توافق اتمی ایران، دو طرف صحنه سیاسی آمریکا، یعنی هواداران و از سوی دیگر مخالفان آن را به نبرد لفظی تازه‌ای کشانده با یک ترجیع‌بند: کارزار تبلیغاتی.
ماجرای تازه، کم‌وبیش از آنجایی شروع شد که مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز در مورد پوشش رسانه‌ای توافق اتمی با ایران، و برده شدن نام بن رودز، از مشاوران بلندپایه باراک اوباما، انتقاد تند گروهی از نمایندگان جمهوری‌خواه را همراه داشت.
طبیعتا در این میان دو گروه اصلی، یعنی دولت اوباما که هوادار توافق اتمی‌ست و جمهوری‌خواهان صاحب اکثریت در کنگره قرار دارند که مخالف توافق اتمی هستند. البته طی دو سه سال گذشته و در حالی‌که مذاکرات اتمی در جریان بود و بعد از آنکه توافق شکل گرفت، این بار اول نیست که دو طرف در برابر هم صف می‌کشند.
این بار اما منتقدان توافق، دولت را به اثرگذاری بر رسانه‌های متهم کردند؛ به طوری‌که صدای موافقان، رساتر و بلندتر از مخالفان شنیده شود. آن سو اما هواداران، انتقادهای مشابهی را مطرح کرده و می‌گویند نو-محافظه‌کاران از اینکه میلیون‌ها دلار کارزار تبلیغاتیشان برای «کشاندن آمریکا به یک جنگ دیگر» به نتیجه نرسید، عصبانی هستند.
مقاله ۳۰ صفحه‌ای
در اردیبهشت ماه، روزنامه نیویورک‌تایمز مقاله‌ای ۳۰ صفحه‌ای منتشر کرد، که در آن نویسنده‌اش، بن رودز، معاون مشاور امنیتی اوباما را از مهم‌ترین مشاوران او توصیف کرده است.
این مقاله برای نمونه می‌گوید رئیس‌جمهوری ایالات متحده از دولت حسن روحانی چهره‌ای میانه‌رو در رسانه‌ها ترسیم کرده، تلاش برای بسته‌بندی رسانه‌ای توافق اتمی با ایران در افکار عمومی داشته، یا به نقل از بن رودز می‌نویسد «آنها (رسانه‌ها) حرف‌هایی را که ما تحویل داده بودیم بر زبان می‌آوردند.» در این میان هم البته آقای رودز کسی‌ست که از توافق اتمی و سیاست‌های اوباما، حمایت می‌کند.
این مقاله مسائل مختلفی از زبان سیاستمداران ارشد پیشین یا فعلی آمریکا نقل کرده که بخشی از تفکرات و سیاست خارجی اوباما را ترسیم می‌کند. [بیشتر بخوانید]
خارج از بحث در مورد نحوه نوشته شدن این مقاله، انتقادها و ستایش‌هایی که همراه داشت، اتفاقی که افتاد، تاثیر آن بر صف‌بندی دوباره موافقان و مخالفان بود.
«پول» و «افکار عمومی»
خبرگزاری آسوشیتدپرس در مطلبی به قلم بردلی کلاپر به فعالیت‌های گروهی اشاره کرده که کاخ سفید به عنوان پیشرو در ارائه توافق اتمی به افکار عمومی از آن نام برده است؛ «صندوق پلوشرز» که هدفش را «ایجاد جهانی امن از طریق سرمایه‌گذاری» در طرح‌هایی عنوان کرده که «در نهایت به جهانی عاری از سلاح اتمی» می‌انجامد.
پلوشرز گروهی‌ست که پشت «بسته‌بندی» و «ارائه» توافق اتمی دولت اوباما به افکار عمومی معرفی شده و همین نقش نیز توجه بیشتری را به خود جلب کرده‌است.
خود این گروه البته جزئیات فعالیت‌هایش را در وب‌سایتش منتشر کرده است و این موضوع چیزی پنهانی و مخفیانه‌ای نیست. از جمله کمک به ارسال و انتشار صدها نامه به سردبیران، صدها مقاله و یادداشت.
این صندوق از جمله به ان‌پی‌آر، رادیوی ملی عمومی آمریکا، و جی‌استریت، لابی لیبرال یهودیان، شورای ایرانی‌آمریکایی‌ها یا دانشگاه پرینستون پول داده، که به صورت قانونی و البته در حمایت از توافق اتمی انجام شده است.
حمایت گروه‌های خارج از صحنه اصلی سیاست در مخالفت یا موافقت با تصمیمی که گرفته شده، چیز عجیبی نیست. اما برخی می‌گویند نقش پلوشرز در حمایت مالی از این کارزارها «غیرعادی» است. بردلی کلاپر، نویسنده گزارش آسوشیتدپرس می‌گوید همه گروه‌ها به طور فزاینده‌ای در حال حمایت مالی از تفکرات خود در رسانه‌ها هستند. او در عین حال افزوده با در نظر گرفتن «نقش مهمی که این گروه در مناظره‌های معاندانه دو حزب در مورد توافق ایران داشته» این حمایت‌ها «بیشتر غیرعادی» جلوه می‌کنند.
