لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۰۲

گلایه‌های بشار اسد در پاریس


بشار اسد
بشار اسد
هم‌زمان با سفر آسیایی رئیس جمهوری آمریکا، رهبر فرانسه در پاریس عهده دار میزبانی رئیس دولت اسرائیل، و روسای جمهوری سوریه و عراق است. گلایه‌های روز گذشته بشار اسد که در حضور نیکولا سرکوزی مطرح شد، حاکی از این است که کشورهای مسلمان منطقه اشتیاق شنیدن «رهنمود» را از دست داده وچشم به راه اقدامات عملی غرب برای آشتی و سازش نشسته‌اند.

پیش از دیدار بشر از پاریس، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، میهمان نیکولا سرکوزی رئیس جمهور فرانسه بود. بر خلاف بشار اسد که بیشتر از هر موضوع دیگری، در تلاش دست یافتن به راه سازشی است که بازگرداندن ارتفاعات جولان را به سوریه ممکن سازد، نتانیاهو در پاریس بیشتر به یارگیری برای خنثی کردن آنچه «خطر ایران اتمی‌» می‌نامد فکر می‌کرد.

تحویل پیامی‌ از سوی نتانیاهو به سرکوزی ، خطاب به بشار اسد دایر بر اعلام آمادگی برای دیدار با او در هر زمان، و مذاکره «بدون پیش شرط » پیرامون رفع اختلاف مابین دو کشور نیز از دشواری شرایط جاری در خاورمیانه عربی کم نکرد. چنانکه رئیس جمهور سوریه با رد دعوت نخست وزیر اسرائیل به انجام دیدار در سطح سران دولت، متقابلاً پیشنهاد داد که ابتدا کارشناسان دو کشور با میانجیگری ترکیه پیرامون راه‌های حل اختلاف به گفت‌وگو بنشینند.

حضور اسد در پاریس که دومین دیدار او از پایتخت فرانسه پس از سفر سال ۲۰۰۸ به شمار میرود، نشانه آمادگی او برای رسیدن به توافق با اسرائیل و همچنین پذیرفتن نقش میانجیگری فرانسه و ترکیه در این زمینه است.

در عین حال، اصرار او بر ضرورت آغاز گفت‌وگوهای دو کشور در سطح کارشناسی و با حضور و میانجیگری ترکیه، حاکی از بی اعتمادی او به جدی بودن اسرائیل برای دست یافتن به توافق با سوریه و همچنین باور شخصی اسد به این نکته است که کشور‌ها و قدرت‌های منطقه‌ای و محلی (مانند ترکیه) می‌توانند تاثیر بیشتری در پیشبرد روند گفت‌وگو‌ها و کاهش بحران‌های منطقه داشته باشند تا قدرت‌های غربی هم‌پیمان و دوست اسرائیل.

اظهارات اسد در پاریس نشان می‌دهد که پس از ایراد سخنان امیدوار کننده و شیرین اوباما در قاهره و همچنین استانبول دایر بر آمادگی آمریکا و غرب برای احترام به جهان اسلام و آشتی با مسلمانان، اینک به‌خصوص کشورهای عرب خاورمیانه در انتظار اقدامات عملی غرب بسر می‌برند.

از نگاه خاورمیانه مسلمان، بخش روابط عمومی‌ تغییر چهره دیپلماسی آمریکا و غرب انجام گرفته و با موفقیت طی شده ولی در زمینه رسیدن به نتایج عملی، تاکنون تغییر مثبت و ملموسی مشاهده نشده است.

به جز موضوع تغییر مناسبات اسرائیل با سوریه که همچنین موکول به عودت و یا حفظ ارتفاعات جولان از سوی اسرائیل است، در ساحل غربی و نوار غزه نیز مشکلات همچنان به‌شکل سابق باقی است.

تهدید محمود عباس رئیس دولت خود گردان فلسطین به کناره گیری تا ماه ژانویه آینده و عدم شرکت در انتخابات بعدی، یک حرکت مشخص اعتراضی است. بی‌‌تردید محمود عباس بجز نارضائی شخصی از انعطاف‌ناپذیری اسرائیل، از درون جنبش الفتح و پاره ای از چهره‌ها و شاخه‌های سازمانی آن برای ایستادگی بیشترو اعلام اعتراض تحت فشار قرار دارد. کنار رفتن او احتمالی او نیز می‌تواند به خشن‌تر شدن برخورد دولت بعدی فلسطین با اسرائیل و تشدید خشونت بیانجامد.

در حال حاضر دولت کنونی اسرائیل نه تنها علاقه‌ای به قبول عدم توسعه شهرک‌های یهودی‌نشین در سرزمین‌های اشغالی نشان نمی‌دهد که حتی توقف عملیات جاری شهرک سازی را ، که پیش شرط محمود عباس برای از سر گیری گفت‌وگو با دولت نتانیاهو است نمی‌پذیرد.

دولت اسرائیل علیرغم توصیه هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، در مورد توقف شهرک سازی اسرائیلی‌ها در سرزمین‌های فلسطینی و همچنین ابراز مخالفت آشکار دولت فرانسه با آن، تاکنون کم‌ترین نشانه‌ای از انعطاف پذیری بروز نداده است. کشور‌های عرب بر این باورند که اسرائیل به این منظورتاکنون از جانب آمریکا و غرب به‌صورت جدی تحت فشار قرار نگرفته است.

وجود همین نگاه و نظر از سوی کشورهای عرب خاورمیانه، به تشدید تردید‌ها پیرامون قصد واقعی غرب برای آشتی با آن‌ها افزوده است. اظهارات اسد در پاریس و محمود عباس در ساحل غربی نشانه درک جهان عرب از وجود اختلاف چشمگیر بین گفته‌های تبلیغاتی و آمادگی واقعی غرب برای رسیدن به سازش با آن‌ها است.

به نظر میرسد که روابط خارجی آمریکا و غرب، پس از تغییر دولت در واشنگتن، تنها به ادامه یک مرحله انتقالی و تکرار بخش تبلیغاتی آن در جهت ترویج شعار آشتی با مسلمانان بسنده کرده و هنوز آماده پرداختن هزینه‌های سنگین‌تر نشده است.

در پاریس نیکلا سرکوزی پذیرائی از نتانیاهو و بشار اسد ( و روز دوشنبه جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق ) را بیشتر با هدف توسعه روابط عمومی‌ جامعه اروپا دنبال می‌کند تا دست یافتن به یک راه حل عملی صلح در خاورمیانه. دست کم این باوری است که بشار اسد در پاریس از ابراز آن خود داری نکرد.
XS
SM
MD
LG