در فاصله چند روز پس از ابراز نگرانی از نزدیک شدن ایران به ظرفیت تولید بمب اتمی، دیمیتری مدودیف، رئیس جمهوری روسیه، طی یک کنفرانس مطبوعاتی در حالی که آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان را در کنار خود داشت، ضمن پرداختن دوباره به برنامه های اتمی ایران و «جاه طلبانه » خواندن آن، از جمهوری اسلامی خواستار « توضیحات مربوط و مناسب » در این زمینه شد.
مدودیف که در شهر کاترینبورگ در دامنه آرال، خطاب به نمایندگان رسانه های بین المللی سخن می گفت تاکید کرد که «روسیه نمی تواند نسبت به ( ادامه ) برنامه های اتمی ایران و نحوه شکل گرفتن بخش های نظامی آن بی تفاوت بماند». او همچنین از جمهوری اسلامی خواست تا « با شهامت و مانند یک عضو بالغ با جامعه جهانی همکاری کامل بعمل آورده و به پرسش هایی پاسخ بدهد که مورد علاقه اش نیست». مدودیف بدون اشاره به منابع مورد استناد خود مدعی شد: «اطلاعاتی که روسیه در اختیار دارد ثابت می کنند که ایران همچنان به تلاش های خود در زمینه توسعه برنامه های اتمی ادامه می دهد».
پرسش های بی پاسخ
اظهارات تازه مدودیف روشن ترین اشاره رهبران کرملین به طبیعت نظامی برنامه های اتمی ایران به شمار می رود. او بدون اشاره مستقیم به محتوای پرسش های مطرح شده از سوی آژانس بین المللی، از ایران خواستار توضیحات روشن و پاسخگویی در این زمینه ها شد.
آزمایش مواد انفجاری با قدرت بالا بمنظورساختن چاشنی بمب اتمی، تولید گویچه های فلزی اورانیوم، انجام آزمایش موشکی و تعبیه قمر مصنوعی با هدف قرار دادن کلاهک اتمی در دماغه آن، آزمایش باز گرداندن موشک به جو زمین پس از پرتاب و اجرای طرح موسوم به « نمک سبز » از جمله پرسش هایی است که از سال ۲۰۰۷ تاکنون ایران از پاسخ گفتن به آنها خودداری می ورزد. ایران طرح این پرسشها را خارج از محدوده اختیارات آژانس معرفی می کند.
اظهارات تازه مدودیف تلاش اخیر دولت جمهوری اسلامی در جهت عادی ساختن مناسبات با روسیه را می تواند کاملا خنثی ساخته و به ایجاد تنش های تازه بین تهران و مسکو منجر شود. دو روز پیش جمهوری اسلامی که با خطر افزایش انزوای بین المللی روبه‌رو است با اعزام مسعود میرکاظمی وزیر نفت به مسکو و همراه ساختن سندی با وی که « نقشه راه همکاری های ایران و روسیه در زمینه انرژی » خوانده شده، تلاش کرد که مناسبات با روسیه را عادی جلوه دهد.
طرح اظهارات تازه مدودیف علیه برنامه های اتمی ایران در کنار صدر اعظم آلمان، بگونه ای نمایش هماهنگی کامل روسیه با گروه ۵+۱ و اعلام آمادگی مسکو برای مشارکت در افزایش فشار های بمنظور متوقف ساختن برنامه های توسعه اتمی ایران است.
سایر اقدامات؟
انتظار می رود دور تازه گفت‌وگو های ایران و گروه ۵+۱ در تا شش هفته دیگر آغاز شود. شرط اصلی انجام این گفت‌وگو ها قرار گرفتن دو طرف در مسیر برنامه های اتمی ایران و هدف آن خارج ساختن ذخیره اورانیوم غنی شده کنونی از ایران و همچنین متوقف ساختن غنی سازی اورانیوم در نطنزاست. مدودیف در کنفرانس مطبوعاتی خود ضمن اشاره به تحریم های شورای امنیت علیه ایران، بدون توضیح بیشتر از انجام « سایر اقدامات » نیز یاد کرد.
برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مدودیف و آنگلا مرکل که بخش مهمی از آن به مسائل اتمی ایران اختصاص یافت در پایان مذاکرات دو روزه صدر اعظم آلمان و همراهان وی با رهبران سیاسی و مدیران ارشد اقتصادی و تجاری روسیه صورت گرفت.
