در آستانه کنفرانس ژنو ۲ برای بررسی بحران سوریه، دولت این کشوربه موضع انعطاف‌ناپذیر خود در قبال گروه‌های مسلحِ مخالف پای می‌فشارد و درخواست کشورهای عربی خلیج فارس، آمریکا و هم‌پیمانان غربی‌اش را برای کناره‌گیری اسد از قدرت رد می‌کند.
به تازگی وائل الحلقی، نخست وزیر سوریه، خطاب به نمایندگان مجلس این کشور گفت: «هر تصمیم کنفرانس ژنو باید به همه‌پرسی مردم سوریه گذاشته شود ... و آنان که کار هیئت اعزامی سوریه به کنفرانس را انتقال قدرت به دیگران می‌‌دانند دچار توهّم شده‌اند.»
کنفرانس ژنو ۲ قرار است روز چهارشنبه ۲ بهمن با شرکت نمایندگان ۲۵ کشور وهمچنین هیئت‌هایی از اتحادیه اروپا و کنفرانس همکاری اسلامی برگزارشود و در پایان آن، هیئت اعزامی دولت سوریه و نمایندگان گروه‌های مخالف رژیم اسد با حضور اخضر ابراهیمی، نماینده سازمان ملل، و نمایندگان آمریکا و روسیه، به گفت‌وگو خواهند نشست.
گروه‌های مخالف هنوز بر سر ترکیب هیئت اعزامی خود به ژنو به توافق نرسیده‌اند و جمهوری اسلامی به این کنفرانس دعوت نشده، ولی جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، گفته است که ایران در حاشیه این کنفرانس می‌تواند به حل بحران سوریه کمک کند، گو این که هدفِ کنفرانس ظاهراً بحث و برنامه‌ریزی برای سوریه بعد ازاسد است.
رویکرد نظامی، خشونت، درس عبرت
تا یک سال پیش، اکثر بحث‌ها و پیش‌بینی‌ها حول افولِ دیر یا زود رژیم اسد دورمی‌زد، ولی با توجه به تحولات ماه‌های اخیر که به نفع این رژیم در جریان است، اکنون پیروزی نظامی رژیم اسد بر مخالفان دور از انتظار نیست.
در ماه‌های اخیر اعتماد به نفس رژیم اسد هر روز بیش از پیش افزایش یافته است و اکنون سیاستمداران غربی سخنان تند و تیزِ مبنی بر کناره‌گیری اسد از قدرت را به زبان نمی‌آورند. در شرایط فعلی، رویکرد نظامی رژیم اسد برای پیروزی بر مخالفان جواب داده است. این رژیم توانسته است با سازماندهی و استفاده بهتر از نیروی‌های نظامی و شبه‌نظامی‌اش و همچنین دریافت کمک از هم‌پیمانانش، با توسل به هراندازه خشونت، با متوقف کردن پیشروی و در مواردی شکست مخالفان مسلح، اراده شهروندان غیرنظامیِ هواداران مخالفان را نیز تضعیف کند.
خبرها و گزارش‌ها حکایت از آن دارند که با توجه به کثرت و تنوع گروه‌های مسلح و دسترسی آنها به سلاحهای گوناگون، سطح خشونت نیروهای اسد نیز در ماه‌های اخیر افزایش یافته است و این نیروها از هر نوع سلاحِ موجود در زرادخانه ارتش سوریه، از جمله سلاحهای شیمیایی و بمب‌های خوشه‌ای و بشکه‌ای علیه مخالفان استفاده کرده‌اند.
شواهد نشان می‌دهد که نیروهای اسد پس از بازپس گرفتن مناطق تحت کنترل مخالفان، با کشتار شمار زیادی از ساکنان این مناطق و ویران کردن و حتی سوزاندن خانه‌ها و اماکن مسکونی وعمومی، برآنند به دیگر گروه‌های مخالف و هواداران آنها درس عبرت بدهند.
