در حالی که مصر برای برگزاری انتخابات مجلس در پاییز سال جاری آماده می‌شود، توجه ناظران و تحلیل‌گران به گروه اسلام‌گرای «اخوان‌المسلمین» معطوف شده است، گروهی که از نظر برخی از کارشناسان احتمالا بیشترین کرسی‌های مجلس آینده مصر را از آن خود خواهد کرد.
اخوان‌المسلمین که مدت‌ها تحت سرکوب حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین مصر، قرار داشت به تازگی برای شرکت در انتخابات، حزبی به نام «آزادی و عدالت» تأسیس کرده است.
عصام‌العریان، رهبر اخوان‌المسلمین، در مصاحبه با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به تشریح دیدگاه‌های گروهش در قبال مسائل مختلف، از جمله ایران، پرداخته است. آن چه در پی می‌آید بخش‌هایی از این گفت‌و‌گوست:
عصام‌العریان: جمعیت و جامعه مصر مذهبی است. از دوران کهن، از عصر فراعنه، تا به امروز ما مردمانی مذهبی بوده‌ایم. در طول دوران مسیحیت، و اسلام، تا حال حاضر اهالی مصر، چه در زندگی فردی و چه به عنوان یک جامعه، شعائر دینی را رعایت کرده‌اند، البته به همراه رنگ و لعاب خاص مصریان. مصر یک کشور مذهبی است با رویکردی بردبارانه، آشتی‌جو و معتقد به روایتی متعادل از دین.
در مصر رژیم روحانیون، یا چیزی شبیه به آن، حاکم نیست. در این کشور، ملت سرمنشاء قدرت است. خود این مسئله هم نشان از یک نوع دموکراسی نوین دارد که در آن جنبه‌های معنوی و اخلاقی با ابزار دموکراسی درهم می‌آمیزد.
العریان: مصر، مصر است. البته که امکان دارد شباهت‌هایی به مدل کشورهای دیگر مشاهده شود. ما می‌توانیم با کشورهای دیگر هماهنگ باشیم و از تجربه آن‌ها درس بگیریم. اما [در نهایت] باید مدل مخصوص خود را داشته باشیم.
العریان: اگر مردم او را انتخاب کنند، ما هم او را می‌پذیریم. البته اگر مردم او را بر گزینند. اما اگر به رهبر کلیسای قبطی‌های مصر مراجعه کنید و از او بپرسید، به شما خواهد گفت که در نظر ندارند یک فرد مسیحی را به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی کنند.
العریان: منظور او [رهبر کلیسای قبطی مصر] آن بود که هم اکنون مصر آمادگی [یک رئیس جمهوری مسیحی] را ندارد و جامعه چنین چیزی را نمی‌پذیرد. این مسئله در حد یک شوخی خواهد بود.
العریان: رژیم ایران همواره می‌گوید که دانش هسته‌ای را برای مقاصد صلح‌آمیز می‌خواهد. و من این ادعا را باور می‌کنم، برای این که داشتن بمب اتمی برای خود ایرانیان و خلیج [فارس] هم بسیار خطرناک خواهد بود و منطقه چنین چیزی را قبول نمی‌کند. اما برای کمک به ایرانی‌ها، همان طور که مصر همیشه گفته است، تمامی جنگ‌افزارهای کشتار جمعی باید از بین بروند، به‌ویژه جنگ‌افزارهای هسته‌ای اسرائیل.
العریان: من هیچ وقت چنین چیزی را از سعودی‌ها یا دیگر کشورهای حاشیه خلیج [فارس] نشنیده‌ام.
العریان: البته، اما ویکی‌لیکس هم منبع موثقی نیست. من فکر می‌کنم این قبیل اطلاعات با هدف تشویق کشورهای غربی به منزوی کردن ایران منتشر شده است. چون، یک ایران قدرتمند، به وضوح، در غیاب مصر خطری برای خلیج [فارس] و عربستان سعودی به شمار می‌آمد. اما الان شاهد یک توازن قوا در منطقه هستیم، یک مصر قوی، و اگر به آن یک سوریه قوی و آزاد را هم بیفزاییم، مجدداً خواهیم توانست، با رویکردی مناسب، با ایران مراوده داشته باشیم.
العریان: امیدوارم بتواند دموکراسی باشد، اما [نظام ایران] سرمشق ما نیست.
العریان: محدودیت‌های اعمال شده [توسط جمهوری اسلامی] در روند اجرای انتخابات و مبارزات انتخاباتی، ضد سیاستهای دموکراتیک است.
العریان: حماس یک گروه مقاومت است که برای به دست آوردن آزادی و رهایی زمین‌هایشان از اشغال مبارزه می‌کند وغرب باید در شناخت خود از این گروه تجدید نظر کند، تا جنگ و تروریسم به نقطه پایان برسد. به هم ریختن کارت‌های بازی، و حماس و دیگر گروه‌های مقاومت را گروه تروریستی به شمار آوردن، یک اشتباه مهلک برای غرب است.
