اظهارات روز ۱۴ سپتامبر یوکیا آمانو، مدیرکل جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیرامون انجام دور تازه‌ای از گفت‌وگوها برای روشن شدن بخش‌های مشکوک پرونده اتمی ایران در دو هفته آینده حاکی از گسترش تلاش‌های هماهنگ نظام جهانی به منظور متوقف ساختن بخش‌های حساس برنامه توسعه اتمی ایران است.
به دنبال انتشار نامه ده صفحه‌ای دولت جمهوری اسلامی در پاسخ به مجموعه پیشنهادات تشویقی گروه موسوم به ۵+۱ که سال قبل در قبال تعلیق غنی‌سازی اورانیوم و توقف پاره‌ای از فعالیت‌های حساس اتمی ایران در اختیار مقامات تهران قرار گرفته بود، ابتدا آمریکا و بعد سایر نمایندگان عضو گروه برای آغاز گفت‌وگوهای تازه با تهران اعلام آمادگی کردند.
متعاقباً سخنگوی خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی جامعه اروپا، از تماس تلفنی او با دفتر سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و مسئول سیاسی پرونده اتمی ایران، خبر داد و یادآور شد که در دو هفته آینده پرونده اتمی ایران مورد مذاکره دو طرف قرار خواهد گرفت.
در تازه‌ترین واکنش در این زمینه، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل و در فاصله ۲۴ تا ۲۵ سپتامبر جاری، شورای امنیت نیز به این منظور در نیویورک تشکیل جلسه خواهد داد.
در گذشته چهار دور مذاکرات بی‌نتیجه سولانا با علی لاریجانی، دبیر قبلی و همچنین دو دور مذاکره او با سعید جلیلی، دبیر فعلی شورای امنیت ملی ایران، در قالب گفت‌وگوهای مقدماتی با این هدف صورت گرفته بود که زمینه برگزاری گفت‌وگوهای اصلی بین نمایندگان ایران و گروه ۵+۱ به نمایندگی از جانب شورای امنیت را فراهم سازد.
انجام دور تازه‌ای از مذاکرات بین جلیلی و سولانا در دو هفته آینده نیز نه با هدف رسیدن به توافق نهایی بین ایران و نظام جهانی، که تنها به منظور روشن ساختن خطوط اصلی موارد احتمالی مورد توافق طرفین صورت می‌گیرد.
به این ترتیب جامعه جهانی با گشودن سه جبهه، مرکب از:
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که مسئول اصلی نظارت بر پیشگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای به شمار می‌رود
جامعه اروپا با حضور سولانا
و شورای امنیت، همزمان با برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، طی دو هفته آینده، در برابر نمایندگان ایران قرار خواهند گرفت.
طی چهار سال گذشته، با استفاده از شرایط حاکم بر نظام جهانی و به‌خصوص تحولات مربوط به جنگ در عراق و افغانستان، ایران بدون مواجهه با مقاومت عمده‌ای از سوی نظام جهانی موفق شد پاره‌ای از بخش‌های حساس برنامه‌های توسعه اتمی خود را به نتیجه برساند.
گردآوری بیش از ۱۵۰۰ کیلو اورانیوم با غلظت کم و همچنین پیگیری سریع طرح احداث راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین در اراک از جمله این دستاوردها بوده است. با استفاده از ذخیره اورانیوم غنی‌شده موجود، ایران هم اکنون در موقعیت انجام آزمایش اتمی و ورود به جرگه دارندگان بمب اتمی قرار گرفته است.
در صورت ادامه غنی‌سازی اورانیوم به مقیاس فعلی، و حتی در صورت اضافه نشدن تعداد سانتریفیوژهای کنونی مورد استفاده در نطنز، ایران قادر خواهد بود هر ساله اورانیوم کافی برای تولید سه تا شش بمب اتمی را در اختیار بگیرد.