دیپلماسی و تعامل
رژیم اسد، به موازات توسل به خشونت بی‌اندازه، برای فرار از انزوای سیاسی و جلوگیری از کمک‌رسانی به گروه‌های مخالف از دیپلماسی هم بهره می‌گیرد. این رژیم به پیشنهاد‌های مطرح شده متنوع برای آتش‌بس روی خوش نشان داده است، بی آن که از شدت اقدامات خشونت‌بار خود علیه مخالفان بکاهد. در سایه همین رویکرد، رژیم اسد با نظارت جهانی به سلاحهای شیمیایی سوریه و طرح نابودی آنها موافقت کرد و با این کار ضمن خنثی کردن تهدید و مداخله نظامی آمریکا، معارضان را خلع سلاح کرد، بی آن که توان نظامی‌اش برای مبارزه با مخالفانِ مسلح کاهش چشمگیری داشته باشد.
هدف‌ها، محدودیت‌ها و امکانات
رژیم اسد بر آن است که نخست با کاهش توانایی و گستره فعالیت و شمار گروه‌های مسلح، تهدیدهای سیاسی آنها را مرتفع کند و فعالیت‌شان را به فعالیت‌های تروریستی کاهش دهد. در صورت حصول به این هدف، رژیم فرصت خواهد داشت تا با تثبیت کنترل خود بر مناطق پس گرفته شده از مخالفان، جای پای خود را محکم کند. هدف غایی رژیم همان گونه که بارها بشار اسد و دیگر مقام‌های دولتی گفته‌اند، شکست کامل این گروه‌ها و نابودی آنهاست.
در شرایط فعلی، دست یافتن به این هدف‌ها امکان‌پذیر است، اگر حمایت سیاسی و نظامی حامیان رژیم اسد، مانند روسیه، ایران، حزب‌الله لبنان و شیعیان عراق، ادامه یابد و تفرقه گروه‌های مسلحِ مخالف پا بر جا بماند و دیگر این که رژیم اسد، با توجه به فرسایش یگان‌های نظامی‌اش بتواند بر شمارِ "نیروی دفاع ملی" خود بیفزاید. نیروی دفاع ملی از یگان‌های دستچین شده از شبه‌نظامیان تشکیل شده است که سلاح و تجهیزات و حقوق آن را دولت تامین می‌کند. استعداد این نیرو در حال حاضر به صد هزار نفر می‌رسد.
برای رسیدن به این اهداف، اسد امیدوار است که فقدان اجماع جهانی علیه رژیم او کماکان دوام داشته باشد و کشورهای غربی دست به مداخله نظامی نزنند یا کمک‌های نظامی به مخالفان را به نحو چشمگیری افزایش ندهند.
فارغ از این پیش‌شرط‌ها، رژیم اسد برای ادامه مبارزه علیه گروه‌های مسلح محدودیت‌ها و کمبودهایی نیز دارد. توانایی یگان‌های ارتش سوریه طی سه سال جنگ داخلی، با دادن تلفات انسانی، فرار شمار زیادی از پرسنل و از دست دادن سلاح و تجهیزات به شدت کاهش یافته و در نتیجه تکیه رژیم اسد به حامیانش بیشتر شده است. به موازات این کاهش توانایی، شمار گروه‌های مسلح افزایش یافته و محدوده جغرافیایی یگان‌های ارتش برای اجرای عملیات وسیع‌تر شده است. به همین علت نیروهای اسد اهّم توجه خود را به شهرها و مناطق استراتژیک در غرب کشور در امتداد یک خط فرضی از جنوب به شمال از قنیطره و درعا تا ادلب و حلب متمرکز کرده‌اند.
قطع نظر از این ضعف‌ها و مشکلات، یگان‌های رژیم با توجه به برخی از عملیات موثری که انجام داده‌اند، تجارب لازم را برای اجرای عملیات محدود فرسایشی علیه گروه‌های مخالف دارند. همین یگان‌ها در طول سه سال گذشته در به‌کارگیری تاکتیک‌های گوناگون مانند محاصره، اجرای آتش سنگین، استفاده از آتش هلی‌کوپتر و هواپیما‌ها و اجرای عملیات مشترک با حزب‌الله تجارب زیادی کسب کرده‌اند.
در ماه‌های اخیر روند مبارزه در مجموع به نفع رژیم بوده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال گذشته میلادی، رژیم دست‌کم در چهار عملیات با استفاده از منابع انسانی و غیر انسانی زیاد، به‌رغم تلفات سنگین توانست مقاومت شدید گروه‌های مخالف را درهم شکند، مانند درگیری در شهر حمص در بهار ۲۰۱۳، دو نبرد در پاییز یکی در جنوب استان حلب و دیگری در جنوب شهر حلب، و نبرد منطقه قَلَمون در شمال و شمال شرق دمشق در اواخر ماه نوامبر.
