«با وجود درآمد ۷۵۰ میلیارد دلاری در دوران هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، حاشیه نشینی ادامه یافت و فقر هم در ایران مهار نشد». گفته‌ای که خبرگزاری جمهوری اسلامی روز یکشنبه از علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت حسن روحانی نقل کرد.
علی حاجی‌قاسمی، مدیر بخش علوم سیاسی و سیاستگذاری اجتماعی دانشگاه سودرتون استکهلم هدف اصلی چنین گفته‌هایی را دفاع در برابر حمله‌های سه ساله اصول‌گرایان مخالف دولت می‌داند و می گوید: «دولت روحانی همه توجهش بر سر مساله برجام بوده از طرف دیگر درآمدها کاهش پیدا کرده. امکانات به اندازه کافی در اختیار نداشته که شرایط گروه‌های حاشیه نشین و فقیر را بهبود ببخشد. چون در دولت آقای احمدی‌نژاد به هر حال یارانه‌ای در اختیار این گروه‌ها گذاشته می‌شد و این امکان در دولت روحانی افزایش پیدا نکرده و در انتخابات بعد طرفداران آقای احمدی‌نژاد حتما تلاش خواهند کرد که این نقصان و این کمبود در دولت روحانی را برجسته کنند».
به نظر این کارشناس برنامه ریزی برای گسترش رفاه اجتماعی «از الان آقای ربیعی این بحث را مطرح می‌کند که با اشاره به اینکه در دولت احمدی‌نژاد هم فقر به طور ریشه‌ای از بین برده نشد، یک جورهایی پیشاپیش وارد یک بحث و درگیری با مخالفان شده. من فکر می‌کنم بیشتر از این موضع این را مطرح کرده و تا حدود زیادی دفاع از دولت روحانی در مقابل حملات احتمالی رقبا در انتخابات بعدی است. حتما موضوع انتخاباتی خواهد شد».
از سوی دیگر فارغ از هدف وزیر کار دولت حسن روحانی برای گفته‌های یادشده، جمشید اسدی، استاد اقتصاد در مدرسه عالی بازرگانی دیژون در فرانسه هم خورده گیری وزیر کار دولت حسن روحانی را به کارنامه هشت ساله دولت محمود احمدی‌نژاد تایید می‌کند و هم ملاحظه‌ای درباره آن دارد.
بعد از برجام حتی سرمایه‌گذارهای بزرگ نفتی و گاز خارجی سرمایه گذاری نکردند. آنها که دیگر پولشان پول درآمد نفتی ایران نبود که آقای احمدی‌نژاد خرج کرده باشد. چرا نکردند؟ برای اینکه این فضای کسب و کار کماکان در کشور نادرست است. آقای ربیعی همان دیدی را دارند که آقای احمدی‌نژاد دارد. یک کم بالا یک کم پایین. و فایده‌ای بیشتر از این نخواهد داشتجمشید اسدی،استاد اقتصاد در پاریس
جمشید اسدی ابتدا می گوید: «انتقاد آقای ربیعی در حقیقت یک انتقاد آماری، حسابی، صوری است. به این معنا که اگر، همچنانکه بعضی از برآوردهای خود نظام نشان می‌دهد، برای ایجاد فرصت شغلی به مبلغی بین ۶۵ هزار دلار تا ۲۳۰ هزار دلار احتیا ج هست اگر این درآمد نفت دوران هشت ساله احمدی‌نژاد را سرشکن کنیم به هزینه ایجاد یک فرصت شغلی چنانکه گفتم خیلی فرصت شغلی ایجاد می‌شد».
به باور جمشید اسدی کارکرد سه ساله دولت حسن روحانی هم کمک چندانی به کاهش فقر و حاشیه نشینی نکرده. چون به گفته او هم تکیه دولت محمود احمدی‌نژاد بر دخالت دولت در اقتصاد بود و هم در دولت حسن روحانی بر همین پاشنه می‌گردد: «آقای ربیعی با این انتقاد خودشان در حقیقت همان دید و نگاه احمدی‌نژاد را دارد. یعنی یک دولتی هست که باید خط فقر را عقب ببرد و اشتغال را افزایش دهد، حالا آقای احمدی‌نژاد بد این کار را کرد و ما خوب می‌کنیم. در حالی که نقش دولت این نیست. دولت باید فضای کسب و کار را آنچنان مهیا کند که سرمایه گذار خارجی و داخلی مشتاقانه آماده کار کردن شود. در دوره‌ای که آقای روحانی هستند و آقای ربیعی وزیر بودند این اتفاق صورت نگرفته.
