سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید گروه‌های شبه‌نظامی ِ عمدتا شیعه عراقی، که حامی دولت هستند و پیش از این نیز اتهام‌هایی در مورد «اقدام به جنایت جنگی» به آن‌ها وارد شده، از تسلیحات ۱۶ کشور جهان، از آمریکا تا ایران، بهره می‌برند.
پاتریک ویکلن، پژوهشگر امور کنترل تسلیحاتی «عفو بین‌الملل»، می‌گوید «تامین‌کنندگان سلاح، از جمله ایالات متحده، کشورهای اروپایی، روسیه و ایران، باید هوشیار شده و با این واقعیت روبه‌رو شوند که جنگ‌افزارهای ارسالی به عراق، این خطر را دارد که به دست گروه‌های شبه‌نظامی، آن‌هم گروه‌هایی با سابقه نقض حقوق بشر، برسد».
تشکیل «بسیج مردمی» عراق (حشد الشعبی) از شبه‌نظامیانی که تقریبا همه شیعه‌مذهب هستند، به دو سال پیش و اوج پیشروی‌های گروه موسوم به حکومت اسلامی باز می‌گردد. در حالی‌که این شبه‌نظامیان از یک سو به مقاومت در برابر داعش و نبرد علیه آن مشغول هستند، از سوی دیگر طی این مدت، بیشتر از یک بار به اقداماتی که مصداق «جنایت جنگی» است، متهم شده‌اند. از جمله در پاییز گذشته که خود «عفو بین‌الملل» گفته بود آن‌ها در جریان عملیات موصل و نبرد علیه شبه‌نظامیان «حکومت اسلامی»، دست به اعدام خودسرانه و شکنجه افرادی زده‌اند که «مظنون» به همکاری با داعش بوده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل در عین حال گروه افراطی و سنی‌مذهبِ «حکومت اسلامی» را نیز به «جنایت‌های گسترده» متهم کرده و در گزارشی از آذر ماه ۱۳۹۴، گفته بود جنگ‌افزارهایی از دست‌کم ۲۵ کشور جهان، در نهایت از زرادخانه‌های این گروه سر درآورده‌است. زمان دیگری نیز گفته شده بود داعش «دست به پاکسازی قومیِ سیستماتیک و کم‌سابقه» مردم در عراق زده‌است.
این سازمان فرادولتی، در گزارشی که ۱۶ دی ماه منتشر شده، می‌گوید شبه‌نظامیان شیعه از تانک، سلاح‌های اتوماتیک و تک‌تیرانداز، در میان شماری دیگر از جنگ‌افزارها و تسلیحات استفاده می‌کنند. این جنگ‌افزارها از طرف سازمان‌های دولتی عراق و یا با اذن و اجازه آن‌ها، به دست شبه‌نظامیان عمدتا شیعه رسیده‌است. اما این تمام ماجرا نیست و اعضای «بسیج مردمی» به‌صورت آن‌لاین نیز اقدام به خرید از بازار آزاد تسلیحات کرده‌اند.
ایران، که در گزارش «عفو بین‌الملل»، از آن در کنار دیگر کشورها خواسته شده «هوشیار» باشد، خود به‌طور مشخص از مهم‌ترین حامیان شبه‌نظامیان عمدتا شیعه به شمار می‌رود. تهران در عین حال از دولت مرکزی عراق نیز حمایت می‌کند و همچنین به اقلیم کردستان عراق نیز سلاح و مهمات ارسال کرده‌است.
آقای ویلکن می‌گوید «به‌جای ستایش صریح از شبه‌نظامیان و قهرمان‌سازی از آن‌ها، به‌عنوان کسانی که مشغول نبرد برای از بین بردن داعش هستند… مقام‌های عراقی باید از چشم‌پوشی در برابر خشونت‌های هدفمند آن‌ها که اختلافات قوی را توانمند می‌سازد، دست بردارند».
سازمان ناظر بر حقوق بشر که مقر آن در لندن است، همچنین از کشورهایی که به دولت عراق سلاح می‌فروشند خواسته‌است تا بر استفاده از آن‌ها نظارت کنند و مانع از انتقال آن‌ها به گروه‌های شبه‌نظامی با سابقه نقض حقوق بشر شوند.
