حسن روحانی برای نخستین‌بار در تاریخ کارزار انتخابات ریاست جمهوری٬ موضوع اعدامهای سیاسی در جمهوری اسلامی و برای سومین‌بار بحث تاریخی و جنجالی «دیوارکشی» خیابان‌ها از سوی برخی رقبای انتخاباتی خود در صورت پیروزی آنها را مطرح کرد.
این نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روز دوشنبه (۱۸ اردیبهشت ماه) سال جاری در جمع گروهی از هوادارانش در همدان گفت مردم ایران «آنهایی که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند را قبول ندارند.»
روحانی در سخنان خود از خطر افرادی که به صراحت نامی از آنها نبرد سخن به میان آورد که به گفته وی «روزی در جلسه‌ای تصمیم گرفتند در تهران و در پیاده‌رو دیوار بکشند. هما‌‌ن‌طور که در محل کارشان بخشنامه تفکیک جنسیتی را صادر کردند.»
وی در واقع در این سخنرانی خود با طرح موضوع اعدامها در جمهوری اسلامی ابتدا ابراهیم رئیسی را نشانه گرفت و با طرح مساله «دیوارکشی» به محمدباقر قالیباف تاخت.
ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف٬ دو رقیب محافظه‌کار این دوره از انتخابات٬ از مدت‌ها پیش حملات تند خود علیه روحانی و عملکرد چهارساله دولت یازدهم را آغاز کردهاند.
روحانی نیز در پی افزایش حملات و انتقادهای آنها٬ به طرح کلی مسائلی پرداخته که ریشه در تاریخ جمهوری اسلامی دارد و هر یک از این دو نامزد انتخاباتی در این مسائل نقش موثری داشته‌اند.
او روز سه‌شنبه (۱۹ اردیبهشت) هم در جمع هواداران خود در ورزشگاه شیرودی تهران گفت: «لطفا همان حرف‌هایی که در جلسات خصوصی زدید به مردم آشکارا بگویید، مگر هر روز فشار نیاوردید که اشتغال زنان باید متوقف شود؟ شما برگردید به بخش‌نامه‌های جنسیتی خودتان نگاه کنید، شما یک بار دیگر به احکامی که صادر کردید نگاه کنید.»
گذشته رئیسی و روحانی در موضوع اعدامها
از ابراهیم رئیسی که بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت قضایی در کارنامه خود دارد به عنوان یکی از عاملان بزرگ‌ترین کشتار مخالفان جمهوری اسلامی در تابستان سال ۱۳۶۷ نام برده می‌شود.
وی در جریان این اعدامها معاون وقت دادستان بود و در کنار هیات سه نفره حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی و مصطفی پورمحمدی که منصوب آیت‌الله روح‌الله خمینی بودند٬ در این اعدامها نقش داشت.
پس از اجرای اعدامهای سال ۱۳۶۷ ٬ رئیسی و پورمحمدی به تدریج ارتقای شغلی یافته و به منصب‌های بالای قضایی دست یافتند. در حال حاضر نیز یکی از آنها به رقیب حسن روحانی و دیگری به یک عضو کابینه وی تبدیل شده است.
مصطفی پورمحمدی پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ با وجود برخی اعتراض‌ها و مخالفت‌ها٬ موفق شد پست وزارت دادگستری در دولت یازدهم را به دست آورد.
آن زمان این موضوع مطرح بود که روحانی با معرفی پورمحمدی به عنوان وزیر دادگستری٬ قصد دارد از تجربه و نفوذ وی در قوه قضائیه به منظور آزاد کردن برخی زندانیان سیاسی و احتمالا رفع حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی بهره ببرد.
با این حال عضویت پورمحمدی با رای اعتماد مجلس در مرداد ماه سال ۱۳۹۲ در کابینه روحانی٬ نه تنها اثری در رفع حصر نداشت٬ بلکه وی پس از سال‌ها سکوت٬ در ارتباط با انتشار یک فایل صوتی از آیت‌الله حسینعلی منتظری در انتقاد از اعدامهای سال ۱۳۶۷ گفت که به اجرای «حکم خد» افتخار می‌کند.
پورمحمدی همچنین در تابستان سال گذشته گفت که از زمان اجرای آن اعدامها تا کنون «من خیلی آرامم و در طول تمام این سال‌ها یک شب هم بی‌خوابی نکشیده‌ام٬ چون سعی کرده‌ام طبق قانون و شرع عمل کنم.»
