تغییر نام خلیج فارس؛ «باید از کانال‌های سیاسی برخورد کرد»

وب‌سایت رسمی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا از پرسنل و افسران خود خواسته است تا به جای استفاده از «خلیج فارس» از عبارت «خلیج عربی» استفاده کنند.

این در حالی است که دولت آمریکا تاکنون از خلیج فارس یا کلمه خلیج استفاده کرده است. در حالی که برخی کشورهای عربی به‌ویژه در سال‌های اخیر اصرار بر استفاده از نامی دیگر برای خلیج فارس داشته‌اند، ایران همواره بر روی نام این خلیج به عنوان خلیج فارس تاکید داشته و نقشه‌های قدیمی هم بر ادعای ایران بر نام خلیج فارس صحه می‌گذارند.

• رادیوفردا در گفت‌وگو با سعید محمودی، کارشناس حقوق بین‌الملل در سوئد، ابتدا از او پرسیده است که آیا به لحاظ قوانین بین‌المللی، آمریکا می‌تواند نام خلیج فارس را به خلیج عربی تغییر دهد؟

سعید محمودی: در حقوق بین‌الملل هیچ قاعده‌ای برای منع این که کشورها یک اسم جغرافیایی را به چه صورت به کار ببرند وجود ندارد. بنابراین اگر کشوری یا ارگانی در یک کشور تصمیم بگیرد یک منطقه جغرافیایی را با اسم خاصی به کار برد، یک امر داخلی سیاسی است و باید از کانال‌های سیاسی با آن برخورد کرد.

یعنی قانونی شکسته نشده است، ضمن این که از نظر سیاسی معمولا تغییر در استفاده از الفاظ جغرافیایی تبعاتی دارد. در این مورد اگر روابط ایران و آمریکا حالت عادی داشت ایران باید به صورت جدی به این مسئله اعتراض می‌کرد.

• اولین بار است که به طور رسمی چنین اتفاقی رخ می‌دهد، چون تا قبل از این آمریکا رعایت می‌کرد و همیشه کلمه «خلیج فارس» را به کار می‌برد.

بله، همین طور است. در تمام پنج دهه اخیر که مسئله نام بردن از خلیج فارس به شکل خلیج یا خلیج عربی در اروپا به خصوص رواج یافته، آمریکا و سازمان ملل متحد روی خلیج فارس همیشه تاکید داشته‌اند و حتی بعد از انقلاب که روابط ایران و آمریکا قطع شد باز هم در تمام دستگاه‌های آمریکایی این مسئله رعایت می‌شد که خلیج فارس را با اسم صحیح استفاده کنند و در تمام نقشه‌ها به همین صورت بود، لااقل در دستگاه‌های دولتی آمریکا این طور بود.

اگر اکنون یک دستگاه دولتی آمریکا این روش را تغییر داده مسئله‌ای تازه است و باید دید آیا اتفاقی است و فقط یک دستگاه این کار را کرده یا سیاست جدیدی است که آمریکا در پیش گرفته است.

• چون به لحاظ قوانین بین‌المللی قانونی شکسته نشده است، ایران هم نمی‌تواند از نظر قانونی اقدامی انجام دهد و باید از راه‌های دیپلماتیک اعتراض کند؟

بله، همین طور است و چون قانونی نقض نشده جایی برای اقدام حقوقی وجود ندارد. ولی از نظر سیاسی در مجامع بین‌المللی و از طریق مکاتبات دیپلماتیک می‌توان اعتراض کرد و تا جایی که من می‌دانم ایران در سال‌های اخیر به طور سیستماتیک و مرتب هر بار کشوری نام خلیج فارس را به صورت ناصحیح به کار برده به این امر اعتراض کرده است، پس احتمال دارد دراین مورد هم اقدام کند.