تغییر موضع غرب، انتخاب بین بد و بدتر
با وجود این موفقیت‌ها، پیروزی رویکرد نظامی اسد قطعی و مسجل نیست و برخی رویدادها چه در سطح گروه‌های مخالف و چه در سطح بین‌المللی می‌توانند ورق را برگردانند، گو این که با تغییر موضع کشورهای غربی در قبال اسد، شکل‌گیری این رویدادها به شدت کاهش یافته است.
کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، که کنفرانس ژنو ۲ را ظاهراً با هدف برکناری اسد و انتقال قدرت در سوریه برگزار می‌کنند، هیچ گونه طرحی برای سوریه بعد از اسد و جایگزینی او با یک نظام قابل قبول و موثر ارائه نکرده‌اند. در مقابل رژیم اسد با برخورداری از یاری حامیانش و بهره‌گیری از هر نوع سلاح حتی سلاح شیمیایی و توسل به هر اندازه خشونت توانسته است گروه‌های مسلح را در اکثر مناطق پس زند و در مواردی شکست دهد.
فقدان یک استراتژی موثر بین گروه‌ها و ناتوانی آنها برای تشکیل یک نیروی نظامی و اپوزیسیون متحد، توام با تغییر موضع آمریکا و کشورهای غربی، میدان‌های سیاسی و جنگ را برای رژیم اسد و گروه‌های افراطی و وابسته به القاعده از جمله گروه «دولت اسلامی عراق و شام – داعش» و جبهه نصره باز گذاشته است.
در آستانه کنفرانس ژنو ۲ رژیم اسد دست بالا را دارد و کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، به‌رغم عدول از موضع پیشین خود در قبال رژیم اسد مایل نیستند که سوریه به میدان کشتار برای گروه‌های تندگرا تبدیل شود – گروه‌هایی که حاضرند با توسل به هراندازه خشونت، در کمال بی‌مبالاتی سوریه را به امید برپایی یک نظام اسلامی واهی پاره‌پاره کنند که در آن نشانه‌ای از آزادی سیاسی و فردی وجود نخواهد داشت. البته عملکرد رژیم اسد در به‌کارگیری خشونت دست‌کمی از گروه‌های مخالف ندارد، ولی در شرایط فعلی برای کشورهای غربی انتخاب بین بد و بدتر مطرح است.
راه حل سیاسی؟
برخی از کارشناسان و ناظران سیاسی آمریکا از گفت‌وگو و نزدیک شدن واشینگتن با دمشق سخن به میان آورده‌اند و به تازگی رابرت فورد، سفیر آمریکا در سوریه، به گروه‌های اپوزیسیون گفته است که آمریکا نمی‌تواند برکناری اسد را تضمین کند.
آمریکا برای کناره‌گیری اسد از مسند قدرت و پیروزی گروه‌های افراطی سنی هیچ عجله‌ای ندارد و در حال حاضر نگاه دولت آمریکا به بحران سوریه یک نگاه امنیتی است و تغییر رژیم اسد ارجحیتی ندارد. به عکس، آمریکا علاقه‌مند به ادامه رژیم اسد و ابقای ارتش و سازمان‌های امنیتی سوریه است. بر پایه برخی گزارش‌ها، دولت اوباما در واقع به راه حلی برای برون‌رفت از بحران سوریه می‌اندیشد که در آن یک دولت انتقالی متشکل از دست‌اندرکارانِ رژیم اسد و برخی عناصرمعتدل و میانه‌رو گروه‌های مخالف، بتوانند مبارزه علیه القاعده در سوریه را بر عهده بگیرند، راه حلی که مسکو نیز خواستار آن است.
به هر صورت، پیروزی رویکرد نظامی اسد و رضایت کشورهای غربی به ابقای او با توجه به فجایعی که در سوریه رخ داده است، نمی‌تواند راه حلی درازمدت باشد. راه حل دائمی و باثبات را باید در حیطه سیاسی و با توجه به خواسته‌های مردم سوریه جست‌وجو کرد و کشورهای غربی قطع نظر از تغییر موضع خود در قبال اسد، می‌توانند مردم سوریه را برای رسیدن به خواسته‌های خود یاری دهند.