موضوع اعدامهای سال ۱۳۶۷ که در تابستان سال گذشته و با انتشار فایل صوتی دیدار دست‌اندرکاران این اعدامها با آقای منتظری برای مدتی موضوع داغی در ایران شده بود٬ در یک ماه اخیر و در پی حضور ابراهیم رئیسی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به یکی از مباحث جدی تبدیل شده است.
حامیان و اعضای ستاد انتخاباتی این نامزد انتخابات هم با آگاهی از وجود پرسش‌هایی درباره نقش رئیسی در اعدامهای سال ۱۳۶۷ اقدام به راه‌اندازی دو کانال تلگرامی با عنوان «ضد‌تخریب» و «مثل بهشتی» کردهاند.
با آنکه در وب‌سایت رسمی رئیسی نوشته شده که وی «در تمام دوران حضور خود در قوه قضاییه؛ هیچ‌گاه در جایگاه حاکم شرع قرار نگرفت و تا کنون هیچ حکم قضایی صادر نکرده و تنها به قبول سمت‌های اجرایی و دادستانی بسنده کرده»٬ در کانال‌های تلگرامی حامی وی٬ نه‌تنها نقش وی در این اعدامها انکار نشده بلکه از این نقش به عنوان یکی از افتخارات این نامزد ریاست جمهوری نام برده می‌شود.
ستاد انتخاباتی رئیسی و رسانه‌های حامی وی تا زمانی که حسن روحانی موضوع اعدامها را در سخنرانی‌های تبلیغاتی خود به پیش نکشیده بود٬ تنها به دفاع از عملکرد رئیسی در این پرونده بسنده کرده بودند٬ اما از روز ۱۸ اردیبهشت ماه و در پاسخ به اظهارات روحانی٬ اقدام به انتشار سندی از رئیس جمهوری کنونی ایران کردهاند که در ابتدای انقلاب خواستار «اعدام علنی» برخی مخالفان و «توطئه‌گران» شده بود.
این سند مربوط به شماره ۲۳ تیر ماه سال ۱۳۵۹ روزنامه اطلاعات است که بخشی از سخنان حسن روحانی در صحن علنی مجلس درباره ضرورت برخورد با مخالفان و «توطئه‌گرها» را منتشر کرده است.
روحانی در این سخنرانی خواستار اعدام علنی گروهی از این «توطئه‌گرها» در نماز جمعه شده و گفته بود این اقدام باعث «عبرت» دیگران خواهد شد.
مخالفان محافظه‌کار حسن روحانی نیز با بازنشر این سند در شبکه‌های اجتماعی تلاش کردهاند نشان دهند که روحانی در گذشته نه‌تنها موافق اعدام علنی مخالفان بوده٬ بلکه در ممنوع شدن استفاده از ماهواره در ایران نیز نقش داشته است.
آنها پوستری با عنوان «کلید-دار» منتشر کردهاند و در زیر کلید٬ تصویری از امروز روحانی با اظهارات وی در روز ۱۸ اردیبهشت سال جاری و در زیر کلمه دار٬ تصویری از گذشته روحانی با اظهارات وی درباره اعدام علنی توطئه‌گران را قرار داده‌اند.
شعار این تصویر نیز این است: «به کسی رای می‌دهم که کلید را به دار آویزان نکند.»
حجم و شدت حملات حامیان قالیباف در کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی علیه حسن روحانی و دولت یازدهم به مراتب بیشتر از میزان انتقاد‌ها و حملات حامیان رئیسی به رئیس جمهوری کنونی ایران است.
دامنه این حملات از روز ۱۸ اردیبهشت ماه پس از آنکه حسن روحانی در همدان به طور غیرمستقیم از محمدباقر قالیباف به خاطر اجرای طرح تفکیک جنسیتی در شهرداری تهران انتقاد کرد٬ گسترده‌تر از گذشته شده است.
هشدار روحانی نسبت به اجرای طرح «دیوارکشی» در خیابان‌ها و زنانه و مردانه کردن معابر عمومی در صورت پیروزی قالیباف یا رئیسی در این دوره از انتخابات نیز بر حجم این حملات افزوده است.
تاریخ «دیوارکشی» در جمهوری اسلامی
حسن روحانی را می‌توان سومین نامزد انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی دانست که در جریان کارزار انتخاباتی‌اش٬ موضوع «دیوارکشی» رقبای خود در صورت پیروزی در انتخابات را مطرح می‌کند.