این کارشناس امور اقتصادی می افزاید «بعد از برجام حتی سرمایه‌گذارهای بزرگ نفتی و گاز خارجی سرمایه گذاری نکردند. آنها که دیگر پولشان پول درآمد نفتی ایران نبود که آقای احمدی‌نژاد خرج کرده باشد. چرا نکردند؟ برای اینکه این فضای کسب و کار کماکان در کشور نادرست است. آقای ربیعی همان دیدی را دارند که آقای احمدی‌نژاد دارد. یک کم بالا یک کم پایین. و فایده‌ای بیشتر از این نخواهد داشت».
به گفته جمشید اسدی «در مدت سه سالی که دولت حسن روحانی که ایشان همکارش هستند بر سر قدرت هستند هرگز نتوانسته‌اند سرمایه‌گذاری را در ایران افزایش دهند. چنانچه چندی پیش پنج میلیارد دلار از روسیه وام می‌گیرند بدون اینکه به کسی دیگر مراجعه کنند، یعنی وام دهنده‌ها را در رقابت بگذارند. برای اینکه هزینه‌های جاری خودشان را راست و ریس کنند. این به نظر من کماکان دید خطرناکی است و این دید را باید در ایران عوض کرد. کار دولت نیست که درآمد نفت کشور را بگیرد و ایجاد اشتغال کند. ما را به این خیر امیدی نیست، شر مرسانند.»
همزمان به گفته علی حاجی‌قاسمی، راه کاهش فقر و حاشیه نشینی برنامه ریزی برای توانمند کردن این دو گروه است. کاری که به باور او نه دولت احمدی‌نژاد قصد آن را داشت و نه در سه سال گذشته دولت روحانی از پس آن برآمده است. او در این باره به رادیو فردا می گوید: «فقر و حاشیه نشینی در دولت احمدی‌نژاد نشد علتش هم این بود که سرمایه گذاری جدی در جهت ایجاد کار و تولید پایدار صورت نگرفت و آن پروژه بنگاه‌های زودبازده بیش از آنکه واقعا به یک حرکت اقتصادی پویا و فعال نظر داشته باشد، به نوعی توزیع ثروت عمدتا در بین گروه‌های وفادار و پایگاه اجتماعی آقای احمدی‌نژاد مورد نظر بود و آنجا استفاده شد».
علی حاجی‌قاسمی می افزاید «به نظر من صرفنظر از این دولت هر دولت دیگری هم هرچقدر هم سالم و درستکار باشد و از فساد دور باشد هرچقدر هم نیت خیر داشته باشد تا نتواند یک بستر لازمی برای اشتغال مردم اشتغال گروه‌های فقیر و حاشیه نشین ایجاد کند بهبودی در وضعیتشان حاصل نمی‌شود. متاسفانه به نظر من در دولت احمدی‌نژاد اتفاقا هدف همین بود. پروراندن گروه‌هایی که صدقه بگیر هستند، دست نگاه کن هستند و محتاج هستند و اصلا برنامه توانمندی پایدار گروه‌های فقیر و حاشیه نشین در دستور کار نبود.
استاد سیاستگذاری اجتماعی دانشگاه سودرتوت استکهلم نتیجه می گیرد که «متاسفانه در دولت آقای روحانی هم با اینکه به نظر می‌رسد رویه دیگری مورد نظرش باشد و صحبت این توانمندی را می‌کنند، در عمل هنوز اقدام جدی برای توانمند کردن گروه‌های فقیر و وارد کردن آنها در عرصه تولید و ایجاد شرایط برای درآمد پایدار از طریق کار و اشتغال خودشان هنوز فراهم نشده.»
به گزارش ایرنا علی ربیعی روز یکشنبه همچنین از نیاز به ارائه راه حل جدید اقتصادی سخن به میان آورد و گفت: با توجه به تغییر متن اقتصادی اجتماعی جامعه نسبت به سالهای اولیه انقلاب ارائه راهکار اقتصادی جدید ضروری است.