به تازگی وائل الحلقی، نخست وزیر سوریه، خطاب به نمایندگان مجلس این کشور گفت: «هر تصمیم کنفرانس ژنو باید به همه‌پرسی مردم سوریه گذاشته شود ... و آنان که کار هیئت اعزامی سوریه به کنفرانس را انتقال قدرت به دیگران می‌‌دانند دچار توهّم شده‌اند.»
کنفرانس ژنو ۲ قرار است روز چهارشنبه ۲ بهمن با شرکت نمایندگان ۲۵ کشور وهمچنین هیئت‌هایی از اتحادیه اروپا و کنفرانس همکاری اسلامی برگزارشود و در پایان آن، هیئت اعزامی دولت سوریه و نمایندگان گروه‌های مخالف رژیم اسد با حضور اخضر ابراهیمی، نماینده سازمان ملل، و نمایندگان آمریکا و روسیه، به گفت‌وگو خواهند نشست.
گروه‌های مخالف هنوز بر سر ترکیب هیئت اعزامی خود به ژنو به توافق نرسیده‌اند و جمهوری اسلامی به این کنفرانس دعوت نشده، ولی جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، گفته است که ایران در حاشیه این کنفرانس می‌تواند به حل بحران سوریه کمک کند، گو این که هدفِ کنفرانس ظاهراً بحث و برنامه‌ریزی برای سوریه بعد ازاسد است.
رویکرد نظامی، خشونت، درس عبرت
تا یک سال پیش، اکثر بحث‌ها و پیش‌بینی‌ها حول افولِ دیر یا زود رژیم اسد دورمی‌زد، ولی با توجه به تحولات ماه‌های اخیر که به نفع این رژیم در جریان است، اکنون پیروزی نظامی رژیم اسد بر مخالفان دور از انتظار نیست.
در ماه‌های اخیر اعتماد به نفس رژیم اسد هر روز بیش از پیش افزایش یافته است و اکنون سیاستمداران غربی سخنان تند و تیزِ مبنی بر کناره‌گیری اسد از قدرت را به زبان نمی‌آورند. در شرایط فعلی، رویکرد نظامی رژیم اسد برای پیروزی بر مخالفان جواب داده است. این رژیم توانسته است با سازماندهی و استفاده بهتر از نیروی‌های نظامی و شبه‌نظامی‌اش و همچنین دریافت کمک از هم‌پیمانانش، با توسل به هراندازه خشونت، با متوقف کردن پیشروی و در مواردی شکست مخالفان مسلح، اراده شهروندان غیرنظامیِ هواداران مخالفان را نیز تضعیف کند.
خبرها و گزارش‌ها حکایت از آن دارند که با توجه به کثرت و تنوع گروه‌های مسلح و دسترسی آنها به سلاحهای گوناگون، سطح خشونت نیروهای اسد نیز در ماه‌های اخیر افزایش یافته است و این نیروها از هر نوع سلاحِ موجود در زرادخانه ارتش سوریه، از جمله سلاحهای شیمیایی و بمب‌های خوشه‌ای و بشکه‌ای علیه مخالفان استفاده کرده‌اند.
شواهد نشان می‌دهد که نیروهای اسد پس از بازپس گرفتن مناطق تحت کنترل مخالفان، با کشتار شمار زیادی از ساکنان این مناطق و ویران کردن و حتی سوزاندن خانه‌ها و اماکن مسکونی وعمومی، برآنند به دیگر گروه‌های مخالف و هواداران آنها درس عبرت بدهند.
دیپلماسی و تعامل
رژیم اسد، به موازات توسل به خشونت بی‌اندازه، برای فرار از انزوای سیاسی و جلوگیری از کمک‌رسانی به گروه‌های مخالف از دیپلماسی هم بهره می‌گیرد. این رژیم به پیشنهاد‌های مطرح شده متنوع برای آتش‌بس روی خوش نشان داده است، بی آن که از شدت اقدامات خشونت‌بار خود علیه مخالفان بکاهد. در سایه همین رویکرد، رژیم اسد با نظارت جهانی به سلاحهای شیمیایی سوریه و طرح نابودی آنها موافقت کرد و با این کار ضمن خنثی کردن تهدید و مداخله نظامی آمریکا، معارضان را خلع سلاح کرد، بی آن که توان نظامی‌اش برای مبارزه با مخالفانِ مسلح کاهش چشمگیری داشته باشد.
