واتسلاو هاول، رئيس جمهوری پيشين جمهوری چک هنوز هم به شکل فعالی از حقوق بشر و دمکراسی در سراسر جهان حمايت می کند، از بلاروس گرفته تا برمه. آقای هاول در گفت‌وگویی با راديو اروپای آزاد- راديو آزادی در مورد بحران سياسی پس از انتخابات ايران می‌گوید امیدوار است که کشتاری اتفاق نیفتد.
آقای هاول از قول شما نقل شده که انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به مقام رياست جمهوری را نگران کننده می دانيد. چرا؟
واتسلاو هاول: شناخت من از او بر مبنای بيانات و سخنرانی‌های اوست که در رسانه‌ها منعکس شده‌اند.البته من به هنگام اين سخنرانی‌ها در محل نبوده‌ام. اما آنها بيانات خطرناکی بودند و من به خوبی نگرانی ايجاد شده تحت تاثير اين چنين سخنانی را درک می‌کنم.
البته بايد اين نکته را اضافه کنم که از نظر من بين فرهنگ‌ها، اديان و يا تمدن‌های گوناگون هيچگونه کشمکشی وجود ندارد. آنچه که من می‌بينم سماجت و تعصب‌های افراد است. اين گونه تعصب‌ها در دنيای مدرن امروزی که دسترسی به انواع ابزارهای ويرانگر- از جمله سلاح هسته‌ای- ميسر است هزاران بار از تعصبات قرون وسطی و يا دوران‌های گذشته خطرناک‌تر است. به همين خاطر است که به اعتقاد من نگرانی در مورد احمدی نژاد به حق است.
مطمئن ام که شما تظاهرات اعتراضی روزهای اخير در تهران و شهرهای ديگر را دنبال می‌کنيد. بسياری در ايران معتقدند که در رای گيری تقلب‌های بزرگی صورت گرفته است. قضاوت شما چيست؟
مسلما من در موقعيتی نيستم که موضوع تقلب را تشخيص دهم. اما امکان دارد چنين بوده باشد. چنين مسايلی بعيد نيست. من فقط می‌توانم با معترضين همدلی کنم و اميدوار باشم که کشتاری اتفاق نيافتد.
به نظر شما جامعه جهانی و به خصوص غرب در اين مورد بايد چگونه واکنش نشان دهد؟
من قصد توطئه ندارم. اما مسلما راه‌های متعددی برای منزوی کردن اين رژيم وجود دارد، به عنوان مثال از طريق اعمال تحريم‌های گوناگون. اين مجازات‌ها بايد به دقت سنجيده شوند که عليه مردم نباشد بلکه اين نوع حکومت را هدف بگيرند.
و در عين حال اعلام همبستگی با فعالان حقوق بشر، دانشجويان و سايرين بسيار مهم است. در مجموع بگويم که نفت نبايد مهمتر از حقوق بشر باشد.
شما در ايران شناخته شده هستيد و از سوی بسياری مورد احتراميد. مستقيما به مردم ايران چه خواهيد گفت؟
من خواهم گفت که با آنها احساس همدلی دارم، برای آنها آرزوی موفقيت می کنم و به آنها توصيه می کنم که اگر باوجود تمام تلاش‌ها فورا به موفقيت نرسيدند دچار نااميدی نشوند.
مبارزه‌های جاری آنها به نوبه خود مهم هستند چون همواره و هرگونه تلاشی برای اهداف خوب يک ارزش والا است. اين مبارزه‌ها ممکن است در آينده نقش و تاثير خود را نشان دهد، خدا می داند که چطور و در چه زمانی. اما نمی‌توان برای آن زمان مشخصی تعيين کرد. حداقل در تجربه ما- چکسلواکی- که چنين بود.
آقای هاول از قول شما نقل شده که انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد به مقام رياست جمهوری را نگران کننده می دانيد. چرا؟
واتسلاو هاول: شناخت من از او بر مبنای بيانات و سخنرانی‌های اوست که در رسانه‌ها منعکس شده‌اند.البته من به هنگام اين سخنرانی‌ها در محل نبوده‌ام. اما آنها بيانات خطرناکی بودند و من به خوبی نگرانی ايجاد شده تحت تاثير اين چنين سخنانی را درک می‌کنم.
البته بايد اين نکته را اضافه کنم که از نظر من بين فرهنگ‌ها، اديان و يا تمدن‌های گوناگون هيچگونه کشمکشی وجود ندارد. آنچه که من می‌بينم سماجت و تعصب‌های افراد است. اين گونه تعصب‌ها در دنيای مدرن امروزی که دسترسی به انواع ابزارهای ويرانگر- از جمله سلاح هسته‌ای- ميسر است هزاران بار از تعصبات قرون وسطی و يا دوران‌های گذشته خطرناک‌تر است. به همين خاطر است که به اعتقاد من نگرانی در مورد احمدی نژاد به حق است.
مطمئن ام که شما تظاهرات اعتراضی روزهای اخير در تهران و شهرهای ديگر را دنبال می‌کنيد. بسياری در ايران معتقدند که در رای گيری تقلب‌های بزرگی صورت گرفته است. قضاوت شما چيست؟
مسلما من در موقعيتی نيستم که موضوع تقلب را تشخيص دهم. اما امکان دارد چنين بوده باشد. چنين مسايلی بعيد نيست. من فقط می‌توانم با معترضين همدلی کنم و اميدوار باشم که کشتاری اتفاق نيافتد.
به نظر شما جامعه جهانی و به خصوص غرب در اين مورد بايد چگونه واکنش نشان دهد؟
من قصد توطئه ندارم. اما مسلما راه‌های متعددی برای منزوی کردن اين رژيم وجود دارد، به عنوان مثال از طريق اعمال تحريم‌های گوناگون. اين مجازات‌ها بايد به دقت سنجيده شوند که عليه مردم نباشد بلکه اين نوع حکومت را هدف بگيرند.
و در عين حال اعلام همبستگی با فعالان حقوق بشر، دانشجويان و سايرين بسيار مهم است. در مجموع بگويم که نفت نبايد مهمتر از حقوق بشر باشد.
شما در ايران شناخته شده هستيد و از سوی بسياری مورد احتراميد. مستقيما به مردم ايران چه خواهيد گفت؟
من خواهم گفت که با آنها احساس همدلی دارم، برای آنها آرزوی موفقيت می کنم و به آنها توصيه می کنم که اگر باوجود تمام تلاش‌ها فورا به موفقيت نرسيدند دچار نااميدی نشوند.
مبارزه‌های جاری آنها به نوبه خود مهم هستند چون همواره و هرگونه تلاشی برای اهداف خوب يک ارزش والا است. اين مبارزه‌ها ممکن است در آينده نقش و تاثير خود را نشان دهد، خدا می داند که چطور و در چه زمانی. اما نمی‌توان برای آن زمان مشخصی تعيين کرد. حداقل در تجربه ما- چکسلواکی- که چنين بود.