با تکمیل شدن و به راه افتادن راکتور آب سنگین در اراک که انتظار می‌رود در صورت ادامه وضع موجود در کمتر از ۱۸ ماه آینده به مرحله بهره‌برداری برسد، ایران قادر به تولید پلوتونیوم کافی برای تولید سالانه سه بمب اتمی از مسیر دوم خواهد شد. به این ترتیب ایران در صورت ادامه برنامه‌های اتمی خود قادر خواهد شد به ظرفیت‌های نظامی اتمی بسیار بالاتر از ظرفیت کنونی کره شمالی و پاکستان دست یابد.
دست یافتن ایران به امکانات کنونی که از نگاه پاره‌ای از کشورها من‌جمله اسرائیل نتیجه مماشات چهار سال گذشته جامعه جهانی با برنامه‌های توسعه اتمی ایران بوده، اینک شرایطی را فراهم ساخته که در گذشته به‌خصوص تل‌آویو از آن به عنوان «نقطه بدون بازگشت» یاد کرده است.
پیش از عبور نهایی ایران از این نقطه، جامعه جهانی با دو گزینه قطعی روبه‌رو است:
پذیرفتن ایران به عنوان قدرت نظامی اتمی در آینده بسیار نزدیک
متوقف کردن برنامه اتمی ایران پیش از اتخاذ تصمیم تهران به انجام یک آزمایش اتمی
در مورد پذیرش ایران به عنوان یک نیروی اتمی تازه، پاره‌ای از ناظران (به‌ویژه ناظران آمریکایی) هزینه‌های پرداختی را کمتر از توسل به نیروی نظامی بازدارنده علیه ایران می‌دانند و معتقدند که مسلح شدن ایران به بمب اتمی در کوتاه‌مدت فاجعه‌ای غیر قابل تحمل نیست.
اسرائیل و پاره‌ای از کشورهای عرب (به‌خصوص در خلیج فارس) با این نظریه مخالفند. رهبران تل‌آویو به صورت آشکار و همچنین ضمن انجام دیدارهای سیاسی خود با نمایندگان کشورهای موثر در برنامه اتمی ایران تهدید می‌کنند که خطر یاد شده «علیه موجودیت اسرائیل» است و در صورت لزوم برای از میان بردن آن، آماده استفاده از نیروی نظامی پیش‌گیرانه‌اند.
آمریکا، روسیه، چین و جامعه اروپا، هریک با دلایلی متفاوت، قویا با متوقف کردن ایران از راه توسل به نیروی نظامی مخالفند. مخالفت با جنگ تازه در منطقه، نقطه مشترک جامعه جهانی در قبال ایران و منبع اصلی مورد استفاده آمریکا و جامعه اروپا برای دست یافتن به راه‌های غیرنظامی به منظور متوقف کردن ایران به شمار می‌رود.
از جمله روش‌های موثر برای تحت فشار قرار دادن ایران تهدید به استفاده از حداکثر مضیقه‌های اقتصادی (کاهش خرید نفت خام ایران و قطع فروش فراورده‌های نفتی به‌خصوص بنزین)، تشدید محدودیت‌های بانکی با هدف مختل کردن تجارت خارجی، اعمال محدودیت‌های ارتباطی (عدم پذیرش کشتی‌های باری و هواپیماهای مسافری جمهوری اسلامی) و کاهش سطح مناسبات سیاسی با تهران است.
روسیه و چین با اعمال این گونه تحریم‌ها همچنان مخالفت می‌ورزند. انجام تلاش‌های سیاسی کنونی و اصرار بر فراخواندن نمایندگان ایران به میز مذاکره در طول دو هفته آینده نه تنها با هدف اتمام حجت با تهران و یادآور شدن عزم جامعه جهانی برای ایستادگی در مقابل برنامه اتمی ایران صورت می‌گیرد، که همزمان همراه ساختن روسیه و چین با بقیه اعضای ثابت شورای امنیت را نیز مد نظر دارد.
