شهريار نو
انتشار ترجمه فارسی کتاب شهريار نو، يکی از مهم ترين متون فلسفه سياسی جهان و يکی از بحث انگيزترين آثار فيلسوف بزرگ ايتاليايی آنتونيو گرامشی فرصتی است مغتنم برای فارسی زبانان.
شهريار نو که با ترجمه روان عطا نوريان منتشر خواهد شد، از آثار مرجع و مبانی پايه ای فلسفه سياسی قرن بيستم به شمار می رود.
گرامشی، نظريه پرداز و از رهبران برجسته حزب کمونيست ايتاليا به دوران حاکميت فاشيستی موسيلينی، سال های درازی از زندگی خود را در زندان گذارند.
منظر انتفادی و نوآوری های گرامشی در عرصه فلسفه سياسی در ارتقاء سياست نظری و عملی اروپای غربی و در شکل گيری چپ نو نقشی مهم ايفاء کرد.
عطا نوريان، مترجم کتاب، که از شیفتگان نوآوری های گرامشی و در عرصه نظری و ادبیات سیاسی چپ صاحب نظر بود، شهريار نو را در دهه ۶۰ به فارسی برگرداند.
ماکياولی به دوران رنسانس با نوشتن کتاب شهريار، دانش سياست مدرن را پايه گذاشت و گرامشی در قرن بيستم با نگارش شهريار نو از منظری متفاوت با ماکياولی چشم اندازهايی نو در سياست کشف و تدوين کرد.
کتاب شهريار نو با فصل های چون عناصر سياست، سياست چون علمی خود اتکاء، حزب سياسی و ماکياولی و مارکس مهم ترين مفاهيم فلسفه سياسی را تحليل می کند.
قلندريه، دگرديسی های يک ايدئولوژی
انتشار کتاب قلندريه، دگرديسی های يک ايدئولوژی، اثر شاعر و پژوهشگر برجسته ايرانی محمد رضا شفيعی کدکنی در هفته گذشته با استقبال محافل فرهنگی ايران رو به رو شد.
آقای کدکنی که در عرصه پژوهش های ادب کلاسيک فارسی و تاريخ فرهنگی ايران پيشنه ای درخشان پشت سر دارد، در تازه ترين اثر خود يکی از مهم ترين جنبش های اعتراضی ايران پس از اسلام را تحليل می کند.
ساختار اقتصادی، سياسی و اجتماعی ايران پس از اسلام با آنچه در غرب قرون وسطا و دوران فئوداليته لقب گرفته است تفاوت های بارز دارد، اما جنبش های اعتراضی ايرانيان در اين روزگار نيز، چون جنبش های اعتراضی قرون وسطای اروپای غربی، رنگ مذهبی داشته و در قالب فرقه های مذهبی با ارايه برداشت های غير رسمی، مذهب دولتی را به چالش طلبيده اند.
جنبش قلندريه در نخستين سال های حيات خود پرچم برابری طلبی، فقر زدايی و علم مخالفت با نظام طبقاتی، برده داری، تراکم ثروت و چند همسری را برافراشت و در تحول خود به تدريج به فرقه ای ميان تهی تقليل يافت.
محمد رضا شفيعی کدکنی در قلندريه تاريخچه شکل گيری و اوج و حضيض اين جنبش را بررسی کرده و ساختار نظری جنبش قلندريه را در پيوند با عناصر ترکيب دهنده آن تحليل می کند.
فراز و فرود فريدون توللی
فريدون توللی در تاريخ شعر معاصر فارسی استعدادی درخشان اما تلف شده بود و کتاب فراز و فرود توللی، تاليف صدرا ذوالرياستين، که درهفته گذشته منتشر شد، می کوشد تا ظهور و سقوط شاعری را بررسی کند که اگر به راه و روال نخستين آثار خود وفادار مانده بود، به چهره ای ماندگار بدل می شد.
فريدون توللی در نخستين سال های شاعری خود در دهه سی از نخستين شاعرانی بود که به پيشنهادهای نيما پاسخ مثبت داد.
تسلط کم نظير بر زبان فارسی، ادب و تکنيک های شاعری کلاسيک، تخيلی غنی و طبعی روان، شعر توللی را با اقبال گسترده اهل فرهنگ رو به رو کرد.
فريدون توللی در اين دهه به حزب توده پيوست و در طنز سياسی فاخر شاهکاری چون التفاسير را خلق کرد.
فريدون توللی اما از نوآوری های نيما و چپ فاصله گرفت و به شعر نئوکلاسيک روی آورد که می کوشيد با حفظ قالب های کهن و ابداعاتی در چارچوب های کلاسيک به نيازهای زمانه پاسخ گويد.
بازگشت توللی از گرايش های ادبی و سياسی نخستين سال های شاعری خود در دهه چهل تا آنجا شدت گرفت که شعر او به قصيده های کم ارزش در مدح اين يا آن دولتمدار نزول کرد و آن زبان مفخم ، تسلط کم نظير بر تکنيک و طبع روان بر باد رفت.
کتاب فراز و فرود توللی تلاشی است برای تحليل استعدادی پرمايه که در نخستين آثار توللی چون التفاسير در طنز و کاروان و رها در شعر طلوع کرد و در آخرين آثار او چون پويه در غروبی غم انگيز محو شد.
