ژنو از روز دوشنبه، ۲۴ اسفند، میزبان مذاکرات سازمان ملل متحد برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه است؛ جنگی که در آستانه پنچ سالگی، به کشته شدن حدود ۳۰۰ هزار نفر و آوارگی نیمی از مردم آن کشور انجامیده‌است.
دور تازه مذاکرات در پی توافقی صورت می‌گیرد میان ایالات متحده و روسیه، که طی هفته‌های گذشته به آتش‌بسی شکننده در سوریه انجامید و در نهایت به ژنو ختم شده‌است.
خبرگزاری رویترز نشست ژنو را «نخستین تلاش دیپلماتیک جدی» برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه، از زمان آغاز حملات هوایی روسیه در خاک آن کشور عنوان کرده‌است.
روسیه و ایران از حامیان حکومت بشار اسد هستند و هر دو کشور نیز از نیروهای هوادار اسد حمایت می‌کنند. روسیه از سال گذشته میلادی، حملاتی هوایی را در خاک سوریه آغاز کرده که طی یک ماه گذشته به پیشروهای نیروهای دولتی و حامیان اسد در مناطق اطراف حلب کمک کرده‌است.
علاوه بر صدها هزار کشته و زخمی، بحران سوریه به آوارگی دست‌کم نیمی از جمعیت آن کشور انجامیده است. میلیون‌ها نفر از آوارگان در کشورهای هم‌جوار، ترکیه، اردن یا لبنان اسکان یافته‌اند. در عین‌حال صدها هزار نفر نیز راهی اروپا شده‌اند که در کنار پناهجویان دیگری از غرب آسیا و قاره آفریقا، بحران سیاسی و اجتماعی کم‌سابقه‌ای را در اروپا پدید آورده‌است.
با وجود همه اینها مشخص نیست طرف‌های مذاکره تا چه اندازه با یکدیگر به تعامل دست یابند و اختلافات بر سر برخی مسائل کلیدی همچنان عیان است.
یک روز پیش از آغاز مذاکرات، نماینده گروه اصلی مخالفان رئیس‌جمهوری سوریه در نشست ژنو، بر کناره‌گیری بشار اسد از قدرت، «مرده یا زنده»، تاکید کرد. این گفته‌ها ساعاتی پس از آن بیان می‌شد که ولید معلم، وزیر خارجه سوریه، گفته بود «ما با هیچ کسی که بخواهد در مورد ریاست جمهوری بحث کند، وارد مذاکره نمی‌شویم، و بشار اسد یک خط قرمز است».
بشار جعفری، سفیر سوریه در سازمان ملل نیز، با رد درخواست مخالفان برای مذاکره فوری در مورد یک گذار سیاسی، گفته نشست صلح باید بر مسایل مقدماتی متمرکز شود. به گفته او «چیزی به نام دوره انتقالی وجود ندارد».
استفان دی‌میستورا، نماینده ارشد سازمان ملل در امور سوریه، گفته باید برای مواردی مانند انتخابات در آن کشور، یک جدول زمانی مشخص وجود داشته باشد. به گفته دی‌میستورا، تعیین جدول زمانی برای همه طرف‌ها مفید است.
جنگ داخلی سوریه، در عین حال به یکی از مهم‌ترین چالش‌های بین‌المللی تبدیل شده‌است. مواردی مانند شکل‌گیری گروه «حکومت اسلامی»، حملات این گروه در دیگر کشورها، مسائل سیاسی ناشی از پناهجویان در اتحادیه اروپا که به قدرت گرفتن برخی گروه‌های افراطی دست‌راستی انجامیده و مرزهای این قاره را با بحران روبه‌رو کرده، یا مشکلات کشورهای هم‌جوار سوریه و میلیون‌ها پناهجویی که به آنها رفته‌اند از جمله این چالش‌ها به شمار می‌رود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید جنگ سوریه به توازن مجدد قوا در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا نیز انجامیده است؛ این جنگ سبب شده که رقابت بین دو قدرت اصلی منطقه، ایران و عربستان سعودی، برای حفظ قوای مبتنی بر «شیعه» و «سنی»، شدت بیشتری به خود بگیرد. در این میان اسرائیل نیز نظاره‌گر رشد مجدد حزب‌الله لبنان، در کنار نیروهای روسیه و ایران، در مرزهای شمالی خود است.