سابقه «دیوارکشی» یا «تفکیک جنسیتی» در ایران به سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۴ شمسی بازمی‌گردد که براساس دو سخنرانی آیت‌الله علی خامنه‌ای قرار بود در دانشگاه‌های ایران به اجرا گذاشته شود.
شبکه‌ها و کانال‌های تلگرام محافظه‌کاران و ستاد‌های انتخاباتی رئیسی و قالیباف پس از سخنرانی روحانی در همدان در این زمینه٬ دو ویدیو از علی خامنه‌ای منتشر کردهاند که یکی از آنها مربوط به نماز جمعه سال ۱۳۶۴ و دیگری مربوط به جلسه سال ۱۳۸۱ رهبر جمهوری اسلامی با دولت محمد خاتمی است.
در ویدیوی نخست که گفته می‌شود تاریخ آن مربوط به سال ۱۳۶۴ شمسی است٬ علی خامنه‌ای به عنوان رئیس جمهوری وقت در خطبه‌های نماز جمعه تهران از متوقف کردن طرح «دیوارکشی» در دانشگاهها خبر داده و با آن مخالفت می‌کند.
بین سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۴محمدعلی نجفی (۱۳۶۰-۱۳۶۳) و ایرج فاضل (۱۳۶۳-۱۳۶۴) وزیر علوم بودند و محمد فرهادی نیز از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ عهده‌دار این مسئولیت بود.
گروهی از محافظه‌کاران طی روز‌های اخیر از محمدعلی نجفی و محمد فرهادی به عنوان مجری طرح «دیوارکشی» در دانشگاهها نام برده‌اند٬ اما تاکنون هیچ مرجع معتبر و مستقلی این گزارش‌ها را تائید نکرده است.
در ویدیوی دومی که مربوط به جلسه خامنه‌ای با اعضای هیات دولت محمد خاتمی در سال ۱۳۸۱ است هم رهبر جمهوری اسلامی بدون آنکه به نام مجری این طرح اشاره کند از تغییر مشی و روش این طرح انتقاد کرده است.
آقای خامنه‌ای در این ویدیو می‌گوید دست‌اندکاران برگزاری اردو‌های مختلط دانشجویی {مسئولان وزارت علوم دولت محمد خاتمی} کسانی هستند که در سال‌های ۶۳ و ۶۴ قصد کشیدن دیوار در دانشگاهها را داشتند٬ اما در حال حاضر ۱۸۰ درصد تغییر کردهاند.
محافظه‌کاران با انتشار این دو ویدیو تلاش کردند نشان دهند که مبدع و مجری طرح «دیوارکشی» در دانشگاهها و «تفکیک جنسیتی» در ایران٬ نیرو‌های متعلق به چپ هستند که در حال حاضر در قالب جریان اصلاح‌طلبی فعالیت می‌کنند.
ورود موضوع «دیوارکشی» در معابر و دانشگاهها به کارزار‌های انتخاباتی نیز به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ باز می‌‌گردد که نیرو‌های چپ در آن زمان هشدار می‌دادند چنانچه علی‌اکبر ناطق نوری در این دوره از انتخابات بتواند محمد خاتمی را شکست دهد٬ این طرح را به اجرا خواهد گذاشت.
در سال ۱۳۸۴ نیز این موضوع علیه محمود احمدی‌نژاد تکرار شد٬ اما چندان موثر واقع نشد و احمدی‌نژاد توانست با شکست اکبر هاشمی رفسنجانی٬ ریاست قوه مجریه را در دست بگیرد.
حسن روحانی پس از گذشت حدود ۱۲ سال از آخرین باری که چنین هشدار از سوی اصلاح‌طلبان علیه احمدی‌نژاد مطرح شده بود٬ این‌بار در همدان همان هشدار را داده و نسبت به اجرای این طرح ابراز نگرانی کرده است.
روحانی در سخنان خود نامی از فرد یا سازمانی نبرده٬ اما به طور تلویحی به طرح «تفکیک جنسیتی» محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران اشاره کرده است.
محمدباقر قالیباف٬ شهردار تهران ۲۷ تیر ماه سال ۱۳۹۲ در نماز جمعه تهران با دفاع از تفکیک جنسیتی در مجموعه تحت مدیریتش گفته بود ما «غیرت دینی» داریم و نباید اجازه دهیم زنان در ادارات بیش از همسر خود با «نامحرمان» معاشرت و تماس داشته باشند.
قالیباف این سخنان را پس از افزایش اعتراض‌ها به یک ابلاغیه شورای معاونان شهرداری تهران مبنی بر ممنوعیت استفاده از زنان در پست‌هایی چون مسئول دفتر، منشی و تایپیست در شهرداری بیان کرده بود.
