مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱ در حالی در شهر وین وارد حساس‌ترین مرحله خود شده است که یکی از مسایلی که در حاشیه دیدارهای مقام‌های ایرانی و آمریکایی در این ماه‌ها پررنگ بوده، موضوع شهروندانِ ایرانی آمریکایی زندانی در تهران است.
وزارت خارجه آمریکا می‌گوید هر بار این موضوع را با مقام‌های آمریکایی در میان گذاشته و خواستار آزادی این افراد شده‌است و وزارت خارجه ایران نیز بارها گفته‌است که این مسئله توسط دستگاه قضایی در حال پیگیری است.
حال در زمان برگزاری مذاکرات اتمی در وین، بستگان دو تن از این زندانیان، جیسون رضاییان و امیر حکمتی به شهر وین آمده‌اند تا دربارهٔ وضعیت آنها، اطلاع‌رسانی کرده و صدای خود را به گوش مقام‌ها برسانند.
در همین باره، هانا کاویانی در وین، با علی رضاییان، برادر جیسون رضاییان گفت‌وگو کرده‌است.
آقای رضاییان، چه شد که در زمان برگزاری این مذاکرات شما به وین آمدید؟
من برای دیدار مادرم از آمریکا به استانبول رفته بودم. او حدود یک ماه از زمانی که دادگاه جیسون شروع شد، در ایران بود. برای مدت کوتاهی به ترکیه بازگشته و دوباره روز دوشنبه برای برگزاری دادگاه به ایران خواهد رفت. در نتیجه من برای گفت‌وگو دربارهٔ آنچه در ایران گذشت، به دیدار او رفتم و این سفر من مصادف با برگزاری این گفت‌وگوها شد. برخی از من پرسیدند که آیا به وین خواهم آمد؟ برنامه نداشتم اما تصمیم گرفتم بیایم و از این فرصت برای دیدن افرادی مثل شما استفاده کنم و دربارهٔ جیسون صحبت کنم.
خانواده امیر حکمتی دیگر زندانی ایرانی آمریکایی در ایران هم به وین آمدند. آیا این تصادفی بود؟
حتماً تصادفی بوده‌است. من هنوز فرصت دیدنشان را نداشتم. اما مطمننا آنها هم به دلایلی مشابه من به این شهر آمدند؛ و موضوع مهمی دارند که دربارهٔ آن اطلاع‌رسانی کنند.
آیا در مدت حضورتان موفق شدید دربارهٔ پرونده برادرتان، با مقام‌های مذاکره کننده، مثلاً مقام‌های ایرانی صحبت کنید؟
نه ما در یازده ماهی که از زمان بازداشت جیسون می‌گذرد، خواستیم که با مقام‌ها دیدار کنیم که موفق نشدیم؛ چه در مناسبت‌هایی مثل این مورد، یا در آمریکا که به هر حال تعداد زیادی از مقام‌های ایران هم حضور ندارند. مادرم در ایران با مقام‌های قوه قضاییه دیدارهایی داشته و همچنین گفت‌وگوهای متعددی با بازجوهای برادرم پیش ازدیدار با جیسون داشت.
آیا مادرتان می‌خواستند این دیدارها با بازجویان انجام شود، یا آنها درخواست این دیدارها را داده بودند؟
فکر کنم پیش از آنکه او بتواند با حیسون دیدار کند، آنها می‌خواستند که گفت‌وگویی با مادرم داشته باشند. رفتارشان هم با او خوب بوده و مشکلی نبود.
تا کنون چندبار مادرتان با جیسون دیدار داشته است؟
این بار که به ایران رفت سه بار با او دیدار کرد. دو بار از پشت شیشه و از طریق تلفن بود که با یگانه (صالحی، همسر جیسون رضاییان) و یک‌بار هم دیدار حضوری در اتاق بر سر میز بود. چندباری هم تلفنی به مدت ۴ دقیقه گفت‌وگو کرده‌اند. معمولاً وقتی مادرم در ایران است، اجازه می‌دهند که جیسون به او هفته‌ای یک بار زنگ بزند. البته این در صورتی است که مادرم در مکانی مشخص باشد و او نمی‌تواند به تلفن همراه مادرم تلفن بزند.
ما آخرین بار، جیسون را چند روز پیش از بازداشت، در همین شهر وین در جریان مذاکرات هسته‌ای دیدیم. مادرتان دربارهٔ وضعیت او چه می‌گوید؟
اولین چیزی که می‌گوید این است که او خسته به نظر می‌رسد. فشار روانی‌ای که روی اوست برای آنکه اعتراف به کاری بکند که انجام نداده‌است بسیار زیاد است. او تحت فشار است چون می‌داند که حقوقی را که باید در یک نظام قضایی داشته باشد، به او داده نمی‌شود. مادر می‌گوید که او مسن تر به نظر می‌رسد، و نه فقط به اندازه یک سال و مشخص است که تحت فشار است. برادر من، بر عکس خودِ من، آدم بسیار اجتماعی‌ای است؛ و حال از همه جداست، و تنها یک هم اتاقی دارد و به جز با نگهبانان و بازجوهایش ارتباطی با کسی ندارد.
چه چشم اندازی برای پرونده برادرتان، جیسون رضاییان می‌بینید؟
دادگاه رسیدگی به پرونده شروع شده‌است. تا به حال اما تنها دو جلسه برگزار شده که در مجموع ۴ ساعت بود. هنوز تاریخ جلسه بعدی مشخص نشده‌است. گفتند در ده روز اول ماه رمضان خواهد بود چون بعد از آن تعطیلات خواهد بود. ما نمی‌دانیم دادگاه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و بسیار کند پیش می‌رود. با رفتاری شده که با کس دیگری نمی‌شود. آنها هیچ شواهدی علیه او ندارند. به نظرم این وضعیت ظالمانه است و خلاف هرگونه استانداردی چه بر مبنای قوانین ایران و چه قوانین بین‌المللی و اقدامی خودسرانه‌است.
آیا با مقام‌های آمریکایی در این روزها دربارهٔ پرونده برادرتان صحبت کردید، که آنها در کنار گفت‌وگوهای هسته‌ای در این زمینه با مقام‌های ایرانی گفت‌وگو کنند؟
وزارت خارجه آمریکا می‌گوید در این باره صحبت کرده و می‌گوید تنها موضوع مهم دیگری است که اگر چه جدای از گفت‌وگوهای هسته‌ای است اما با مقام‌های ایرانی مطرح می‌کنند. ما آن پیشرفتی که خواستار آن بودیم، در این زمینه ندیده‌ایم و ایرانی‌ها کاری که باید را انجام نداده‌اند. آنها پرونده‌ای علیه جیسون ندارند چون او کار خلافی نکرده‌است و اگر اینگونه بود تا الان اعلام می‌شد.
آیا فکر می‌کنید حل مسئله هسته‌ای، به پرونده برادرتان کمک خواهد کرد؟
نمی‌دانم اما فکر می‌کنم که پرونده جیسون نباید به هیچ موضوع دیگری متصل باشد؛ و نباید در ارتباط به نتیجه مثبت یا منفی این گفت‌وگوها باشد؛ و تنها باید بر مبنای واقعیت‌ها باشد و اینکه او بی گناه است. او هیچ ارتباطی با دولت آمریکا نداشت و تنها یک خبرنگار است. به هر حال من امیدوارم که وقتی دیپلمات‌ها با یکدیگر دیدار می‌کنند، فرصتی داشته باشند تا دربارهٔ این موضوع هم صحبت کنند؛ و کارِ درست را انجام دهند. آنچه که ادامه یافته در این مدت، واقعاً ظالمانه است.