روابط روسیه و آلمان
آلمان بزرگترین شریک تجاری روسیه محسوب می شود. حجم مبادلات تجاری آلمان و روسیه از سال ۲۰۰۸ به این سو، بدلیل بحران اقتصادی جهان، تا میزان ۳۶ در صد کاهش یافته است. سال گذشته میزان صادرات آلمان به روسیه ۲۰.۵ میلیارد دلار بود. همزمان روسیه ۲۴.۹ میلیارد دلار کالا به آلمان صادر کرده است که این رقم حاکی از ۲۰ درصد کاهش در ارزش آنها نسبت به سال ۲۰۰۸ است . شماره شرکت های آلمانی در روسیه به ۶ هزار می رسد.
آلمان بدنبال افزایش حجم و ارزش صادرات به روسیه و روسیه علاقمند به نوسازی اقتصادی است. مدودیف بخصوص فراهم ساختن ابزار نوسازی اقتصادی روسیه با کمک غرب را یکی از هدف های عمده سیاست خارجی خود قرار داده است.
همکاری در راه ایجاد یک مرکز پیشرفته صنایع کامپیوتری در اسکولکووو-شمال مسکو- مشابه « دره سیلیکون » کالیفرنیا که مدودیف طی سفر ماه گذشته خود به آمریکا با رهبران آن کشور در میان گذاشته بود، طی مذاکرات وی با مرکل نیز مطرح شد.
اقتصاد روسیه تا حدود زیادی متکی به درآمد های ناشی از صادرات نفت و گاز است. بحران اقتصادی جاری که به کاهش قیمت های نفت و گاز منجر شد، اقتصاد ملی روسیه را در شرایطی بسیار آسیب پذیر قرار داد. رهبران کرملین قصد دارند با متنوع ساختن و نوسازی صنایع روسیه زمینه تنوع صادرات در آن کشور و کاهش تدریجی اتکا به درآمد های صادرات انرژی را فراهم سازند.
در جریان مذاکرات دو طرف، شرکت های آلمانی قراردادهایی با ارزش چندین میلیارد دلار با طرف های روسی به امضاء رساندند. علاوه بر تعهد همکاری در جهت پیشبرد برنامه اسکولکووو، شرکت زیمنس برای فروش توربین های بادی نیز قرار داد بزرگی با روسیه منعقد کرد. روسیه بمنظور نوسازی خطوط هوایی خود ۱۱ فروند هماپیمای ارباس ۳۳۰ – اس نیز به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار امضاء کرده است.
تفاوت همکاری ها
آنچه در مذاکرات مرکل و طرف های روسی وی شکل گرفت عقد قراردادهایی روشن با تعهدات حقوقی و زمانی مشخص به ارزش میلیارد ها دلار بود. در همان زمان وزیر نفت ایران نیز با وزیر انرژی روسیه سندی را به امضاء رساند که « نقشه راه ۳۰ ساله » خوانده شد. در سند یاد شده که ارزش آن از تفاهم نامه نیز کم تر است کوچک ترین تعهد اجرایی به عهده طرفین نهاده نشده است. در عمل روسیه با کشوری مانند آلمان به عقد قرار دادهای واقعی برای همکاری می پردازد و در رابطه با ایران رویاهای همکاری در آینده ای نامعلوم را شریک می شود. به این ترتیب جای تعجب نیست که روسیه در زمان تصمیم گیری در کدام خط قرار گیرد.
نکته قابل ملاحظه در کنفرانس مطبوعاتی مدودیف و آنگلا مرکل، گلایه صدر اعظم آلمان از کاستی های مربوط به رعایت حقوق بشر در روسیه بود. بعد از آنکه مدودیف ایران را در مورد پیگیری برنامه های اتمی اش مورد نکوهش قرار داد ، صدر اعظم آلمان در کنار ابراز خوشحالی از توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری با روسیه ضرورت رعایت بیشتر حقوق بشر در روسیه را مطرح ساخت.
برخلاف دولت آقای احمدی نژاد که ایران را آزاد ترین کشور جهان و رعایت حقوق بشر در کشور خود را در بالاترین سطح جهانی می خواند و اظهار نظر دیگران را در این زمینه ها مداخله خارجی در امور داخلی ایران، مدودیف در پاسخ به انتقادهای خانم مرکل به ضعف های کشور خود در زمینه حمایت و رعایت از حقوق بشر اعتراف کرد و نوید داد که در این مورد تلاش های بیشتری صورت خواهد گرفت.
خانم مرکل با اشاره به وضعیت موجود در روسیه خاطر نشان ساخت « مابین نوسازی اقتصادی یک کشور و ساختن یک جامعه مردم سالار ارتباط غیر قابل انکاری وجود دارد».
