دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران از پیدا شدن جسد دو بچه خرس قهوه ای از گونه های تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست ایران در استان سمنان خبر داده است.
این حادثه در روستای چاشم در مناطق آزاد شهمیرزاد توسط مردم محلی مشاهده و گزارش شده است.
کیوان هوشمند مدیر دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران در تهران در گفت و گو با رادیو فردا می گوید که جسد هر دو بچه خرس در اداره حفاظت محیط زیست سمنان کالبد شکافی شده و علت مرگ اصابت گلوله بوده است.
کیوان هوشمند- کالبدگشایی انجام‌شده و مشخص‌شده که ساچمه‌های اسلحه شکاری به ناحیه سر و گردن و سینه این توله خرس‌ها اصابت کرده، فاصله و این‌ها هم خیلی در این موارد مشخص نمی‌شود. معمولاً اسلحه‌های شکاری ساچمه زنی برد زیادی ندارند. بنابراین از فاصله خیلی نزدیک به این‌ها شلیک‌شده است. ضمن اینکه در این فصل توله خرس‌ها با مادرشان زندگی می‌کنند. نیاز به حمایت مادرشان دارند برای زنده ماندن و آموزش مهارت‌های زندگی در طبیعت به‌احتمال زیاد مادر آن‌ها هم کشته‌شده ولی خب لاشه مادر سنگین بوده و نتوانسته‌اند آن را جابه‌جا کنند. این دو توله لاشه‌شان سبک بوده، آن‌ها را کنار جاده رها کرده‌اند تا نشان دهند که آن‌ها براثر حادثه رانندگی کشته‌شده‌اند.
دلیل اینکه آن‌ها به گفته شما بخواهند چنین صحنه‌سازی انجام دهند چه بوده است؟
چون می‌خواسته اند نشان دهند که کسی آن‌ها را با اسلحه نکشته است، چون جرم دارد. کلاً کشتار گونه‌های حیات‌وحش به‌ویژه گونه‌های محافظت‌شده، جرم است. آن‌ها می‌خواستند جوری جلوه دهند که محیط‌زیست به دنبال پیدا کردن عوامل کشتن این توله خرس‌ها نباشد.
در این‌گونه موارد به‌آسانی می‌شود پی برد که چه کسانی در کشتن این‌گونه حیات‌وحش دست داشته‌اند؟
امکانش وجود دارد ولی خب سخت است. باید تحقیقات محلی صورت بگیرد. این خرس‌ها مانند موارد دیگر معمولاً به‌وسیله باغدارها و زنبوردارها کشته می‌شوند. چون خرس‌ها معمولاً در این فصل برای تغذیه می‌آیند.
چقدر عزم جدی برای پیدا کردن متخلفان وجود دارد؟
عزم جدی که واقعاً وجود دارد. محیط‌زیست در ایران الآن از اولویت های اصلی مردم است. مردم در سال‌ها ی اخیر به‌واسطه آگاهی‌هایی که از طریق گسترش شبکه‌های اجتماعی پیداکرده‌اند خیلی به موضوع محیط‌زیست اهمیت می‌دهند. اکنون دولت در ایران هم محیط‌زیست را به‌عنوان یکی از اولویت‌های خودش قرار داده است. اکثر متخلفان تا امروز شناسایی و به مراجع قضایی معرفی‌شده‌اند.
پس چرا ما شاهد موارد متعددی هستیم چه چیزی این میان مغفول مانده؟
شاید یکی از مهم‌ترین دلایلش پایین بودن مجازات‌هاست که بازدارندگی لازم را ندارد. بنابراین متخلفان خیلی هراسی از کشتن یک‌گونه جانوری ندارند. چون می‌گویند نهایتاً اگر هم شناسایی بشویم، اگر به دادگاه معرفی بشویم، اگر در دادگاه بتوانند اثبات کنند، نهایتاً با پرداخت یک جریمه نقدی آزاد می‌شویم. فقط هم با جریمه و بگیروببند این اتفاق نمی‌افتد. باید فرهنگ‌سازی شود باید به‌خصوص جوامع محلی حاشیه زیستگاه‌های حیات‌وحش که کمتر به شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، آگاه شوند. و مورد سوم که خیلی مهم است؛ باید ضرر و زیانی که از طرف جانوران وحشی به انسان وارد می‌شود، از طرف محیط‌زیست و دولت جبران شود. الآن که این‌ها را می‌زنند می‌کشند به این خاطر است که یک خرس می‌آید درخت سیبی ۱۵-۲۰ ساله را می‌شکند، سرمایه آن فرد را از بین می‌برد.
این خرس‌ها مانند موارد دیگر معمولاً به‌وسیله باغدارها و زنبوردارها کشته می‌شوند. چون خرس‌ها معمولاً در این فصل برای تغذیه می‌آیند.
تا چه اندازه سازمان حفاظت محیط‌زیست این مسائل را مطرح و پیگیری کرده است؟
ببینید؛ در همه این مواردی که گفتم، اقداماتی شده ولی کافی نبوده است. مثلاً در مورد افزایش جریمه‌ها این اتفاق افتاد. مثلاً همین خرس قهوه‌ای اگر اشتباه نکنم از ۵ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافت. پلنگ از ۵ میلیون تومان به ۸۰ میلیون تومان جریمه‌اش افزایش پیدا کرد. جریمه برای کشتار خیلی از گونه‌های پرندگان، آبزیان و پستانداران هم به همین ترتیب، ولی بازهم جا دارد که جریمه‌های نقدی به همراه جرائم جزایی افزایش پیدا کند. این اتفاق سال گذشته باعث کاهش میزان کشتار حیات‌وحش شد. درزمینه فرهنگ‌سازی هم اتفاقاتی از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد و سازمان حفاظت محیط‌زیست دارد می‌افتد.
دولت و سازمان حفاظت محیط‌زیست اقدام به آموزش جوامع محلی کرده‌اند. در مورد جبران خسارت وارده هم اتفاقات خوبی افتاده از اسفندماه سال ۹۴ شرکت بیمه ما به‌صورت داوطلبانه بدون دریافت حق بیمه از سازمان حفاظت محیط‌زیست، خسارت‌های وارده از حمله پلنگ و گرگ را بیمه کردند. ولی این اتفاق هنوز در مورد خرس و خیلی دیگر از گونه‌ها نیافتاده است. جا دارد که خرس هم بیمه شود چون خرس خسارت زیادی وارد می‌کند. ضمن اینکه هم خرس قهوه‌ای و هم خرس سیاه در ایران هردو از گونه‌های در معرض خطر انقراض هستند.
تا چه اندازه شما پیگیر دستگیری و مجازات متخلفان کشتن دو توله خرس در سمنان هستید؟
ما مسلماً پیگیر این ماجرا هستیم، از لحظه‌ای که خبر را شنیدیم از مسئولان مربوطه پیگیری کردیم. مسئولان محیط‌زیست سمنان هم گفته‌اند که به‌صورت جدی در حال بررسی این قضیه هستند.
