هفته‌نامه «تایم» در مقدمه مطلبی پیرامون تلاش دو کشور ایران و پاکستان برای ادامه بهره‌برداری از منابع آبی که از افغانستان سرچشمه می‌گیرند صحنه تکان‌هنده قتل فرمانده یک واحد شبه‌ظامی توسط شورشیان را شرح می‌دهد که وظیفه وی و نفرات تحت فرمان او حفاظت از ساختمان در حال احداث سد ماچالقو در ولایت پکتیا واقع در شرق افغانستان بوده است.
در ویدئویی که اواسط سال جاری میلادی روی وب‌ایت یوتیوب منتشر شد صحنه به اصطلاح اعدام خان‌ولی، مسئول نگهبانان سد، به دست گروهی از جنگجویان شورشی افغان ثبت شده است. به توصیه یکی از شورشیان قرار می‌شود ولی را با خمپاره‌انداز ۸۰ میلی‌متری اعدام کنند. وی را در فاصله مناسب به زور روی زمین می‌اندازند و بعد گلوله خمپاره در میان صداهای بلند الله‌اکبر شلیک می‌شود. گرد و خاک و دود غلیظی در نقطه اصابت گلوله به هوا برمی‌خیزد و به همراه آن، قطعات پیکر خان‌ولی.
خانواده وی هشت روز بعد بقایای جسد او را پیدا کردند. بالاتنه وی به کلی نابود شده بود و به گفته آقاجان، برادر‌زاده وی، فقط از روی کفش‌ها و خالکوبی که روی یکی از دست‌هایش داشت هویت وی تشخیص داده شد.
دولت و مقامات ولایت پکتیا به خان‌ولی گفته بودند که اگر دو ماه دیگر بتواند مقاومت کند برای او و نفرات تحت فرمانش اسلحه و تجهیزات لازم را خواهند فرستاد. اما ماموریت وی فقط بیست روز تداوم یافت تا لحظه‌ای که وی را به این شکل فجیع به قتل رساندند.
خان‌ولی در راس یک گروه ۶۰ نفره از شبه‌نظامیان وابسته به حکومت مسئول حفاظت از ساختمان سدی بود که به خاطر خطرات امنیتی دو سال از برنامه تکمیل آن عقب مانده است. این سد می‌تواند آب لازم برای آبیاری حدود ۱۶ هزار هکتار زمین کشاورزی را تامین کرده و ۸۰۰ کیلووات برق تولید کند.
هفته‌نامه «تایم» در ادامه این مطلب می‌افزاید که کشورهای ایران و پاکستان برای آبیاری زمین‌های کشاورزی خود به آب چهار رودخانه‌ای نیاز دارند که بستر اصلی آن در خاک افغانستان است. هر چند در حال حاضر افغانستان با کمبود شدید آب مواجه نیست، طبق گزارشی که با مدیریت سازمان ملل متحد تهیه شده است طی سه دهه آینده منابع آب افغانستان حدود ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
زیرساخت‌های ضعیف و فقدان سیستم ذخیره‌سازی و بهره‌برداری مناسب از منابع آب باعث شده است که در بخش‌های گسترده‌ای از خاک افغانستان از منابع موجود به خوبی استفاده نشود. خشکسالی‌های هر چند سال یک بار در کل یا بخشی از خاک افغانستان بر این مشکل می‌افزاید و علاوه بر کمبود محصولات کشاورزی و مواد غذایی باعث وقوع مهاجرت‌های گسترده‌ای می‌شود. برای مثال، در سال ۲۰۰۸ بر اثر کمبود میزان بارش باران تولید گندم حدود ۵۰ درصد افت داشته است.
منابع آب در بازسازی اقتصاد ملی افغانستان که به شدت به کشاورزی وابسته است نقش مهمی ایفا می‌کند. طبق گزارش سازمان ملل متحد، فقط پنج درصد از کمک‌های مالی جامعه بین‌الملل تاکنون به منابع آب افغانستان اختصاص یافته و بخش زیادی از آن در طرح‌های کوتاه‌مدت و ساخت سدهای کوچک که هیچ استفاده مفیدی ندارند هزینه شده است.
