حضور دهها هزار معترض در ميدان التحرير قاهره در اعتراض به حکومت اخوان المسلمين و محمد مرسی رييس جمهور منتخب آن کشور، به بهانه سالروز انقلاب، نماد جدايی عميق سياسی و اجتماعی مردمی است که دو سال قبل با انگيزه برکناری حکومت اقتدار گرای حسنی مبارک گرد هم آمدند.
پيش از پيروزی مردم مصر در ژانويه سال ۲۰۱۱ و سقوط رژيم مبارک، مردم تونس طی هفته های پايانی سال ۲۰۱۰ و بعد از خود سوزی محمد بو عزيز با شعار نان، آزادی و عزت انسانی، جنبش آزاديخواهی مردم در کشورهای عرب مسلمان را که "بهار عربی " نام گرفت، رقم زدند.
شعارهای مردم مصر در مبارزه با حکومت مبارک، نان و آزادی مورد مطالبه مردم تونس را حفظ کرد و تنها عدالت اجتماعی را جانشين عزت انسانی مورد مطالبه آنها ساخت.
دو سال بعد از به ثمر رسيدن دومين تجربه بهار عربی، ميليونها نفر از مردم مصر نگران تهديد آزادی های فردی و حقوق جمعی و تماميت خواهی اخوان المسلمين در آن کشور اند.
ماه گذشته به مناسبت برگزاری همه پرسی قانون اساسی تازه مصر صدها هزار نفر در قاهره و ديگر شهر های آن کشور در مخالفت با مفاد قانون پيشنهادی و "تلاش اخوان المسلمين برای محدود ساختن حقوق زنان و نا برابری تحميلی بر مسيحيان" به تظاهرات گسترده ای دست زدند.
قانون اساسی پيشنهادی مصر که توسط نزديکان به اخوان المسلمين تنظيم شده است با پشتيبانی تنها حدود ۲۰ در صد از دارندگان حق رای به تصويب رسيد.
از ساعات اوليه بامداد جمعه ميدان التحرير در قاهره و خيابانها اسکندريه، سوئز و اسماعيليه بار ديگر صحنه تظاهرات گستره مردم معترض مصر شد.
خشونت در رويارويی با مردم
پيش از رسيدن روز ۲۵ ژانويه که سالگرد انقلاب مصر در نظر گرفته شده و بر سبيل تصادف مصادف با روز پليس در زمان حکومت مبارک در مصر است، محمد مرسی مردم را به پرهيز ار خشونت و قناعت به اعتراض مسالمت آميز عليه دولت خود دعوت کرد.
طی ماههای بقدرت رسيدن حکومت اخوان المسلمين و در زمان دولت محمد مرسی صدها تن از مردم مصر طی تظاهرات خيابانی بدست پليس بقتل رسيده اند. طی حکومت انتقالی شورای عالی نظامی مصر نيز برخورد خشن نيروهای دولتی با مردم بی سلاح و معترض همچنان ادامه يافت.
شهرهای مصر طی ماههای گذشته شاهد تظاهرات اعتراضی متعدد و صحنه به خشونت کشيده شدن اعتراض های مردم بوده اند. در سالروز انقلاب در اطراف اماکن دولتی و محل اقامت محمد مرسی و مراکز حزبی اخوان المسلمين و خيابانها منتهی به اين مراکز بار ديگر موانع عبور و مرور برپا شده است.
اخوان المسلمين که زمانی استفاده از خشونت را در مبارزه با دولتهای سادات و مبارک در دستور کار خود داشت، از مبادرت به تظاهرات طرفداران خود خودداری کرده و در کنار دولت، موضع تدافعی اتخاذ کرده است.
انتظارات مردم
در شب سالگرد انقلاب مصر، محمد البرادعی، برنده جايزه صلح نوبل و يکی از رهبران مخالف دولت طی بيانيه ای از مردم خواست در سراسر مصر به خيابانها رفته و "نشان دهند که تا تکميل انقلاب تظاهرات اعتراضی ادامه خواهد يافت."
رويترز از قول حمدين صباحی يکی از رهبران سياسی متمايل به چپ مصر نقل کرد : " انقلاب ما ادامه خواهد يافت. ما در برابر تماميت خواهی يک حزب بر امور کشور ايستادگی ميکنيم. ما به کشور تحت سلطه اخوان المسلمين نه ميگوييم."
گروههای چپ، اخوان المسلمين را به سازش کاری برای تحکيم پايه های قدرت متهم ميکنند و گروههای ميانه رو و راست نگران سلطه طلبی دولت مذهبی در سالهای آينده و ربودن دستاورد های انقلاب مصر.
چند روز پيش حکم مجازات حسنی مبارک ۸۴ ساله، رييس جمهور سابق مصر که در يک بيمارستان نظامی بستری است، با توسل به ضرورت تجديد محاکمه لغو شد. مبارک متهم به صدور دستور قتل و عام مخالفان خود و مردم معترض است.
مشکلات داخلی
دولت محمد مرسی به عميق تر ساختن بحران اقتصادی مصر متهم است. وضعيت بهداشت و درمان، بر اساس گزارشهای منتشره در مصر، رو به وخامت بيشتر نهاده است. اعتبارات مربوط به بهداشت و درمان و بيمه های اجتماعی در مصر سال گذشته تنها ۵ در صد از هزينه های دولتی را بخود اختصاص داده اند.
ميزان سرمايه گذاری های اروپايی و آمريکا در مصر کاهش يافته و تنها دولت قطر متعهد به يک سرمايه گذاری ۴.۵ ميليارد دلاری در آن کشور شده است. دولت محمد مرسی در صورت محروم ماندن از کمک نقدی ۲ ميليارد دلاری قطر و در همين حدود کمک سالانه نظامی و غير نظامی آمريکا با بحران جدی روبرو خواهد شد.
مردم مصر برای دريافت نان و کالاهای اوليه که از سوی دولت تفاوت قيمت آنها با بازار آزاد تامين ميشود، روزهای در صفهای طويل انتظار ميکشند.
تعداد مسافران خارجی که سالانه ميليارد ها دلار به اقتصاد مصر سرازير ميکردند بشدت کاهش يافته. مراکز تفريحی شرم الشيخ به اماکن ورشکسته شبيه شده اند. روياهای مردم مصر برای دست يافتن به آزادی، عدالت اجتماعی و بهبود وضعيت معيشت تحقق نيافته اند.
محمد مرسی متهم به اقتدار گرايی است اگرچه طبقات فقير تر مصر از او و اخوان المسلمين همچنان حمايت ميکنند. محمد مرسی که به "ارتکاب اشتباهات" در دولت خود معترف است، تصويب قانون اساسی تازه مصر را " پيروزی تاريخی" معرفی ميکند و وعده ميدهد که در راه بهبود اوضاع اقتصادی مصر تلاش خواهد کرد. بی اعتنا به وعده های مرسی، جدايی جامعه انقلاب زده مصر در دو سوی فقر محسوس ترين ميراث تغييرات دو سال گذشته در آن کشور است.
