت ايران سعی داشت اين رسم قديمی را هم مثل ساير رسوم پارسی مهجور نگه دارد.
با اينکه طرح تغيير عيد رسمی ايرانيان و جايگزينی دهه فجر به جای نوروز، همان سال اول با واکنش تند مردم رو به رو و به دست فراموشی سپرده شد، اما رسومی مثل چهارشنبه سوری و سيزده به در همواره در خطر تقابل و مورد غضب بوده اند.
تشويق غيرمستقيم مردم به ماندن در خانه، آن هم با دستاويزهايی مثل پخش فيلم های سينمايی محبوب و برخورد شديد نيروهای انتظامی با جوانان، سناريويی بوده که در سال های اخير تکرار شده است.
طبق يک آيين چند هزار ساله، امروز ايرانی ها در هر شرايطی از خانه بيرون زده و به «سيزده به در» می روند. در اين ميان، تا سال ها بهترين فيلمی که تلويزيون جمهوری اسلامی می توانست نمايش بدهد، کارتون «رابين هود» بود که کليشه پخش آن در روز سيزده به در هر سال، به اقدامی سنتی بدل شده بود!
ولی با تغييرات عمده دولت ها و بازتر شدن جو، از سوی دولت روز سيزدهم اولين ماه سال به عنوان «روز طبيعت» انتخاب شده و سيزده به در بالاخره رسميت يافت.
امسال نکوداشت روز دوازدهم فروردين که سالروز اعلام برقراری حکومت جمهوری اسلامی در ايران است، پررنگ تر از هرسال بود و به همين مناسبت در ميدان آزادی تهران جشن مفصلی برپا شد، اما به اعتقاد خيلی ها جشن واقعی امروز است؛ جشنی کاملاً مردمی که همه از چپ و راست گرفته تا مخالف و موافق، همه و همه در آن شرکت می کنند.
سيزده به در «علی السيد» خواننده جوان رپ، مثل خيلی ايرانی های ديگر در جاده می گذرد؛ او که همراه خانواده اش به مسافرت رفته، با پايان تعطيلات به خانه بر می گردد.
او می گويد:«با اينکه می دانيم سيزدهم جاده ها خيلی شلوغ می شود و همه دارند به تهران بر می گردند، ولی تصميم گرفتيم راه بيفتيم. اين طوری هم مسير طی می شود و هم توی جاده يک جای باصفا پيدا و سيزده مان را به در می کنيم!»
با وجود اين، هستند کسانی که دوست ندارند زياد از خانه شان دور شوند. در کلان شهری مثل تهران، خارج شدن از شهر آن هم در شرايطی که ورودی های شهر بسيار شلوغ و پر ترافيک است، مستلزم صرف وقت زيادی است.
بنابراين، خيلی از پايتخت نشين ها در همان پارک های نزديک خانه شان اطراق کرده و بساط آش رشته يا منقل جوجه کباب را به پا می کنند!
خانم کاشانی که مادر يک خانواده تهرانی است، می گويد: «مهم اين است که در خانه نمانيم و سبزه عيد را توی رودخانه بيندازيم. قديم دخترهای جوان برای باز شدن بخت شان سبزه گره می زدند، اما حالا ديگر جوان ها کمتر به اين چيزها اهميت می دهند، فکر می کنند که خودشان به اندازه کافی زرنگ هستند که بی شوهر نمانند!»
پسر همين خانواده هم می گويد:«سال گذشته سياست مقامات نيروی انتظامی در برخورد با «آتش افروزان» چهارشنبه های آخر سال نه تنها تغيير نکرده بود، بلکه با تهديد به اينکه دستگير شدگان در چهارشنبه سوری، تعطيلات نوروز را در بازداشتگاه خواهند گذراند؛ حتی شديدتر از سابق شد. با اين شرايط معلوم نيست آيا نحسی سيزده گريبانگير ما و بقيه جوانان و خانواده هايی که امروز به سيزده به در می روند خواهد شد يا نه؟»
