پس از توافق هسته ای، دو قرار داد جدید بعد از چند ماه بین پژو سیتروئن از یک سو و رنو از سوی دیگر با طرف‌های ایرانی منعقد شده است. با اینکه هر دو قرار داد از نوع سرمایه گذاری مشترک هستند اما تفاوت های بنیادینی در قرار داد پژو سیتروئن که پیش از توافق هسته ای ایران را مورد شدید‌ترین تحریم‌هایش قرار داده بود با رنو که با وجود تحریم تنها شرکت غربی باقی مانده در ایران بود، وجود دارد.
شرکت پژوسیتروئن هم اکنون توسط برخی رسانه‌های ایران متهم می شود با قرار داد جدیدش سر پوش روی غرامت ۴۲۷ میلیون یورویی به طرف ایرانی خود گذاشته است. فارس گزارش داده «در قرارداد جدید ایران خودرو با پژو خبری از پرداخت این خسارت از سوی فرانسوی‌ها نیست».
با این همه پس از نزدیک به ۳۰ سال حضور در صنعت خودرو ایران برای اولین، پژو حاضر به سرمایه گذاری در شرکتی مشترک با ایران خودرو شده است.
البته در این شرکت مدیریت کماکان به صورت مشترک بین طرفین به طور مساوی تقسیم شده است از سوی دیگر سیستم فروش و خدمات پس از فروش و تولید، مستقیم توسط ایران خودرو اداره می شود و شرکت فرانسوی تنها وظیفه نظارت و انتقال دانش فنی را دارد.
منتقدان معتقد هستند این مورد سبب می شود کماکان مدیریت بازار در دست ایران خودرو باشد و شرکت ایران خودرو از ارائه جواب مناسب به مشتریان در زمان بحران طفره برود.
این افراد دلیل می آورند در زمان آتش سوزی گسترده پژو ۴۰۵ در ایران که صد‌ها خودرو به دلیل مشکلات فنی در آتش می سوختند شرکت پژو قطعه معیوبی را به شرکت ایران خودرو فرستاده بود و شرکت ایران خودرو هم اقدام لازم برای فراخوان کردن خودروها را نکرده بود.
این در حالی است که در شرایط مشابه پژو در کشورهای دیگر اقدام به جمع آوری خودرو هایش می کرد.
هم اکنون پژو ۲۰۶ و ۲۰۷ که آخرین مدل‌های پژو در ایران هستند، با کمترین کیفیت در بازار عرضه می شود و شرکت پژو هم چندان نظارتی روی کیفیت آنها ندارد.
بر اساس آخرین گزارش وزارت صنایع، کیفیت پژوهای تولیدی در ایران خودرو به اندازه خودروهای چینی نزول پیدا کرده است. در مقابل مدافعان قرار داد جدید می گویند پژو با سهامدار شدن در تولید بر خلاف گذشته حساسیت بیشتری روی تولید خواهد داشت و در صورت تحریم احتمالی به راحتی نمی تواند ایران را ترک کند.
از طرفی برخی افراد معتقدند سرمایه‌گذاری پژو تضمین کننده صادرات ۳۰ درصدی محصولاتی تولیدی این شرکت در ایران است. کارلوس تاوارس مدیر گروه پژو سیتروئن در کنفرانس خبری خود در ایران خودرو ، قول صادرات سی درصدی محصولات تولیدی در ایران را داده است و گفته است ما سعی می کنیم تولیدات هر منطقه را در همان منطقه انجام دهیم و ایران تامین کننده خودرو های بازار‌های پژو در منطقه خاورمیانه است.
با وجود این سخنان مخالفان می گویند پژو در گذشته هم چنین قول هایی داده بود با این همه حتی جلوی صادرات پژوهای تولیدی ایران به کشورهای شمالی ایران را گرفته بود.
از سوی دیگر این افراد معتقدند مدل های ۳۰۱ ( که در چین تولید می شوند ) و ۲۰۸ که پایه تولیدات جدید پژو در ایران هستند سه سال از زمان تولیدشان می گذرد و زمانی که تولید این خودروها در ایران آغاز شود عملا این خودروها از خط تولید پژو در اروپا خارج خواهند شد و در آن زمان این خودروها تاریخ گذشته می شوند و ظرفیت چندانی برای صادرات ندارد مگر به کشورهای جنگ زده‌ای مثل عراق و سوریه که هم اکنون هم خریدار خودروهای پراید ایرانی هستند.
البته قرار داد سیتروئن، شریک پژو با شرکت سایپا تفاوت هایی با قرار داد ایران خودرو با پژو دارد. قرار داد سیتروئن با سایپا را می توان پیشرو تر از قرار داد ایران خودرو با پژو دانست در این قرار داد سیتروئن حاضر شده است ۵۰ درصد سهام یک کارخانه تولیدی ایرانی ( سایپا کاشان) را بخرد و عملا بر خلاف پژو خود را مستقیما وارد روند تولید در ایران کرده است.