هدف‌ها، محدودیت‌ها و امکانات
رژیم اسد بر آن است که نخست با کاهش توانایی و گستره فعالیت و شمار گروه‌های مسلح، تهدیدهای سیاسی آنها را مرتفع کند و فعالیت‌شان را به فعالیت‌های تروریستی کاهش دهد. در صورت حصول به این هدف، رژیم فرصت خواهد داشت تا با تثبیت کنترل خود بر مناطق پس گرفته شده از مخالفان، جای پای خود را محکم کند. هدف غایی رژیم همان گونه که بارها بشار اسد و دیگر مقام‌های دولتی گفته‌اند، شکست کامل این گروه‌ها و نابودی آنهاست.
در شرایط فعلی، دست یافتن به این هدف‌ها امکان‌پذیر است، اگر حمایت سیاسی و نظامی حامیان رژیم اسد، مانند روسیه، ایران، حزب‌الله لبنان و شیعیان عراق، ادامه یابد و تفرقه گروه‌های مسلحِ مخالف پا بر جا بماند و دیگر این که رژیم اسد، با توجه به فرسایش یگان‌های نظامی‌اش بتواند بر شمارِ "نیروی دفاع ملی" خود بیفزاید. نیروی دفاع ملی از یگان‌های دستچین شده از شبه‌نظامیان تشکیل شده است که سلاح و تجهیزات و حقوق آن را دولت تامین می‌کند. استعداد این نیرو در حال حاضر به صد هزار نفر می‌رسد.
برای رسیدن به این اهداف، اسد امیدوار است که فقدان اجماع جهانی علیه رژیم او کماکان دوام داشته باشد و کشورهای غربی دست به مداخله نظامی نزنند یا کمک‌های نظامی به مخالفان را به نحو چشمگیری افزایش ندهند.
فارغ از این پیش‌شرط‌ها، رژیم اسد برای ادامه مبارزه علیه گروه‌های مسلح محدودیت‌ها و کمبودهایی نیز دارد. توانایی یگان‌های ارتش سوریه طی سه سال جنگ داخلی، با دادن تلفات انسانی، فرار شمار زیادی از پرسنل و از دست دادن سلاح و تجهیزات به شدت کاهش یافته و در نتیجه تکیه رژیم اسد به حامیانش بیشتر شده است. به موازات این کاهش توانایی، شمار گروه‌های مسلح افزایش یافته و محدوده جغرافیایی یگان‌های ارتش برای اجرای عملیات وسیع‌تر شده است. به همین علت نیروهای اسد اهّم توجه خود را به شهرها و مناطق استراتژیک در غرب کشور در امتداد یک خط فرضی از جنوب به شمال از قنیطره و درعا تا ادلب و حلب متمرکز کرده‌اند.
قطع نظر از این ضعف‌ها و مشکلات، یگان‌های رژیم با توجه به برخی از عملیات موثری که انجام داده‌اند، تجارب لازم را برای اجرای عملیات محدود فرسایشی علیه گروه‌های مخالف دارند. همین یگان‌ها در طول سه سال گذشته در به‌کارگیری تاکتیک‌های گوناگون مانند محاصره، اجرای آتش سنگین، استفاده از آتش هلی‌کوپتر و هواپیما‌ها و اجرای عملیات مشترک با حزب‌الله تجارب زیادی کسب کرده‌اند.
در ماه‌های اخیر روند مبارزه در مجموع به نفع رژیم بوده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال گذشته میلادی، رژیم دست‌کم در چهار عملیات با استفاده از منابع انسانی و غیر انسانی زیاد، به‌رغم تلفات سنگین توانست مقاومت شدید گروه‌های مخالف را درهم شکند، مانند درگیری در شهر حمص در بهار ۲۰۱۳، دو نبرد در پاییز یکی در جنوب استان حلب و دیگری در جنوب شهر حلب، و نبرد منطقه قَلَمون در شمال و شمال شرق دمشق در اواخر ماه نوامبر.
