وزیران خارجه بریتانیا، آلمان و فرانسه و نیز مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در یادداشتی مشترک با اشاره به حق جهان از حصول اطمینان در مورد صلحآمیز بودن برنامه اتمی ایران و نیز حق تهران برای داشتن برنامه هستهای صلحآمیز، خواستار آن شدهاند که به مذاکرات فعلی مجال و فرصت کافی داده شود.
یادداشت مشترک لورن فابیوس، فیلیپ هاموند، فرانک والتر اشتانمایر، وزیران خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان و فدریکا موگرینی، مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اول بهمن ماه در روزنامه «واشینگتنپست» منتشر شده است.
آنها نخست به توافق موقت بین ایران و گروه ۵+۱ در ژنو اشاره کردهاند.
به گفته این چهار دیپلمات ارشد اروپایی این توافق موقت؛ اول، جلوی پیشرفت حساسترین بخشهای برنامه اتمی ایران را گرفت. از جمله ایران دست به تعلیق غنیسازی با غنای بالای اورانیوم زد.
دوم، جامعه بینالمللی توانست دسترسی بهتری به تاسیسات اتمی این کشور داشته باشد تا ثابت شود تهران به تعهدات خود پایبند است یا نه.
سوم، کشورهای طرف مذاکره توانستند فرصتی پیدا کنند تا برای رسیدن به توافقی بلندمدت تلاش کنند.
به گفته خانم موگرینی و آقایان اشتانمایر، فابیوس و هاموند، چنین پیشرفتهایی بدون اجماعی بینالمللی در مورد تهدید اتمی ایران ممکن نبود و جامعه جهانی با استفاده از سلسلهای از تحریمها، تهران را پای میز مذاکره آورد.
اشاره این چهار نفر به تهدیدها، به ظن مطرح شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل و غرب در مورد نظامی بودن برنامه اتمی تهران باز میگردد؛ آنچه مقامهای رسمی حکومت ایران بارها رد کرده و گفتهاند برنامه هستهای، اهداف صلحآمیز دارد.
دیپلماتهای کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا میگویند: مقصد ما روشن است. ما یک راهحل فراگیر میخواهیم که هم حق ملت ایران را برای داشتن برنامهای صلحآمیز هستهای محترم بشمرد و هم به جامعه جهانی اجازه دهد اطمینان حاصل کند، تهران به سلاح هستهای دست پیدا نخواهد کرد.
فدریکا موگرینی، لورن فابیوس، فیلیپ هاموند و فرانک والتر اشتانمایر در یادداشت مشترک خود میگویند هنوز چالشهای سختی در راه است و تفاوتهای حساس میان ایران و جامعه جهانی باید برطرف شود؛ «به همین دلیل ما مذاکرات را تمدید کردهایم».
آنها تاکید کردهاند در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند یا به توافقی جامع بیتفاوت شود، فشارها افزایش خواهند یافت.
در عین حال هر چهار نفر گفتهاند برای نخستین بار فرصتی پیش آمده که یکی از طولانیترین تهدیدهای امنیتی جهان از راهی صلحآمیز از میان برداشته شود؛ «ما فرصتی تاریخی داریم که شاید هرگز تکرار نشود. در حالی که نگاه جهان به ماست، باید تهعد خود را به دیپلماسی نشان دهیم تا تلاش کنیم مسئله اتمی ایران را در مهلت تعیین شده از میان برداریم. این مطمئنترین راه برای رسیده به راهحلی فراگیر و ممتد است که میتواند جهان و منطقه را امنتر سازد».
این یادداشت در حالی منتشر میشود که اخیرا آنتونی بلینکن، معاون وزارت خارجه آمریکا، نیز مذاکرات در حال انجام هستهای را «سودمند و جدی» خواند و تاکید کرد که بخت دستیابی به توافق با تهران همچنان باقی است.
تازهترین دور از گفتوگوهای هستهای ایران و گروه ۱+۵؛ ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان، هفته گذشته در ژنو انجام شد. این گفتوگوها همراه با مذاکرات دوجانبه مقامهای تهران و واشینگتن و چندین دیدار میان محمدجواد ظریف و جان کری بود.