گرد همايی سالانه سران هشت کشور قدرتمند جهان که از روز دوشنبه در ايرلند شمالی برگزار ميشود، پيش از آغاز در حاشيه بحران سوريه قرار گرفته است.
رهبران آمريکا و بريتانيا انتظار دارند با قانع ساختن ولاديمير پوتين رييس جمهور روسيه به همکاری، زمينه برگزاری کنفرانس ژنو-۲ و انتقال آرام قدرت از رژيم اسد، به يک دولت انتقالی در دمشق فراهم گردد.
گروه-۸ که نطفه اوليه آن در سال ۱۹۷۵ با ابتکار فرانسه و مشارکت ۵ کشور بريتانيا، ايتاليا، آلمان، ژاپن و آمريکا بسته شد و بعد از پيوستن کانادا به گروه ۷ تبديل گرديد، از سال ۱۹۹۷ تاکنون روسيه را نيز در جمع خود قرار داده است، در حالی که تاکنون از کشور قدرتمند چين برای پيوستن به آن دعوت بعمل نيامده است.
انگيزه نخستين گروه-۸ توسعه همکاری مابين کشورهای صنعتی و کشور های در حال توسعه، بمنظور افزايش مشارکت مابين صاحبان منابع طبيعی و مصرف کنند گان بزرگ اعلام شد، اگر چه مسائل درون گروهی تدريجا گروه-۸ را به باشگاه اختصاصی سرمايه داری های بزرگ جهان تبديل کرد.
طی سالهای اخير جلسات سالانه سرانه هشت کشور سرمايه داری بزرگ با اعتراض های خيابانی مخالفان سرمايه داری در شهرهای محل برگزاری اجلاس همراه بوده. اجلاس سال جاری نيز که در يک نقطه تفريحی ( لاخ ارن) نزديک به بلفاست، مرکز ايرلند شمالی، برگزار ميشود از اين قاعده مستثنی نماند و معترضان از نقاط مختلف جهان برای ابراز مخالفت با سرمايه داری راهی بلفاست شده و تظاهرات اعتراضی خود را با حضور هزاران نيروی پليس بريتانيا روز شنبه در آن شهر برگزار کردند.
معترضين ميگفتند: "بدست آوردن عدالت اقتصادی، اجتماعی و تامين محيط زيست بهتر ميبايد مقدم بر تصميم گيری ها سياسی و مصالح سرمايه داری مورد توجه قرار بگيرد."
هدفهای اعلام شده
اجلاس سال جاری سران گروه-۸ که رياست ادواری آنرا نخست وزير بريتانيا برعهده دارد، به سه موضوع عمده : توسعه تجارت، ضمانت پرداخت ماليات و تشويق شفاف سازی در مناسبات تجاری و مالی مابين کشورهای بزرگ و شرکای آنها ميپردازد.
تلاش اصلی نخست وزير بريتانيا در طول اجلاس دو روزه سران گرو- ۸ از ميان بردن زمينه فرار شرکتهای بزرگ و سرمايه داران از پرداخت ماليات و سوء استفاده آنها از بهشت های مالياتی مانند "برمودا" و "ورجين آيلند" است.
موضوع ديگری که چانه زنی های جلسه رسمی گروه ۸ را بخود مشغول خواهد داشت، دست پيدا کردن به يک توافق تجاری مابين جامعه اروپا و آمريکای شمالی و از ميان برداشتن تعرفه های تجاری است.
در درون بريتانيا دست راستی های محافظه کار موافق عقد قرار داد دو جانبه تجاری مابين بريتانيا و آمريکا و دور زدن جامعه اروپا هستند و در درون جامعه اروپا نيز فرانسه به داشتن امکان ادامه حمايت از بازار فيلم و موزيک خود که از کمکهای دولتی برخوردار اند اصرار ميورزد.
حاشيه های اجلاس
با اهميت ترين موضوع مورد مذاکره در حاشيه اجلاس رسمی گروه-۸ وضعيت کنونی سوريه است. ديدار های دو جانبه و جداگانه رييس جمهور آمريکا، رييس جمهور روسيه و نخست وزير بريتانيا عمدتا به اين موضوع اختصاص يافته.
آمريکا و بريتانيا تلاش ميکنند روسيه را نسبت به برگزاری کنفرانس ژنو-۲ و رسيدن به يک توافق پايه پيرامون نحوه انتقال آرام قدرت از رژيم اسد قانع سازند. برای رسيدن به اين هدف انجام مذاکرات ديپلماتيک به تنهايی مورد نظر دو قدرت بزرگ غربی نيست.