موقعیت جغرافیایی افغانستان و سرازیر شدن رودخانه‌های مهم این کشور به سوی ایران و پاکستان باعث شده که بسیاری از افغان‌ها به این نتیجه برسند که دو کشور همسایه به شکل فعالی تلاش می‌کنند حفاظت و بهره‌برداری از منابع ملی آب در افغانستان را به خطر بیندازند. برای مثال، بسیاری معتقدند که گروه‌های شورشی وابسته به پاکستان خان‌ولی مسئول حفاظت مسئول حفاظت از سد ماچالقو را کشته‌اند.
این فرضیه‌ها شاید حقیقت داشته باشند، چون پاکستان که در سال‌های اخیر به شدت با بحران و کمبود انرژی روبه‌رو بوده است به آب افغانستان بیش از گذشته نیاز دارد. ایران تنها کشوری که با افغانستان بر سر بهره‌برداری از آب قرارداد بسته در حال حاضر ۷۰ درصد بیشتر از سهم خود می‌برد.
اگر افغانستان تلاش کند که سدهای بزرگ بیشتری بسازد و مالکیت بخش بزرگ‌تری از منابع آب خود را در دست بگیرد، مسلما ایران و پاکستان از طرق مختلف و از جمله اعتراض‌های دیپلماتیک خواهند کوشید اجرای چنین طرح‌هایی را مختل کنند یا به تعویق بیندازند. با توجه به این که هم بودجه و هم مجریان چنین طرح‌های ساختمانی بزرگی از خارج تامین می‌شوند، کارشکنی‌های ایران و پاکستان به طور جدی می‌تواند این طرح‌ها را مختل کند.
به گفته مسئولان افغان، در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از منابع آب افغانستان به کشورهای همسایه سرازیر می‌شود. برای استفاده بهتر از این منابع به جلب سرمایه‌گذاری نهادهای بین‌المللی نیاز هست، ولی در آن صورت هر گونه طرحی در مذاکرات مربوط به رژیم بهره‌برداری از منابع آب گرفتار خواهد شد. برای مثال، بانک جهانی تامین بودجه یک طرح بزرگ را پس از آن که متوجه شد به توافق ایران نیازمند است متوقف کرد.
در ویدئویی که اواسط سال جاری میلادی روی وب‌ایت یوتیوب منتشر شد صحنه به اصطلاح اعدام خان‌ولی، مسئول نگهبانان سد، به دست گروهی از جنگجویان شورشی افغان ثبت شده است. به توصیه یکی از شورشیان قرار می‌شود ولی را با خمپاره‌انداز ۸۰ میلی‌متری اعدام کنند. وی را در فاصله مناسب به زور روی زمین می‌اندازند و بعد گلوله خمپاره در میان صداهای بلند الله‌اکبر شلیک می‌شود. گرد و خاک و دود غلیظی در نقطه اصابت گلوله به هوا برمی‌خیزد و به همراه آن، قطعات پیکر خان‌ولی.
خانواده وی هشت روز بعد بقایای جسد او را پیدا کردند. بالاتنه وی به کلی نابود شده بود و به گفته آقاجان، برادر‌زاده وی، فقط از روی کفش‌ها و خالکوبی که روی یکی از دست‌هایش داشت هویت وی تشخیص داده شد.
دولت و مقامات ولایت پکتیا به خان‌ولی گفته بودند که اگر دو ماه دیگر بتواند مقاومت کند برای او و نفرات تحت فرمانش اسلحه و تجهیزات لازم را خواهند فرستاد. اما ماموریت وی فقط بیست روز تداوم یافت تا لحظه‌ای که وی را به این شکل فجیع به قتل رساندند.
خان‌ولی در راس یک گروه ۶۰ نفره از شبه‌نظامیان وابسته به حکومت مسئول حفاظت از ساختمان سدی بود که به خاطر خطرات امنیتی دو سال از برنامه تکمیل آن عقب مانده است. این سد می‌تواند آب لازم برای آبیاری حدود ۱۶ هزار هکتار زمین کشاورزی را تامین کرده و ۸۰۰ کیلووات برق تولید کند.