پیام کشورهای غربی به چین و روسیه این است که در صورت عدم آمادگی تهران برای سازش با نظام جهانی، و عدم حمایت مسکو و پکن از اعمال تنبیهات شدیدتر و متفاوت با قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران، برخورد نظامی و توسل به زور تنها گزینه باقی‌مانده برای متوقف کردن برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی خواهد بود.
به دنبال انتشار نامه ده صفحه‌ای دولت جمهوری اسلامی در پاسخ به مجموعه پیشنهادات تشویقی گروه موسوم به ۵+۱ که سال قبل در قبال تعلیق غنی‌سازی اورانیوم و توقف پاره‌ای از فعالیت‌های حساس اتمی ایران در اختیار مقامات تهران قرار گرفته بود، ابتدا آمریکا و بعد سایر نمایندگان عضو گروه برای آغاز گفت‌وگوهای تازه با تهران اعلام آمادگی کردند.
متعاقباً سخنگوی خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی جامعه اروپا، از تماس تلفنی او با دفتر سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و مسئول سیاسی پرونده اتمی ایران، خبر داد و یادآور شد که در دو هفته آینده پرونده اتمی ایران مورد مذاکره دو طرف قرار خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید:
در گذشته چهار دور مذاکرات بی‌نتیجه سولانا با علی لاریجانی، دبیر قبلی و همچنین دو دور مذاکره او با سعید جلیلی، دبیر فعلی شورای امنیت ملی ایران، در قالب گفت‌وگوهای مقدماتی با این هدف صورت گرفته بود که زمینه برگزاری گفت‌وگوهای اصلی بین نمایندگان ایران و گروه ۵+۱ به نمایندگی از جانب شورای امنیت را فراهم سازد.
انجام دور تازه‌ای از مذاکرات بین جلیلی و سولانا در دو هفته آینده نیز نه با هدف رسیدن به توافق نهایی بین ایران و نظام جهانی، که تنها به منظور روشن ساختن خطوط اصلی موارد احتمالی مورد توافق طرفین صورت می‌گیرد.
به این ترتیب جامعه جهانی با گشودن سه جبهه، مرکب از:
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که مسئول اصلی نظارت بر پیشگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای به شمار می‌رود
جامعه اروپا با حضور سولانا
و شورای امنیت، همزمان با برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، طی دو هفته آینده، در برابر نمایندگان ایران قرار خواهند گرفت.
طی چهار سال گذشته، با استفاده از شرایط حاکم بر نظام جهانی و به‌خصوص تحولات مربوط به جنگ در عراق و افغانستان، ایران بدون مواجهه با مقاومت عمده‌ای از سوی نظام جهانی موفق شد پاره‌ای از بخش‌های حساس برنامه‌های توسعه اتمی خود را به نتیجه برساند.
گردآوری بیش از ۱۵۰۰ کیلو اورانیوم با غلظت کم و همچنین پیگیری سریع طرح احداث راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین در اراک از جمله این دستاوردها بوده است. با استفاده از ذخیره اورانیوم غنی‌شده موجود، ایران هم اکنون در موقعیت انجام آزمایش اتمی و ورود به جرگه دارندگان بمب اتمی قرار گرفته است.
در صورت ادامه غنی‌سازی اورانیوم به مقیاس فعلی، و حتی در صورت اضافه نشدن تعداد سانتریفیوژهای کنونی مورد استفاده در نطنز، ایران قادر خواهد بود هر ساله اورانیوم کافی برای تولید سه تا شش بمب اتمی را در اختیار بگیرد.
با تکمیل شدن و به راه افتادن راکتور آب سنگین در اراک که انتظار می‌رود در صورت ادامه وضع موجود در کمتر از ۱۸ ماه آینده به مرحله بهره‌برداری برسد، ایران قادر به تولید پلوتونیوم کافی برای تولید سالانه سه بمب اتمی از مسیر دوم خواهد شد. به این ترتیب ایران در صورت ادامه برنامه‌های اتمی خود قادر خواهد شد به ظرفیت‌های نظامی اتمی بسیار بالاتر از ظرفیت کنونی کره شمالی و پاکستان دست یابد.