به گفته رادیو ان‌پی‌آر، پلوشرز از سال ۲۰۰۵ میلادی -یعنی پیش از روی کار آمدن اوباما و زمان جرج بوش- از پروژه‌هایی در این رادیو حمایت می‌کرده است. گزارش وب‌سایت پلوشرز نشان می‌دهد که دست‌کم ۷۰۰ هزار دلار به این رادیو داده شده که از سال ۲۰۱۰ به این سو -ریاست‌جمهوری اوباما- به طور عمده‌ای در رابطه با «ایران» بوده‌اند. ان‌پی‌آر می‌گوید این کمک‌ها بدون هیچ‌گونه شرط‌گذاری در مورد گزارش‌ها، به جز موارد کلی مانند «سیاست‌های اتمی» یا «امنیت اتمی» و «منع گسترش» سلاح‌های اتمی بوده‌است.
اما جمهوری‌خواهان کارزار تبلیغاتی هوادار سیاست‌های دولت را به «گمراه کردن افکار عمومی» متهم کرده‌اند.
این انتقادها البته در سوی دیگر این صحنه نیز بی‌پاسخ نمانده است.
جو سرینسیون، رئیس صندوق «پلوشرز» در مقاله‌ای برای «هافینگتون‌پست» می‌گوید با وجود حملات مشابه رسانه‌های محافظه‌کار علیه او، اما طی روزهای گذشته به طور مشخصی هدف «نفرت‌پراکنی» قرار گرفته‌است.
آقای سرینسیون می‌گوید ناراحتی نو-محافظه‌کاران از این است که میلیون‌ها دلار خرج کردند تا آمریکا را به ورطه جنگ بی‌دلیل دیگری بکشانند، اما موفق نشدند.
به گفته او مخالفان توافق اتمی «ده‌ها میلیون دلار» در کارزارهای هماهنگی برای نابودی دیپلماسی با ایران پرداخت کردند. شکست خوردند؛ توافق اتمی با ایران به دست آمد و در حال نتیجه دادن است.
او می‌گوید هزینه کردن در پوشش رسانه‌ای از موضوعی، کار معمولی است که انجام می‌شود و حمایت این گروه از «رسانه‌های مستقلی» مانند ان‌پی‌آر و پی‌آر‌آی، «به هیچ‌وجه با هدف تاثیرگذاری بر متحوای کاری و پوشش خبری آنها نبوده است».
اشاره او به دو رسانه عمده ایالات متحده (رادیو ملی عمومی و رادیو عمومی بین‌المللی) است. هر دو رادیو بنگاه‌های سخن‌پراکنی «عمومی» هستند که هدف اولیه تعریف‌شده برای آنها ارائه خدمات رسانه‌ای مردمی‌ست. در ایالات متحده این بنگاه‌ها می‌توانند هم از منابع فدرال و هم از منابع ایالتی بخشی از هزینه مورد نیاز خود را دریافت کنند، هر چند عمده هزینه از طریق سازمان‌ها و تجار کوچک و بزرگ یا کمک‌های مردمی تامین می‌شود.
به هر حال آنچه در این میان همه رسانه‌ها، موافق و مخالف، منتقدان «نحوه ارائه توافق اتمی» و رسانه‌هایی که از «پلوشرز» کمک مالی دریافت کرده‌اند بر آن تاکید دارند، یکی‌ست: کمک‌های مالی مخالفان و موافقان «تاثیری بر متحوای ادیتوریال و پوشش خبری آنها نداشته‌است».
مذاکرات اتمی ایران با همه صف‌بندی‌ها، سال گذشته به فرجام رسید و «برنامه جامع اقدام مشترک» نیز به مرحله اجرایی رسیده‌است. و همه اینها نه به این معنی‌ست که این توافق بدون هیچ مشکل و چالشی در حال اجرا شدن است نه به این معنی که طی سال‌های اخیر تماسی میان دولت آمریکا و ایران تا پیش از روی کار آمدن باراک اوباما و حسن روحانی وجود نداشته‌است. در مورد اول تلاش‌های دو طرف برای رفع مشکلات مالی، تشویق بانک‌های بزرگ برای سرمایه‌گذاری در ایران یا نگرانی بانک‌ها از تحریم‌های باقی‌مانده آمریکا از جمله نمونه‌هایی‌ست که می‌توان از آنها سخن گفت. و در مورد دوم هم می‌توان نمونه‌های مختلفی آورد مثل نوشته‌های سفیر دوره بوش در عراق و افغانستان که پیش از حمله آمریکا به عراق با محمد جواد ظریف، سفیر وقت ایران در سازمان ملل، محرمانه گفت‌وگو کرده بود.