شاید این عامل سبب شود کیفیت تولیدات این شرکت وضعیت بهتری نسبت به شریکش پژو در ایران خودرو داشته باشد با این همه همچنان شرکت به صورت مساوی توسط سایپا و سیتروئن مدیریت خواهد شد. این عامل سبب می شود شرکت سایپا بتواند همچنان با تغییر قیمت سعی در مدیریت بازار داشته باشد و عملا دو شرکت سایپا و ایران خودرو با مذاکرات پشت پرده می توانند بازار خودرو ایران را کنترل کنند.
پیشتر پیمان کارگر معاون رنو در خاورمیانه به هفته نامه تجارت فردا گفته بود که فشار سایپا سبب شد تا قیمت خودرو رنو ساندرو چندین میلیون تومان گران تر فروخته شود چرا که سایپا اعتقاد داشت اگر ساندرو زیر قیمت ۴۰ میلیون تومان در ایران فروخته شود بازار خودرو هایش مخصوصا مدل‌های چینی برلیانس بر هم خواهد خورد. وی گفته بود اگر سایپا می گذاشت می شد قیمت این خودرو چندین میلیون تومان ارزان تر از امروز باشد.
شاید به همین دلیل شرکت رنو در قرار داد جدیدش دو راهبرد را در نظر گرفته یکی آنکه با دو خودرو ساز دولتی ایران کار نکند و دوم آنکه خود به تولید مستقیم در ایران بپردازد. بر همین اساس این قرار داد نسبت به قرار داد سیتروئن با سایپا یک گام هم به جلو رفته است.
این شرکت در قرارداد جدیدش، این بار مستقیم با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران طرف شده است. قرار است شرکت «بن رو» که قبلا در ایران به تولید فیات می پرداخت و توسط شرکت سایپا خریداری شده بود در ازای بدهکاری این شرکت به سازمان گسترش و نوسازی ایران ایران منتقل شود و این سایت پایگاه تولید خودروهای جدید رنو در ایران باشد.
دربارهٔ این قرارداد منصور معظمی رئیس هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفته است «شرکت بن رنو به عنوان بدهکاری از طرف سایپا به سازمان گسترش واگذار می‌شود و آورده سازمان گسترش در قرارداد جدید همین است رنو هم در ایران به صورت نقدی سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این شرکت در مرحله اول بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار سرمایه خواهند آورد. تفاوت این قرار داد با قراردادهای قبلی این است در اینجا طراحی، موتور و گیربکس، تولید و شبکه فروش با توجه با آنچه در ایران رنو خواهد داشت توسط رنو انجام می‌شود. سی درصد محصولات تولیدی هم باید صادر شود.»
آنگونه که پیمان کارگر معاون رنو در خاورمیانه در کنفرانس خبری در تهران اعلام کرده است جدید‌ترین مدل‌های رنو در ایران مانند داستر جدید ( نسل دوم ) و سیمبل جدید ( نسل دوم ) در قالب این قرار داد با ساخت داخل بالا در ایران تولید خواهند شد. وی گفته است این محصولات هم اکنون در حال طراحی هستند و هنوز وارد بازار جهانی نشده اند.
البته مهمترین محل اختلاف تولید ارزان‌ترین محصول رنو یعنی کوئید است. این خودرو هم اکنون با قیمت نزدیک پنچ هزار دلار ارزان‌ترین خودروی یک شرکت معتبر در جهان محسوب می شود.
ایران خودرو مدعی تولید این خودرو است شرکت سایپا هم گویا برای این خودرو مذاکره کرده که با رنو به توافق نرسیده است.
البته در جدید ترین اظهار نظر منصور معظمی رئیس هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفته است تولید این خودرو در قالب شرکت جدید بین رنو و سازمان گسترش خواهد بود.
اگر این اتفاق بیفتد برای اولین بار یک رقیب جدید وارد صنعت خودرو ایران خواهد شد و معادلات بازار خودرو ایران برهم خواهد خورد. از طرفی شرکت فولکس‌واگن هم برای تولید خودرو با گروه ماموت که هم اکنون به تولید خودرو های سنگین اسکانیا مشغول است به توافق رسیده است. اما امضای این قرار داد تا بعد از انتخابات آمریکا به تعویق افتاده است.
اگر فولکس‌واگن هم با ماموت برای تولید خودرو در ایران به توافق برسد در کنار رنو و شرکت جدیدش رقبای سرسختی برای دو شرکت ایران خودرو و سایپا که با مدیریت پشت پرده بازار را بین خود تقسیم کرده اند شکل خواهند گرفت.
همین موضوع این دو شرکت را به واکنش وادار کرده است و سبب انتقاد‌های این شرکت ها و مدیران نزدیک به این دو شرکت به قرار داد رنو با سازمان گسترش شده است.
هم اکنون سایپا با واگذاری بن رو به سازمان گسترش مخالفت می کند. ایران خودرو هم خواهان تولید کوئید در این شرکت است تا مدیریت قیمت گذاری این خودرو را بر عهده داشته باشد.
