«آغاز» عملیات بازپس‌گیری موصل

نخست‌وزیر عراق می‌گوید عملیات برای بازپس‌گیری شهر موصل از گروه‌ موسوم به «حکومت اسلامی» (داعش) از بامداد روز دوشنبه، ۲۶ مهر ماه، آغاز شده‌است.

حیدر عبادی در سخنانی تلویزیونی گفته است «زمان پیروزی فرا رسید و عملیات آزادسازی موصل آغاز شد».

او، در حالی‌که در میان شماری از افسران بلندپایه عراق در برابر دوربین تلویزیون قرار گرفته بود، گفت «دستور شروع این عملیات پیروزمندانه را داده‌ام تا شما را از بند خشونت و تروریسم رها کنیم».

موصل از بزرگ‌ترین شهرهای عراق، مرکز اداری استان نینوا در شمال آن کشور است. این شهر در جریان پیشروی‌های عمده گروه داعش، در تابستان ۲۰۱۴ به تصرف شبه‌نظامیان در آمد و به عنوان مرکز اصلی حضور این افراد در عراق به شمار می‌رود.

طی هفته‌های گذشته مقام‌های مختلفی، چه در عراق و چه خارج از آن کشور، در مورد عملیات موصل سخن گفته‌اند.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه روز شنبه گفته بود «عراق به تنهایی نمی‌تواند عملیات آزادسازی موصل را پیش ببرد». او در سخنانی در سازمان ملل، برخلاف مقام‌های عراقی، تاریخ دقیقی هم برای آغاز آن تعیین کرده بود؛ که البته تفاوت چندانی باز آغاز رسمی آن نداشت.

نیروهای ارتش ترکیه در حال حاضر در پایگاهی در نزدیکی موصل حضور دارند. موضوع حضور ارتش ترکیه در شمال عراق، به تنش‌های لفظی میان سران دو کشور و اختلافاتی سیاسی میان بغداد و آنکارا انجامیده‌است.

مقام‌های عربستان سعودی و ترکیه به تازگی، و به طور مشترک، مخالفت خود را با حضور شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران، در جریان نبردهای داخل موصل و بازپس‌گیری آن اعلام کرده‌ و در مورد «فرقه‌گرایی» هشدار داده‌اند.

ایران از سوی دیگر، در واکنش به این مواضع، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و ترکیه را مسئول وضعیت در کشورهایی مانند عراق و سوریه توصیف کرده‌است.

↵ بیشتر بخوانید: نبرد آزادسازی موصل؛ آرایش نیروها و بازیگران ناهمگون

نخست‌وزیر عراق تاکید کرده است که تنها نیروهای دولتی هستند که «وارد شهر خواهند شد». آقای عبادی در سخنانش گفته است «نیروهایی که هدایت عملیات آزادسازی را برعهده دارند نیروهای شجاع ارتش عراق و نیروهای پلیس ملی هستند و تنها آن‌ها وارد شهر خواهند شد».

بنا بر گزارش‌ها، پیش‌مرگه‌های کرد عراق در سمت شرق شهر حضور خواند داشت و ائتلاف به رهبری آمریکا نیز به حمایت زمینی و هوایی از نیروهای نظامی عراق می‌پردازد. هفته گذشته ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا گفته بود بر حملات هوایی‌اش به مواضع گروه حکومت اسلامی در شهر موصل و اطراف آن، افزوده‌است.

یکی از موضوعات عمده‌ای که نگرانی‌هایی را ایجاد کرده وضعیت غیرنظامیان و به‌ویژه آن‌دسته افرادی‌ست که در جریان نبردها برای بازپس‌گیری موصل آواره خواهند شد.

سازمان‌های امدادرسانی ابراز نگرانی کرده‌اند که این عملیات، عراق را درگیر موج تازه‌ای از پناهجویان کند. کمیسریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان پیش بینی کرده است که نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه‌های خود در شمال عراق شوند، که در عین حال هم به سرپناه و هم به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت. برخی برآوردها شمار پناهجویان احتمالی را پیش از این مقدار پیش‌بینی کرده‌است.