در آن زمان جداسازی اتاق‌های زنان و مردان در ادارات شهرداری نیز از جمله برنامه‌های در دست اجرای شهرداری تهران اعلام شده بود.
قالیباف با دفاع از این اقدام گفته بود که معاشرت بیشتر زنان با نامحرمان نسبت به همسر و فرزندان «کانون خانواده را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد.»
شهردار تهران با این حال به اظهارات روحانی واکنش نشان داده و در جمع هواداران خود گفته «مگر پیاده رو حمام زنانه و مردانه است که در آن دیوار بکشیم؟... حرف‌هایی بزنید که خودتان در خلوت به خودتان نخندید و به فهم و شعور این ملت توهین نکنید.»
در دوران ریاست محمود احمدی‌نژاد نیز اجرای طرح «تفکیک جنسیتی» در برخی دانشگاهها به خصوص دانشگاه علامه طباطبایی خبرساز شد٬ اما مسئولان وزارت علوم می‌گفتند که رئیس دولت‌های نهم و دهم «مخالف» اجرای این طرح است.
حامیان حسن روحانی هم در روز‌های اخیر در شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی٬ تصاویری از تجمع هواداران ابراهیم رئیسی در شهر‌های مختلف ایران منتشر کردهاند که نشان می‌دهد محل حضور زنان و مردان حاضر در محل سخنرانی وی با پارچه‌های ضخیمی تفکیک شده است.
رئیسی نیز در یکی از همین تجمع‌ها که روز ۱۹ اردیبهشت در شهر کرمان برگزار شده بود در پاسخ به اظهارات حسن روحانی گفته که در صورت پیروزی در انتخابات «دیوار بلندی» میان «چپاول‌گران» و «حقوق مردم» خواهد کشید.
وی در جمع هواداران خود در اهواز نیز گفته که «{دولتی‌ها} کارنامه ندارند، مردم را می‌ترسانند، می‌گویند می‌خواهند دیوار بکشند، چرا عقل مردم را دست‌کم می‌گیرید؟»
سعید جلیلی هم روز ۱۹ اردیبهشت در یک سخنرانی با حمله به حسن روحانی٬ خطاب به وی گفته که «ملت فریاد می‌زند امروز بیکاری مشکل من است، آن وقت شما می‌گویید در فلان جا دیوار می‌خواهند بکشند؟ این مایه شرمساری نیست؟ کارنامه چهارساله شما این است؟»
با وجودی که رقبای روحانی از پاسخ‌گویی به انتقادهای وی دریغ نکرده‌اند٬ اما وی تا اینجا نشان داده که بر طرح این دو انتقاد اصرار دارد.
این برای نخستین بار است که یکی از نامزدهای انتخابات٬ دو موضوع مخالفت با صدور احکام اعدام برای شماری از فعالان سیاسی و تفکیک جنسیتی که پیش از این به طور معمول بیشتر از سوی مخالفان جمهوری اسلامی مطرح بود را دست‌مایه کارزار انتخاباتی خود قرار می‌دهد.
به نظر می‌رسد روحانی برای حذف رقبای خود به استفاده از گفتمان مخالفان و منتقدان نظام جمهوری اسلامی روی آورده است؛ رویکردی که از سوی دیگر نشان‌دهنده تاثیرگذاری گفتمان اپوزیسیون بر فضای سیاسی داخل ایران است.
احمد توکلی٬ نماینده سابق مجلس نیز در هشدارنامه‌ای که خطاب به مردم ایران٬ از اینکه می‌بیند روحانی «در هیات یک اپوریسیون تیغ به روی نظام جمهوری اسلامی می‌کشد» انتقاد کرده و افزوده «اگر امام بود و یا مدارا و حلم رهبری نبود، شما جرئت تیغ کشیدن بر روی نظام را داشتید؟»
وی اشاره روحانی به دو موضوع تفکیک جنسیتی و اعدامها در سخنرانی‌های انتخاباتی‌اش را «استحاله» نامیده و خطاب به رئیس جمهوری ایران نوشته: «اگر شما راست بگویید، با آن سابقه سطوح بالای امنیتی، در خیر و شر کارکرد نظام در بالاترین سطح شریک هستید و نمی توانید مدعی کسی باشید و اگر این سخنان تهمت و توهینی بیش نباشد-که چنین است- که برای جلب رأی مخالفان نظام بر زبان جاری میکنید، وای به حال شما.»