العریان: ما آن‌ها را تشویق می‌کنیم. اما فقط می‌توانیم نقش خود را با ترغیب طرفین به آشتی ایفا کنیم.
العریان: الکل در اسلام بالکل برای مسلمانان حرام است. من از پاپ شمودا از کلیسای مصر شنیده‌ام که نوشیدن الکل برمسیحیان ارتدکس هم حرام است، او [شمودا] خودش این را در مقابل من گفت. مسلمانان، شاید ۹۵ درصد آن‌ها، از نوشیدن الکل پرهیز می‌کنند. مسلم است که گردشگران خارجی این حق را دارند که مشروب بنوشند، چون آن‌ها مسلمان نیستند و شاید بی‌ایمان هم باشند. برای همین حق دارند هر طور که مایلند رفتار کنند، اما باید به فرهنگ این کشور احترام بگذارند. برای مثال، همان طور که خودتان هم می‌بینید، در ماه رمضان حتی کسانی که روزه نمی‌گیرند به روزه‌داران احترام می‌گذارند، به احساسات مردم احترام می‌گذارند.
العریان: همه مسائل مورد احترام خود مردم است. شریعت از درون مردم برمی‌آید.
العریان: شما فقط به عربستان سعودی و افغانستان نگاه می‌کنید. حتی اگر به ایران سفر کنید، [می‌بینید] ایران خود را به عنوان یک جمهوری اسلامی معرفی می‌کند. شما چنین مجازات‌هایی [مانند سنگسار] را در آنجا نخواهید یافت.
العریان: چند مورد از این دست وجود دارد؟ فکر کنم فقط یک مورد. در نیجریه هم چنین موردی دیده شد که قانون شرع در آنجا حاکم نیست.
اخوان‌المسلمین که مدت‌ها تحت سرکوب حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین مصر، قرار داشت به تازگی برای شرکت در انتخابات، حزبی به نام «آزادی و عدالت» تأسیس کرده است.
عصام‌العریان، رهبر اخوان‌المسلمین، در مصاحبه با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به تشریح دیدگاه‌های گروهش در قبال مسائل مختلف، از جمله ایران، پرداخته است. آن چه در پی می‌آید بخش‌هایی از این گفت‌و‌گوست:
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا به دنبال تأسیس یک نظام مذهبی در مصر هستید؟ یک حکومت رسمی اسلامی؟
عصام‌العریان: جمعیت و جامعه مصر مذهبی است. از دوران کهن، از عصر فراعنه، تا به امروز ما مردمانی مذهبی بوده‌ایم. در طول دوران مسیحیت، و اسلام، تا حال حاضر اهالی مصر، چه در زندگی فردی و چه به عنوان یک جامعه، شعائر دینی را رعایت کرده‌اند، البته به همراه رنگ و لعاب خاص مصریان. مصر یک کشور مذهبی است با رویکردی بردبارانه، آشتی‌جو و معتقد به روایتی متعادل از دین.
در مصر رژیم روحانیون، یا چیزی شبیه به آن، حاکم نیست. در این کشور، ملت سرمنشاء قدرت است. خود این مسئله هم نشان از یک نوع دموکراسی نوین دارد که در آن جنبه‌های معنوی و اخلاقی با ابزار دموکراسی درهم می‌آمیزد.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: پس شما آرزو دارید در مصر حکومتی شبیه به آن چه در ایران یا افغانستان حاکم است مشاهده کنید.
العریان: مصر، مصر است. البته که امکان دارد شباهت‌هایی به مدل کشورهای دیگر مشاهده شود. ما می‌توانیم با کشورهای دیگر هماهنگ باشیم و از تجربه آن‌ها درس بگیریم. اما [در نهایت] باید مدل مخصوص خود را داشته باشیم.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا شما یک رئیس جمهوری مسیحی را خواهید پذیرفت؟
العریان: اگر مردم او را انتخاب کنند، ما هم او را می‌پذیریم. البته اگر مردم او را بر گزینند. اما اگر به رهبر کلیسای قبطی‌های مصر مراجعه کنید و از او بپرسید، به شما خواهد گفت که در نظر ندارند یک فرد مسیحی را به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی کنند.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: اگر یک مسیحی، خودش، نامزد ریاست جمهوری شد، چه طور؟
العریان: منظور او [رهبر کلیسای قبطی مصر] آن بود که هم اکنون مصر آمادگی [یک رئیس جمهوری مسیحی] را ندارد و جامعه چنین چیزی را نمی‌پذیرد. این مسئله در حد یک شوخی خواهد بود.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا فکر می‌کنید رژیم ایران در پی ساخت بمب اتمی است؟
العریان: رژیم ایران همواره می‌گوید که دانش هسته‌ای را برای مقاصد صلح‌آمیز می‌خواهد. و من این ادعا را باور می‌کنم، برای این که داشتن بمب اتمی برای خود ایرانیان و خلیج [فارس] هم بسیار خطرناک خواهد بود و منطقه چنین چیزی را قبول نمی‌کند. اما برای کمک به ایرانی‌ها، همان طور که مصر همیشه گفته است، تمامی جنگ‌افزارهای کشتار جمعی باید از بین بروند، به‌ویژه جنگ‌افزارهای هسته‌ای اسرائیل.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: دیگر کشورهای عرب با شما موافق نیستند. سعودی‌ها، کشورهای حاشیه خلیج فارس اعتقاد دارند که ایران به دنبال ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای است.