بريتانيا، بعد از اعلام تصميم اخير آمريکا مبنی بر ارسال کمک نظامی برای مخالفان اسد، به تلافی استفاده اسد از سلاحهای شيميايی، عليرغم پاره ای مخالفتهای داخلی و درون حزبی، آماده حمايت بيشتر نظامی از شورشيان سوری ميشود.
دولت آمريکا هم اگر چه هنوز با اعلام و اعمال منطقه ممنوع پرواز بر فراز بخشهايی از سوريه موافقت نکرده، قصد دارد تعداد معينی هواپيماهای جت جنگنده اف-۱۶ و سکوهای پرتاب و شبکه رادار موشکهای پاتريوت را که بمنظور شرکت در يک مانور سالانه نظامی به اردن ارسال شده اند در آن کشور حفظ کند.
از انتهای هفته آينده قرار است يک مانور نظامی گسترده با رهبری آمريکا و شرکت ۱۹ کشور جهان در اردن برگزار شود. هدف از انجام اين مانور نظامی افزايش قابليتهای دفاعی اردن اعلام شده است.
روسيه نيز به نوبه خود تهديد ميکند که در صورت افزايش ارسال اسلحه غربی برای شورشيان ضد اسد، تحويل سامانه پيشرفته دفاع موشکی موسوم اس-۳۰۰ را عملی خواهد ساخت.
گذشته از هزينه سنگين تحويل سامانه موشکی، عملی شدن تهديد روسيه با اين خطر روبرو است که در صورت تحويل موشکها و سقوط محتمل رژيم اسد، اين سامانه در اختيار مخالفان قرار گيرد.
اگر چه اميد اندکی برای قانع ساختن پوتين به سازش قطعی با آمريکا و بريتانيا پيرامون سوريه و قبول شرکت مسکو در کنفرانس ژنو-۲ بچشم ميخورد، روسيه و هفت کشور ديگر شرکت کننده در اجلاس جاری سران گروه-۸ اميدوارند پيرامون فوريتهای اقتصادی، سياسی، امنيتی جهان به توافقهای ملموسی دست يابند.
در ميان اين فوريتها، رسيدن به توافق پايه پيرامون نحوه انتقال قدرت در سوريه نيز دور از دسترس نيست. تغيير غير منتظره اخير در صحنه سياست داخلی ايران، و احتمال کاهش حمايت تهران از رژيم اسد در آينده، ممکن است پوتين را به پيش دستی و معامله با غرب پيرامون آينده اسد تشويق کند.
رهبران آمريکا و بريتانيا انتظار دارند با قانع ساختن ولاديمير پوتين رييس جمهور روسيه به همکاری، زمينه برگزاری کنفرانس ژنو-۲ و انتقال آرام قدرت از رژيم اسد، به يک دولت انتقالی در دمشق فراهم گردد.
گروه-۸ که نطفه اوليه آن در سال ۱۹۷۵ با ابتکار فرانسه و مشارکت ۵ کشور بريتانيا، ايتاليا، آلمان، ژاپن و آمريکا بسته شد و بعد از پيوستن کانادا به گروه ۷ تبديل گرديد، از سال ۱۹۹۷ تاکنون روسيه را نيز در جمع خود قرار داده است، در حالی که تاکنون از کشور قدرتمند چين برای پيوستن به آن دعوت بعمل نيامده است.
انگيزه نخستين گروه-۸ توسعه همکاری مابين کشورهای صنعتی و کشور های در حال توسعه، بمنظور افزايش مشارکت مابين صاحبان منابع طبيعی و مصرف کنند گان بزرگ اعلام شد، اگر چه مسائل درون گروهی تدريجا گروه-۸ را به باشگاه اختصاصی سرمايه داری های بزرگ جهان تبديل کرد.
طی سالهای اخير جلسات سالانه سرانه هشت کشور سرمايه داری بزرگ با اعتراض های خيابانی مخالفان سرمايه داری در شهرهای محل برگزاری اجلاس همراه بوده. اجلاس سال جاری نيز که در يک نقطه تفريحی ( لاخ ارن) نزديک به بلفاست، مرکز ايرلند شمالی، برگزار ميشود از اين قاعده مستثنی نماند و معترضان از نقاط مختلف جهان برای ابراز مخالفت با سرمايه داری راهی بلفاست شده و تظاهرات اعتراضی خود را با حضور هزاران نيروی پليس بريتانيا روز شنبه در آن شهر برگزار کردند.
معترضين ميگفتند: "بدست آوردن عدالت اقتصادی، اجتماعی و تامين محيط زيست بهتر ميبايد مقدم بر تصميم گيری ها سياسی و مصالح سرمايه داری مورد توجه قرار بگيرد."
