لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۳۴

مقصد بعدی مذاکرات؛ نیویورک؟


منبع: فیس بوک وزارت خارجه آمریکا
منبع: فیس بوک وزارت خارجه آمریکا

در وين هنوز تلاش برای دستيابی به توافق تا روز بيست و نهم تيرماه در جريان است. ۴ روز از مهلت توافق شش ماهه ژنو باقی مانده است.

در اين ميان برخی خبرگزاری های ايران به نقل از يک مقام مذاکره کننده ايرانی از پايان مذاکرات تا روز جمعه خبر داده اند. خبری که هنوز مقام های ۵+۱ آن را تاييد يا تکذيب نکرده اند.

مذاکره کنندگان ۵+۱ و ايران، ۱۵ روز را در شهر وين مانده اند، و کار بر روی تهيه پيش نويس توافق را تا جايی پيش برده اند که معاون وزير خارجه ايران ابتدا از پيشرفت ۶۰-۷۰ درصدی آن خبر داد و روز سه شنبه محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران از کم شدن تعداد جاهای خالی آن خبر داد و گفت، اگر توافق سياسی به دست بيايد، پر کردن آن جاهای خالی هم طی چند روز ممکن است.

وزير خارجه آمريکا روز سه شنبه به واشنگتن بازگشت که با رييس جمهوری خود از يک سو و نمايندگان کنگره آمريکا از سوی ديگر تبادل نظر کند. تا شايد کليد يک توافق سياسی را با خود به وين بازگرداند، و راه به پيش و مسير دستيابی به توافق جامع و نهايی را هموار کند. اگرچه بسياری از تحليلگران چه در وين و چه واشنگتن، می دانند که کار برای رييس دستگاه ديپلماسی آمريکا آسان نيست.

اما اين ساعت های وين، با يک کلمه گره خورده است؛ «تمديد»

با شدت گرفتن احتمال تمديد مذاکرات و اظهاراتی درباره آغاز مذاکره درباره تمديد، يکی از سوالات متعددی که مطرح می شود اين است که اگر ۵+۱ و ايران تصميم به ترک وين برای يک مدت و بازگشت به ميز مذاکره بگيرند، آيا مقصد آنها بارديگر وين خواهد بود يا اينکه راهی يکی ديگر از شهرهايی خواهند بود که سازمان ملل می تواند ميزبان آنها و امضای توافق نهايی و جامع باشد.

تيم تازه هسته ای ايران، در زمان آغاز مذاکرات در سال گذشته اعلام کرده بود، که می خواهد در دفاتر سازمان ملل متحد، گفتگو کند. گفتگوهای پاييز گذشته در ژنو انجام شد و توافق نيز در مقر سازمان ملل متحد در اين شهر به امضا رسيد. پس از ژنو، دفتر سازمان ملل متحد، در وين به عنوان محل مذاکرات انتخاب شد.

اگر چه انتخاب اين شهر، در قلب اروپا، انتخاب لحظه آخر بود و منابع مطلع تاييد کرده اند که تغيير نظرها از نيويورک به وين کار آسانی نبود. اما از سوی ديگر از آنجا که آژانس بين المللی انرژی اتمی نيز در وين مستقر است و نقشی کليدی و موازی در مذاکرات با ايران دارد، انتخاب اين شهر به روند مذاکرات کمک کرد. در طول شش ماه مذاکره در وين، بارها مقام های ايرانی يا ۵+۱ برای ديدار و مشورت راهی اين نهاد بين المللی ناظر بر فعاليت های اتمی شدند، و با يوکيا آمانو مدير کل اين آژانس و همکارانش تبادل نظر کردند.

حال اگر آنطور که مذاکره کنندگان می گويند، توافق سياسی به دست آيد زمان امضای توافقی ديگر، که اينبار به قول محمد جواد ظريف تاريخی خواهد بود، فرا می رسد. توافقی که اگرچه تازه ابتدای راه اعتماد سازی درباره برنامه هسته ای ايران است، اما مهر پايانی بر بيش از يک دهه مذاکره و مناقشه خواهد زد. آنطور که سعيد محمودی استاد حقوق بين الملل به راديوفردا گفت از لحاظ حقوق بين الملل، تفاوتی بين امضای توافق در دفتر ( وين ) يا مقر ( ژنو و نيويورک) سازمان ملل متحد نيست اما بار سياسی توافقی که در وين امضا شود يا نيويورک، بسيار متفاوت است.

آغاز روند مذاکرات هسته ای با رويکرد تازه و منجر شدن آن به توافق اوليه ژنو، در حاشيه مجمع عمومی سازمان ملل متحد،در سال گذشته برنامه ريزی شد. در همان سفر بود که وزرای خارجه ايران و آمريکا در قاب يک عکس قرار گرفتند. حال که صحبت از تمديد گفتگوها آن هم به مدت چند ماه می شود، احتمال صحبت از نيويورک به عنوان مکان مذاکرات آنچنان دور از ذهن نيست. اگر چه که مارک فيتزپاتريک مدير برنامه خلع سلاح در انستيتوی بين المللی مطالعات استراتژيک در لندن معتقد است که انتخاب نيويورک با توجه به وضعيت سياسی در داخل ايران، انتخاب ساده ای برای تيم مذاکره کننده ايرانی نخواهد بود.

  • 16x9 Image

    هانا کاویانی

    هانا کاویانی، از سال ۱۳۸۶ با رادیو فردا به عنوان خبرنگار و گزارشگر همکاری می‌کند. او در این مدت تحولات سیاسی و دیپلماتیک از جمله فراز و فرودهای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران، و مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را از نزدیک دنبال کرده است.

XS
SM
MD
LG