العریان: من هیچ وقت چنین چیزی را از سعودی‌ها یا دیگر کشورهای حاشیه خلیج [فارس] نشنیده‌ام.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: تمام این ماجرا در اسناد ویکی‌لیکس منعکس شده است.
العریان: البته، اما ویکی‌لیکس هم منبع موثقی نیست. من فکر می‌کنم این قبیل اطلاعات با هدف تشویق کشورهای غربی به منزوی کردن ایران منتشر شده است. چون، یک ایران قدرتمند، به وضوح، در غیاب مصر خطری برای خلیج [فارس] و عربستان سعودی به شمار می‌آمد. اما الان شاهد یک توازن قوا در منطقه هستیم، یک مصر قوی، و اگر به آن یک سوریه قوی و آزاد را هم بیفزاییم، مجدداً خواهیم توانست، با رویکردی مناسب، با ایران مراوده داشته باشیم.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا فکر می‌کنید در ایران دموکراسی حاکم است؟
العریان: امیدوارم بتواند دموکراسی باشد، اما [نظام ایران] سرمشق ما نیست.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: سرمشق شما نیست؟
العریان: محدودیت‌های اعمال شده [توسط جمهوری اسلامی] در روند اجرای انتخابات و مبارزات انتخاباتی، ضد سیاستهای دموکراتیک است.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا «حماس» را به عنوان یک جنبش متحدتان می‌شناسید؟ آیا بین «اخوان‌المسلمین» و «حماس» رابطه برادری وجود دارد؟
العریان: حماس یک گروه مقاومت است که برای به دست آوردن آزادی و رهایی زمین‌هایشان از اشغال مبارزه می‌کند وغرب باید در شناخت خود از این گروه تجدید نظر کند، تا جنگ و تروریسم به نقطه پایان برسد. به هم ریختن کارت‌های بازی، و حماس و دیگر گروه‌های مقاومت را گروه تروریستی به شمار آوردن، یک اشتباه مهلک برای غرب است.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا از تلاش‌های فلسطینیان برای صلح پشتیبانی می‌کنید؟
العریان: ما آن‌ها را تشویق می‌کنیم. اما فقط می‌توانیم نقش خود را با ترغیب طرفین به آشتی ایفا کنیم.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: آیا با مصرف مشروبات الکلی، یا پوشیدن مایوی شنا توسط زنان مخالفتی دارید؟
العریان: الکل در اسلام بالکل برای مسلمانان حرام است. من از پاپ شمودا از کلیسای مصر شنیده‌ام که نوشیدن الکل برمسیحیان ارتدکس هم حرام است، او [شمودا] خودش این را در مقابل من گفت. مسلمانان، شاید ۹۵ درصد آن‌ها، از نوشیدن الکل پرهیز می‌کنند. مسلم است که گردشگران خارجی این حق را دارند که مشروب بنوشند، چون آن‌ها مسلمان نیستند و شاید بی‌ایمان هم باشند. برای همین حق دارند هر طور که مایلند رفتار کنند، اما باید به فرهنگ این کشور احترام بگذارند. برای مثال، همان طور که خودتان هم می‌بینید، در ماه رمضان حتی کسانی که روزه نمی‌گیرند به روزه‌داران احترام می‌گذارند، به احساسات مردم احترام می‌گذارند.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: پس با این حساب، حزب شما به دنبال اجرای قانون شرع نیست؟
العریان: همه مسائل مورد احترام خود مردم است. شریعت از درون مردم برمی‌آید.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: پس مایل نیستید زنا را غیرقانونی اعلام کنید؟
العریان: شما فقط به عربستان سعودی و افغانستان نگاه می‌کنید. حتی اگر به ایران سفر کنید، [می‌بینید] ایران خود را به عنوان یک جمهوری اسلامی معرفی می‌کند. شما چنین مجازات‌هایی [مانند سنگسار] را در آنجا نخواهید یافت.
- رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی: البته، جمهوری اسلامی زناکاران را سنگسار می‌کند.
العریان: چند مورد از این دست وجود دارد؟ فکر کنم فقط یک مورد. در نیجریه هم چنین موردی دیده شد که قانون شرع در آنجا حاکم نیست.