تغییر موضع غرب، انتخاب بین بد و بدتر
با وجود این موفقیت‌ها، پیروزی رویکرد نظامی اسد قطعی و مسجل نیست و برخی رویدادها چه در سطح گروه‌های مخالف و چه در سطح بین‌المللی می‌توانند ورق را برگردانند، گو این که با تغییر موضع کشورهای غربی در قبال اسد، شکل‌گیری این رویدادها به شدت کاهش یافته است.
کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، که کنفرانس ژنو ۲ را ظاهراً با هدف برکناری اسد و انتقال قدرت در سوریه برگزار می‌کنند، هیچ گونه طرحی برای سوریه بعد از اسد و جایگزینی او با یک نظام قابل قبول و موثر ارائه نکرده‌اند. در مقابل رژیم اسد با برخورداری از یاری حامیانش و بهره‌گیری از هر نوع سلاح حتی سلاح شیمیایی و توسل به هر اندازه خشونت توانسته است گروه‌های مسلح را در اکثر مناطق پس زند و در مواردی شکست دهد.
فقدان یک استراتژی موثر بین گروه‌ها و ناتوانی آنها برای تشکیل یک نیروی نظامی و اپوزیسیون متحد، توام با تغییر موضع آمریکا و کشورهای غربی، میدان‌های سیاسی و جنگ را برای رژیم اسد و گروه‌های افراطی و وابسته به القاعده از جمله گروه «دولت اسلامی عراق و شام – داعش» و جبهه نصره باز گذاشته است.
در آستانه کنفرانس ژنو ۲ رژیم اسد دست بالا را دارد و کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، به‌رغم عدول از موضع پیشین خود در قبال رژیم اسد مایل نیستند که سوریه به میدان کشتار برای گروه‌های تندگرا تبدیل شود – گروه‌هایی که حاضرند با توسل به هراندازه خشونت، در کمال بی‌مبالاتی سوریه را به امید برپایی یک نظام اسلامی واهی پاره‌پاره کنند که در آن نشانه‌ای از آزادی سیاسی و فردی وجود نخواهد داشت. البته عملکرد رژیم اسد در به‌کارگیری خشونت دست‌کمی از گروه‌های مخالف ندارد، ولی در شرایط فعلی برای کشورهای غربی انتخاب بین بد و بدتر مطرح است.
راه حل سیاسی؟
برخی از کارشناسان و ناظران سیاسی آمریکا از گفت‌وگو و نزدیک شدن واشینگتن با دمشق سخن به میان آورده‌اند و به تازگی رابرت فورد، سفیر آمریکا در سوریه، به گروه‌های اپوزیسیون گفته است که آمریکا نمی‌تواند برکناری اسد را تضمین کند.
آمریکا برای کناره‌گیری اسد از مسند قدرت و پیروزی گروه‌های افراطی سنی هیچ عجله‌ای ندارد و در حال حاضر نگاه دولت آمریکا به بحران سوریه یک نگاه امنیتی است و تغییر رژیم اسد ارجحیتی ندارد. به عکس، آمریکا علاقه‌مند به ادامه رژیم اسد و ابقای ارتش و سازمان‌های امنیتی سوریه است. بر پایه برخی گزارش‌ها، دولت اوباما در واقع به راه حلی برای برون‌رفت از بحران سوریه می‌اندیشد که در آن یک دولت انتقالی متشکل از دست‌اندرکارانِ رژیم اسد و برخی عناصرمعتدل و میانه‌رو گروه‌های مخالف، بتوانند مبارزه علیه القاعده در سوریه را بر عهده بگیرند، راه حلی که مسکو نیز خواستار آن است.
به هر صورت، پیروزی رویکرد نظامی اسد و رضایت کشورهای غربی به ابقای او با توجه به فجایعی که در سوریه رخ داده است، نمی‌تواند راه حلی درازمدت باشد. راه حل دائمی و باثبات را باید در حیطه سیاسی و با توجه به خواسته‌های مردم سوریه جست‌وجو کرد و کشورهای غربی قطع نظر از تغییر موضع خود در قبال اسد، می‌توانند مردم سوریه را برای رسیدن به خواسته‌های خود یاری دهند.
