در حالی که تا برپايی انتخابات مجلس شورای اسلامی در اواخر زمستان سال جاری، راه درازی مانده است، اما اظهارات روز چهارشنبه آيت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ايران در جمع اعضای شورای نگهبان، بار ديگر انتقادها از عملکرد اين شورا برای بررسی صلاحيت نامزدها را به ياد آورده است.
در ميان منتقدان درون و بيرون حکومت ايران، کم نيستند کسانی که شورای نگهبان، شيوه انتخاب اعضای آن و عملکرد اين اعضا در بررسی صلاحيت نامزدهای انتخابات را از دلايل اصلی «غير استاندارد» بودن انتخابات ايران توصيف می کنند.
آقای خامنه ای، روز چهارشنبه با اشاره به همين انتقادها، وظايف شورای نگهبان را «بسيار مهم» توصيف کرد و گفت: ««بدون توجه به تبليغات سوء بيگانگان و جريان های داخلی که دل خوشی از نظام اسلامی ندارند، وظيفه خود را بر اساس معيارها انجام دهيد.»
آيت الله خامنه ای در جمع اعضای شورای نگهبان قانون اساسی با اشاره به وظيفه نظارتی شورای نگهبان بر انتخابات گفت: «نمی توان اداره کشور و سرنوشت ملت را به هر فردی بدون در نظر گرفتن رفتار، اخلاق، عقايد، دانش و صلاحيت های او سپرد.»
اما به گفته صادق زيبا کلام، تحليل گر مسايل ايران، انتقادها از شورای نگهبان از اويل دهه ۷۰ خورشيدی اوج گرفت. او در مصاحبه با راديو فردا می گويد: «در دهه گذشته، عملکرد آنها اين ظن را ايجاد کرده که رد صلاحيت نامزدها ريشه سياسی داشته و به تعلق خاطر اعضای شورای نگهبان به يک خط و جريان سياسی مربوط بوده است.»
ناظران می گويند اعضای شورای نگهبان، جملگی از ميان وابستگان جناح راست جمهوری اسلامی که به «محافظه کاران» و اخيرا «اصولگرايان» شهره هستند انتخاب شده اند.
در چندين انتخابات پياپی – به ويژه انتخابات دور هفتم مجلس شورای اسلامی – بسياری از چهره های شاخص جناح رقيب، بعد از رد صلاحيت در شورای نگهبان فرصت حضور در انتخابات را به کلی از دست دادند.
اما رد صلاحيت ها، تمام ماجرا نبود. شائبه گزينش سياسی شورای نگهبان به هنگام بررسی صلاحيت نامزدها، زمانی بالا گرفت که برخی افراد تاييد نشده، در مورد علت رد صلاحيت خود از شورای نگهبان توضيح خواستند.
صادق زيبا کلام، در اين زمينه واکنش شورای نگهبان را يادآوری می کند: «شورای نگهبان نخواسته که در مورد عملکرد خود پاسخگو باشد و در واکنش به دلايل خود برای رد صلاحيت نامزدها، به مسائل جنبی و کلی پرداخته مانند معتقد نبودن به نظام ،ولايت مطلقه فقيه ،اسلام و قانون.»
منتقدان شورای نگهبان که به گفته آقای زيباکلام« اکثر آنها به جريان های چپ سياسی و اسلامی تمايل دارند»، مانند اعضای حزب کارگزاران سازندگی ،مجمع روحانيون مبارزو جبهه مشارکت در سال های اخير به طور گسترده در انتخابات مجلس شورای اسلامی و رياست جمهوری، رد صلاحيت شده اند.
به گفته آقای زيباکلام ،حمايت آيت الله خامنه ای و تاکيد او بر نظارت شورای نگهبان بر صلاحيت افراد به طور مستقيم بر انتخابات آينده مجلس شورای اسلامی اثر خواهد گذاشت.
وی می گويد: «با توجه به اينکه اصولگرايان و نزديکان آقای احمدی نژاد در دوسال گذشته کارنامه مشعشعی از خود نشان نداده ند، اقبال اين جريان سياسی در انتخابات آينده زياد نخواهد بود.»
اما تا امروز نگرانی از رد صلاحيت نامزدهای «غير اصولگرا» موجب نشده تا گروههای فعال سياسی درون ايران که فرصت حضور در انتخابات را دارند، از برنامه ريزی برای پيروزی در انتخابات نااميد شوند و گزارش ها حاکی است، اين تلاش ها تا کنون کماکان ادامه داشته است.