پیام کشورهای غربی به چین و روسیه این است که در صورت عدم آمادگی تهران برای سازش با نظام جهانی، و عدم حمایت مسکو و پکن از اعمال تنبیهات شدیدتر و متفاوت با قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران، برخورد نظامی و توسل به زور تنها گزینه باقی‌مانده برای متوقف کردن برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی خواهد بود.
پیش از عبور نهایی ایران از این نقطه، جامعه جهانی با دو گزینه قطعی روبه‌رو است:
پذیرفتن ایران به عنوان قدرت نظامی اتمی در آینده بسیار نزدیک
متوقف کردن برنامه اتمی ایران پیش از اتخاذ تصمیم تهران به انجام یک آزمایش اتمی
در مورد پذیرش ایران به عنوان یک نیروی اتمی تازه، پاره‌ای از ناظران (به‌ویژه ناظران آمریکایی) هزینه‌های پرداختی را کمتر از توسل به نیروی نظامی بازدارنده علیه ایران می‌دانند و معتقدند که مسلح شدن ایران به بمب اتمی در کوتاه‌مدت فاجعه‌ای غیر قابل تحمل نیست.
اسرائیل و پاره‌ای از کشورهای عرب (به‌خصوص در خلیج فارس) با این نظریه مخالفند. رهبران تل‌آویو به صورت آشکار و همچنین ضمن انجام دیدارهای سیاسی خود با نمایندگان کشورهای موثر در برنامه اتمی ایران تهدید می‌کنند که خطر یاد شده «علیه موجودیت اسرائیل» است و در صورت لزوم برای از میان بردن آن، آماده استفاده از نیروی نظامی پیش‌گیرانه‌اند.
آمریکا، روسیه، چین و جامعه اروپا، هریک با دلایلی متفاوت، قویا با متوقف کردن ایران از راه توسل به نیروی نظامی مخالفند. مخالفت با جنگ تازه در منطقه، نقطه مشترک جامعه جهانی در قبال ایران و منبع اصلی مورد استفاده آمریکا و جامعه اروپا برای دست یافتن به راه‌های غیرنظامی به منظور متوقف کردن ایران به شمار می‌رود.
از جمله روش‌های موثر برای تحت فشار قرار دادن ایران تهدید به استفاده از حداکثر مضیقه‌های اقتصادی (کاهش خرید نفت خام ایران و قطع فروش فراورده‌های نفتی به‌خصوص بنزین)، تشدید محدودیت‌های بانکی با هدف مختل کردن تجارت خارجی، اعمال محدودیت‌های ارتباطی (عدم پذیرش کشتی‌های باری و هواپیماهای مسافری جمهوری اسلامی) و کاهش سطح مناسبات سیاسی با تهران است.
روسیه و چین با اعمال این گونه تحریم‌ها همچنان مخالفت می‌ورزند. انجام تلاش‌های سیاسی کنونی و اصرار بر فراخواندن نمایندگان ایران به میز مذاکره در طول دو هفته آینده نه تنها با هدف اتمام حجت با تهران و یادآور شدن عزم جامعه جهانی برای ایستادگی در مقابل برنامه اتمی ایران صورت می‌گیرد، که همزمان همراه ساختن روسیه و چین با بقیه اعضای ثابت شورای امنیت را نیز مد نظر دارد.
پیام کشورهای غربی به چین و روسیه این است که در صورت عدم آمادگی تهران برای سازش با نظام جهانی، و عدم حمایت مسکو و پکن از اعمال تنبیهات شدیدتر و متفاوت با قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران، برخورد نظامی و توسل به زور تنها گزینه باقی‌مانده برای متوقف کردن برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی خواهد بود.