سفر خانم مرکل به روسیه بخشی از تلاش های دولت آلمان در راه توسعه تجارت و صادرات و همچنین ایجاد هماهنگی بیشتر سیاسی بلوک غرب با روسیه، چین و کشور های آسیای مرکزی به شمار می رود. بعد از روسیه صدر اعظم آلمان عازم قزاقستان و چین خواهد شد.
مدودیف که در شهر کاترینبورگ در دامنه آرال، خطاب به نمایندگان رسانه های بین المللی سخن می گفت تاکید کرد که «روسیه نمی تواند نسبت به ( ادامه ) برنامه های اتمی ایران و نحوه شکل گرفتن بخش های نظامی آن بی تفاوت بماند». او همچنین از جمهوری اسلامی خواست تا « با شهامت و مانند یک عضو بالغ با جامعه جهانی همکاری کامل بعمل آورده و به پرسش هایی پاسخ بدهد که مورد علاقه اش نیست». مدودیف بدون اشاره به منابع مورد استناد خود مدعی شد: «اطلاعاتی که روسیه در اختیار دارد ثابت می کنند که ایران همچنان به تلاش های خود در زمینه توسعه برنامه های اتمی ادامه می دهد».
پرسش های بی پاسخ
اظهارات تازه مدودیف روشن ترین اشاره رهبران کرملین به طبیعت نظامی برنامه های اتمی ایران به شمار می رود. او بدون اشاره مستقیم به محتوای پرسش های مطرح شده از سوی آژانس بین المللی، از ایران خواستار توضیحات روشن و پاسخگویی در این زمینه ها شد.
آزمایش مواد انفجاری با قدرت بالا بمنظورساختن چاشنی بمب اتمی، تولید گویچه های فلزی اورانیوم، انجام آزمایش موشکی و تعبیه قمر مصنوعی با هدف قرار دادن کلاهک اتمی در دماغه آن، آزمایش باز گرداندن موشک به جو زمین پس از پرتاب و اجرای طرح موسوم به « نمک سبز » از جمله پرسش هایی است که از سال ۲۰۰۷ تاکنون ایران از پاسخ گفتن به آنها خودداری می ورزد. ایران طرح این پرسشها را خارج از محدوده اختیارات آژانس معرفی می کند.
اظهارات تازه مدودیف تلاش اخیر دولت جمهوری اسلامی در جهت عادی ساختن مناسبات با روسیه را می تواند کاملا خنثی ساخته و به ایجاد تنش های تازه بین تهران و مسکو منجر شود. دو روز پیش جمهوری اسلامی که با خطر افزایش انزوای بین المللی روبه‌رو است با اعزام مسعود میرکاظمی وزیر نفت به مسکو و همراه ساختن سندی با وی که « نقشه راه همکاری های ایران و روسیه در زمینه انرژی » خوانده شده، تلاش کرد که مناسبات با روسیه را عادی جلوه دهد.
طرح اظهارات تازه مدودیف علیه برنامه های اتمی ایران در کنار صدر اعظم آلمان، بگونه ای نمایش هماهنگی کامل روسیه با گروه ۵+۱ و اعلام آمادگی مسکو برای مشارکت در افزایش فشار های بمنظور متوقف ساختن برنامه های توسعه اتمی ایران است.
سایر اقدامات؟
انتظار می رود دور تازه گفت‌وگو های ایران و گروه ۵+۱ در تا شش هفته دیگر آغاز شود. شرط اصلی انجام این گفت‌وگو ها قرار گرفتن دو طرف در مسیر برنامه های اتمی ایران و هدف آن خارج ساختن ذخیره اورانیوم غنی شده کنونی از ایران و همچنین متوقف ساختن غنی سازی اورانیوم در نطنزاست. مدودیف در کنفرانس مطبوعاتی خود ضمن اشاره به تحریم های شورای امنیت علیه ایران، بدون توضیح بیشتر از انجام « سایر اقدامات » نیز یاد کرد.
برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مدودیف و آنگلا مرکل که بخش مهمی از آن به مسائل اتمی ایران اختصاص یافت در پایان مذاکرات دو روزه صدر اعظم آلمان و همراهان وی با رهبران سیاسی و مدیران ارشد اقتصادی و تجاری روسیه صورت گرفت.
روابط روسیه و آلمان
آلمان بزرگترین شریک تجاری روسیه محسوب می شود. حجم مبادلات تجاری آلمان و روسیه از سال ۲۰۰۸ به این سو، بدلیل بحران اقتصادی جهان، تا میزان ۳۶ در صد کاهش یافته است. سال گذشته میزان صادرات آلمان به روسیه ۲۰.۵ میلیارد دلار بود. همزمان روسیه ۲۴.۹ میلیارد دلار کالا به آلمان صادر کرده است که این رقم حاکی از ۲۰ درصد کاهش در ارزش آنها نسبت به سال ۲۰۰۸ است . شماره شرکت های آلمانی در روسیه به ۶ هزار می رسد.