هدفهای اعلام شده
اجلاس سال جاری سران گروه-۸ که رياست ادواری آنرا نخست وزير بريتانيا برعهده دارد، به سه موضوع عمده : توسعه تجارت، ضمانت پرداخت ماليات و تشويق شفاف سازی در مناسبات تجاری و مالی مابين کشورهای بزرگ و شرکای آنها ميپردازد.
تلاش اصلی نخست وزير بريتانيا در طول اجلاس دو روزه سران گرو- ۸ از ميان بردن زمينه فرار شرکتهای بزرگ و سرمايه داران از پرداخت ماليات و سوء استفاده آنها از بهشت های مالياتی مانند "برمودا" و "ورجين آيلند" است.
موضوع ديگری که چانه زنی های جلسه رسمی گروه ۸ را بخود مشغول خواهد داشت، دست پيدا کردن به يک توافق تجاری مابين جامعه اروپا و آمريکای شمالی و از ميان برداشتن تعرفه های تجاری است.
در درون بريتانيا دست راستی های محافظه کار موافق عقد قرار داد دو جانبه تجاری مابين بريتانيا و آمريکا و دور زدن جامعه اروپا هستند و در درون جامعه اروپا نيز فرانسه به داشتن امکان ادامه حمايت از بازار فيلم و موزيک خود که از کمکهای دولتی برخوردار اند اصرار ميورزد.
حاشيه های اجلاس
با اهميت ترين موضوع مورد مذاکره در حاشيه اجلاس رسمی گروه-۸ وضعيت کنونی سوريه است. ديدار های دو جانبه و جداگانه رييس جمهور آمريکا، رييس جمهور روسيه و نخست وزير بريتانيا عمدتا به اين موضوع اختصاص يافته.
آمريکا و بريتانيا تلاش ميکنند روسيه را نسبت به برگزاری کنفرانس ژنو-۲ و رسيدن به يک توافق پايه پيرامون نحوه انتقال آرام قدرت از رژيم اسد قانع سازند. برای رسيدن به اين هدف انجام مذاکرات ديپلماتيک به تنهايی مورد نظر دو قدرت بزرگ غربی نيست.
بريتانيا، بعد از اعلام تصميم اخير آمريکا مبنی بر ارسال کمک نظامی برای مخالفان اسد، به تلافی استفاده اسد از سلاحهای شيميايی، عليرغم پاره ای مخالفتهای داخلی و درون حزبی، آماده حمايت بيشتر نظامی از شورشيان سوری ميشود.
دولت آمريکا هم اگر چه هنوز با اعلام و اعمال منطقه ممنوع پرواز بر فراز بخشهايی از سوريه موافقت نکرده، قصد دارد تعداد معينی هواپيماهای جت جنگنده اف-۱۶ و سکوهای پرتاب و شبکه رادار موشکهای پاتريوت را که بمنظور شرکت در يک مانور سالانه نظامی به اردن ارسال شده اند در آن کشور حفظ کند.
از انتهای هفته آينده قرار است يک مانور نظامی گسترده با رهبری آمريکا و شرکت ۱۹ کشور جهان در اردن برگزار شود. هدف از انجام اين مانور نظامی افزايش قابليتهای دفاعی اردن اعلام شده است.
روسيه نيز به نوبه خود تهديد ميکند که در صورت افزايش ارسال اسلحه غربی برای شورشيان ضد اسد، تحويل سامانه پيشرفته دفاع موشکی موسوم اس-۳۰۰ را عملی خواهد ساخت.
گذشته از هزينه سنگين تحويل سامانه موشکی، عملی شدن تهديد روسيه با اين خطر روبرو است که در صورت تحويل موشکها و سقوط محتمل رژيم اسد، اين سامانه در اختيار مخالفان قرار گيرد.
اگر چه اميد اندکی برای قانع ساختن پوتين به سازش قطعی با آمريکا و بريتانيا پيرامون سوريه و قبول شرکت مسکو در کنفرانس ژنو-۲ بچشم ميخورد، روسيه و هفت کشور ديگر شرکت کننده در اجلاس جاری سران گروه-۸ اميدوارند پيرامون فوريتهای اقتصادی، سياسی، امنيتی جهان به توافقهای ملموسی دست يابند.
در ميان اين فوريتها، رسيدن به توافق پايه پيرامون نحوه انتقال قدرت در سوريه نيز دور از دسترس نيست. تغيير غير منتظره اخير در صحنه سياست داخلی ايران، و احتمال کاهش حمايت تهران از رژيم اسد در آينده، ممکن است پوتين را به پيش دستی و معامله با غرب پيرامون آينده اسد تشويق کند.