هفته‌نامه «تایم» در ادامه این مطلب می‌افزاید که کشورهای ایران و پاکستان برای آبیاری زمین‌های کشاورزی خود به آب چهار رودخانه‌ای نیاز دارند که بستر اصلی آن در خاک افغانستان است. هر چند در حال حاضر افغانستان با کمبود شدید آب مواجه نیست، طبق گزارشی که با مدیریت سازمان ملل متحد تهیه شده است طی سه دهه آینده منابع آب افغانستان حدود ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
زیرساخت‌های ضعیف و فقدان سیستم ذخیره‌سازی و بهره‌برداری مناسب از منابع آب باعث شده است که در بخش‌های گسترده‌ای از خاک افغانستان از منابع موجود به خوبی استفاده نشود. خشکسالی‌های هر چند سال یک بار در کل یا بخشی از خاک افغانستان بر این مشکل می‌افزاید و علاوه بر کمبود محصولات کشاورزی و مواد غذایی باعث وقوع مهاجرت‌های گسترده‌ای می‌شود. برای مثال، در سال ۲۰۰۸ بر اثر کمبود میزان بارش باران تولید گندم حدود ۵۰ درصد افت داشته است.
منابع آب در بازسازی اقتصاد ملی افغانستان که به شدت به کشاورزی وابسته است نقش مهمی ایفا می‌کند. طبق گزارش سازمان ملل متحد، فقط پنج درصد از کمک‌های مالی جامعه بین‌الملل تاکنون به منابع آب افغانستان اختصاص یافته و بخش زیادی از آن در طرح‌های کوتاه‌مدت و ساخت سدهای کوچک که هیچ استفاده مفیدی ندارند هزینه شده است.
موقعیت جغرافیایی افغانستان و سرازیر شدن رودخانه‌های مهم این کشور به سوی ایران و پاکستان باعث شده که بسیاری از افغان‌ها به این نتیجه برسند که دو کشور همسایه به شکل فعالی تلاش می‌کنند حفاظت و بهره‌برداری از منابع ملی آب در افغانستان را به خطر بیندازند. برای مثال، بسیاری معتقدند که گروه‌های شورشی وابسته به پاکستان خان‌ولی مسئول حفاظت مسئول حفاظت از سد ماچالقو را کشته‌اند.
این فرضیه‌ها شاید حقیقت داشته باشند، چون پاکستان که در سال‌های اخیر به شدت با بحران و کمبود انرژی روبه‌رو بوده است به آب افغانستان بیش از گذشته نیاز دارد. ایران تنها کشوری که با افغانستان بر سر بهره‌برداری از آب قرارداد بسته در حال حاضر ۷۰ درصد بیشتر از سهم خود می‌برد.
اگر افغانستان تلاش کند که سدهای بزرگ بیشتری بسازد و مالکیت بخش بزرگ‌تری از منابع آب خود را در دست بگیرد، مسلما ایران و پاکستان از طرق مختلف و از جمله اعتراض‌های دیپلماتیک خواهند کوشید اجرای چنین طرح‌هایی را مختل کنند یا به تعویق بیندازند. با توجه به این که هم بودجه و هم مجریان چنین طرح‌های ساختمانی بزرگی از خارج تامین می‌شوند، کارشکنی‌های ایران و پاکستان به طور جدی می‌تواند این طرح‌ها را مختل کند.
به گفته مسئولان افغان، در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از منابع آب افغانستان به کشورهای همسایه سرازیر می‌شود. برای استفاده بهتر از این منابع به جلب سرمایه‌گذاری نهادهای بین‌المللی نیاز هست، ولی در آن صورت هر گونه طرحی در مذاکرات مربوط به رژیم بهره‌برداری از منابع آب گرفتار خواهد شد. برای مثال، بانک جهانی تامین بودجه یک طرح بزرگ را پس از آن که متوجه شد به توافق ایران نیازمند است متوقف کرد.