آلمان بدنبال افزایش حجم و ارزش صادرات به روسیه و روسیه علاقمند به نوسازی اقتصادی است. مدودیف بخصوص فراهم ساختن ابزار نوسازی اقتصادی روسیه با کمک غرب را یکی از هدف های عمده سیاست خارجی خود قرار داده است.
همکاری در راه ایجاد یک مرکز پیشرفته صنایع کامپیوتری در اسکولکووو-شمال مسکو- مشابه « دره سیلیکون » کالیفرنیا که مدودیف طی سفر ماه گذشته خود به آمریکا با رهبران آن کشور در میان گذاشته بود، طی مذاکرات وی با مرکل نیز مطرح شد.
اقتصاد روسیه تا حدود زیادی متکی به درآمد های ناشی از صادرات نفت و گاز است. بحران اقتصادی جاری که به کاهش قیمت های نفت و گاز منجر شد، اقتصاد ملی روسیه را در شرایطی بسیار آسیب پذیر قرار داد. رهبران کرملین قصد دارند با متنوع ساختن و نوسازی صنایع روسیه زمینه تنوع صادرات در آن کشور و کاهش تدریجی اتکا به درآمد های صادرات انرژی را فراهم سازند.
در جریان مذاکرات دو طرف، شرکت های آلمانی قراردادهایی با ارزش چندین میلیارد دلار با طرف های روسی به امضاء رساندند. علاوه بر تعهد همکاری در جهت پیشبرد برنامه اسکولکووو، شرکت زیمنس برای فروش توربین های بادی نیز قرار داد بزرگی با روسیه منعقد کرد. روسیه بمنظور نوسازی خطوط هوایی خود ۱۱ فروند هماپیمای ارباس ۳۳۰ – اس نیز به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار امضاء کرده است.
تفاوت همکاری ها
آنچه در مذاکرات مرکل و طرف های روسی وی شکل گرفت عقد قراردادهایی روشن با تعهدات حقوقی و زمانی مشخص به ارزش میلیارد ها دلار بود. در همان زمان وزیر نفت ایران نیز با وزیر انرژی روسیه سندی را به امضاء رساند که « نقشه راه ۳۰ ساله » خوانده شد. در سند یاد شده که ارزش آن از تفاهم نامه نیز کم تر است کوچک ترین تعهد اجرایی به عهده طرفین نهاده نشده است. در عمل روسیه با کشوری مانند آلمان به عقد قرار دادهای واقعی برای همکاری می پردازد و در رابطه با ایران رویاهای همکاری در آینده ای نامعلوم را شریک می شود. به این ترتیب جای تعجب نیست که روسیه در زمان تصمیم گیری در کدام خط قرار گیرد.
نکته قابل ملاحظه در کنفرانس مطبوعاتی مدودیف و آنگلا مرکل، گلایه صدر اعظم آلمان از کاستی های مربوط به رعایت حقوق بشر در روسیه بود. بعد از آنکه مدودیف ایران را در مورد پیگیری برنامه های اتمی اش مورد نکوهش قرار داد ، صدر اعظم آلمان در کنار ابراز خوشحالی از توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری با روسیه ضرورت رعایت بیشتر حقوق بشر در روسیه را مطرح ساخت.
برخلاف دولت آقای احمدی نژاد که ایران را آزاد ترین کشور جهان و رعایت حقوق بشر در کشور خود را در بالاترین سطح جهانی می خواند و اظهار نظر دیگران را در این زمینه ها مداخله خارجی در امور داخلی ایران، مدودیف در پاسخ به انتقادهای خانم مرکل به ضعف های کشور خود در زمینه حمایت و رعایت از حقوق بشر اعتراف کرد و نوید داد که در این مورد تلاش های بیشتری صورت خواهد گرفت.
خانم مرکل با اشاره به وضعیت موجود در روسیه خاطر نشان ساخت « مابین نوسازی اقتصادی یک کشور و ساختن یک جامعه مردم سالار ارتباط غیر قابل انکاری وجود دارد».
سفر خانم مرکل به روسیه بخشی از تلاش های دولت آلمان در راه توسعه تجارت و صادرات و همچنین ایجاد هماهنگی بیشتر سیاسی بلوک غرب با روسیه، چین و کشور های آسیای مرکزی به شمار می رود. بعد از روسیه صدر اعظم آلمان عازم قزاقستان و چین خواهد شد.
