محمد البرادعی می‌گوید راهشگای مسأله هسته‌ای جمهوری اسلامی گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا است.
محمد البرادعی، مديرکل آژانس بين‌المللی انرژی اتمی، در یک سخنرانی با عنوان «امنيت انسان و تلاش برای صلح» که روز سه‌شنبه (بيست و يکم آبان) در پراگ، پايتخت جمهوری چک، برگزار شد با پرداختن به ريشه‌های ناامنی در سطح جهان گفت خشکاندن اين ريشه‌ها به همکاری تنگاتنگ جهانی و گفت‌وگو میان دولت‌ها و حتی گفت‌وگو با دشمنان نياز دارد.
مديرکل آژانس بين‌المللی انرژی اتمی گفت که وجود سلاح‌های اتمی يکی از عوامل ناامنی در جهان است و گسترش فن‌آوری غنی‌سازی در شماری از کشورها، از جمله ايران، مايه نگرانی جدی است.
آقای البرادعی در سخنرانی خود گفت: «این نگرانی هست که اگر ايران به فن‌آوری هسته‌ای در سطح صنعتی دست يابد و اورانيوم را با غلظت بالا توليد کند، آن‌وقت ممکن است از معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی (NPT) نیز خارج شود و براحتی سلاح هسته‌ای توليد کند.»
به گفته محمد البرادعی، ايران تنها کشوری نيست که به فن‌آوری لازم برای غنی‌سازی اورانیوم دست يافته است. وی گفت در حال حاضر دست‌کم سيزده کشور از چنين فن‌آوری‌ای برخوردارند که بجز ژاپن، برزيل و آرژانتين، ۹ کشور آمريکا، بريتانيا، فرانسه، روسيه، چين، هند، پاکستان، اسرائيل و کره شمالی سلاح هسته‌ای نیز تولید کرده‌اند.
«سؤال‌هايی در ارتباط با فعاليت‌های ادعایی ايران، برای دستيابی به سلاح هسته‌ای مطرح است که آژانس هنوز جوابی برای آنها دريافت نکرده است.» «اين، به اعتقاد من، تحولی خطرناک است؛ زيرا علاوه بر ۹ کشور دارای سلاح هسته‌ای، با ۱۰ تا ۱۵ کشور ديگر نيز روبه‌رو هستيم که سلاح هسته‌ای ندارند اما قادرند در صورت لزوم، آن را در مدت کوتاهی تولید کنند.»
يکی از شرکت کنندگان این نشست پرسید نگرانی‌های عمده آژانس در باره برنامه هسته‌ای ايران چيست و چگونه می‌توان مسأله هسته‌ای ايران را حل کرد.
محمد البرادعی در پاسخ گفت: «بله؛ ما نگران برنامه هسته‌ای ايران هستيم. در واقع نگران تمامی برنامه‌های هسته‌ای هستيم. سؤال‌هايی در مورد برنامه هسته‌ای ايران همچنان مطرح است که نياز به پاسخ دارد. آژانس در باره برنامه غنی‌سازی ايران مسأله چندانی ندارد؛ بدين معنی که آژانس می‌داند ايران چه اندازه اورانيوم غنی‌شده با غلظت پايين توليد می‌کند.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه گفت: «اما سؤال‌هايی در ارتباط با فعاليت‌های ادعایی ايران، برای دستيابی به سلاح هسته‌ای مطرح است که آژانس هنوز جوابی برای آنها دريافت نکرده است.»
بنابر ارزیابی سازمان‌های اطلاعاتی آمريکا، ايران فعاليت‌های خود را برای ساخت سلاح هسته‌ای در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده است.
با این حال آقای البرادعی گفت: «لازم است ما راست‌آزمايی کنيم و اين موضوع را روشن سازیم. انتظار من از ايران اين است که در باره فعاليت‌های هسته‌ای خود شفافيت کامل داشته باشد.»
به گفته مدیرکل آژانس، جدا از فعاليت‌های ادعايی، موضوع ديگری که در میان است نگرانی جامعه جهانی از اهداف ايران برای ادامه فعاليت‌های غنی‌سازی است؛ «اين موضوع در اصل موضوعی امنيتی است. از همين رو، معتقدم که ايران و آمريکا بايد به مذاکره بنشينند و در باره مسایل گوناگون مذاکره کنند. مانند راه‌های اعتمادسازی متقابل، ضمانت های امنيتی به ايران و جلب اعتماد جامعه جهانی.»
آقای البرادعی حل مسأله هسته‌ای ايران را «نقطه‌ای آغازين» برای حل دیگر معضلات خاورمیانه دانست و گفت هر چه زودتر ايران این اعتماد بین‌المللی را کسب کند، مسأله هسته‌ای ايران نیز به همان سرعت حل خواهد شد: «به باور من، حل اين مسأله می‌تواند به حل مسایل ديگر در خاورميانه نیز کمک کند؛ خاورميانه‌ای که از اين لحاظ در وضعی اسفناک قرار دارد.»
پرسش ديگری که در این نشست مطرح شد چنین بود: آيا دولت آينده آمريکا، به رهبری باراک اوباما، خواهد توانست راهگشای مسأله هسته‌ای ايران باشد؟
مديرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ گفت: «به گمان من، گفت‌وگوی مستقيم ايران و آمريکا می‌تواند همکاری ايران با آژانس را نیز تقويت کند. به باور من، در مسأله هسته‌ای ايران به بن‌بست رسيده‌ايم.»
به باور آقای البرادعی، بیرون رفتن از این بن‌بست مستلزم گشايشی سياسی است. «گشايش سياسی بی‌شک به ايران اجازه خواهد داد يا متقاعد خواهد کرد که با آژانس بيشتر همکاری کند تا مسایل فنی باقی‌مانده روشن شود.»
