لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۲:۵۶

نقش ايران در سقوط دولت لبنان هشداری برای عراقی ها


مقتدی صدر
مقتدی صدر
شبکه خبری آمريکايی « فاکس نيوز» در تحليلی از نقش حکومت ايران در اوضاع سياسی لبنان و عراق می نويسد:« در روزهايی که اکثر صاحبنظران حکومت ايران را به خاطر سقوط دولت ائتلافی لبنان محکوم می کنند به نظر می رسد که سران جمهوری اسلامی در حال توسعه نفوذ خود در دولت نوپای عراق هستند.»

مقتدی صدر، روحانی تندرو شيعه که پس از سه سال اقامت در ايران به عراق بازگشته در ميان تشويق هوادارانش از شهر نجف ديدن کرد. شعارهای ضد آمريکايی وجه مشخصی از سخنرانی های علنی اوست. آقای صدر که چند سال پيش رهبری يکی از شورش های مسلحانه عليه نيروهای آمريکايی و دولت مرکزی عراق را برعهده داشت اکنون به خاطر حمايت از تشکيل دولت جديد به نخست وزيری نوری المالکی به بازيگری مهم در سياست عراق و قهرمان بخشی از شيعيان اين کشور بدل شده است.

«فاکس نيوز» می افزايد که برخی از مقامات ارشد نظامی آمريکا در سال گذشته تلاش کرده اند تا مقتدی صدر را به عراق بازگردانند. يک فرمانده نظامی آمريکايی به اين شبکه خبری گفت:« هر چند مواضع و شعارهای مقتدی صدر آشوب برانگيز است ولی بهتر است او در عراق باشد. چون درايران،دولت اين کشور وی را هدايت کرده واز او استفاده می کند.»

اما بازگشت مقتدی صدر به عراق به معنای قطع تماس وی با حکومت ايران نيست و بسياری هنوز در اين مورد نگران هستند . حزب سياسی وابسته به صدر در انتخابات پارلمانی اخير عراق از مجموع ۳۲۵ کرسی ۴۰ کرسی را به دست آورد و متحدان وی اکنون ۹ پست را در کابينه نوری المالکی در دست دارند.

شبکه خبری « فاکس نيوز» يادآوری می کند که شبه نظاميان تحت رهبری صدر که با عنوان« جيش المهدی» شناخته می شوند در سال ۲۰۰۸ آتش بس اعلام کرد و به نظر می رسد که در همان زمان دچار انشعاب شده است.

« رايان کروکر» سفير سابق آمريکا در عراق در مصاحبه ای گفت:« صدر پس از سه سال اقامت در ايران به اين نتيجه رسيد ه که به نوعی از صحنه سياست خارج شده و جنبشی که تحت رهبری وی بود بدون او به حرکت خود ادامه داده است. پيروان سابق صدر تصميمات مهمی گرفته اند که شايد خود او نيز در آن دخيل بوده که مهمترين مورد آن کنار گذاشتن جنگ مسلحانه و فعاليت در چهارچوب يک گروه سياسی بود. به نظر من در پی بازگشت او به عراق ممکن است شاهد انشعاب های ديگری در اين گروه باشيم که از نقطه نظر آمريکا چيز بدی نيست.»

مقتدی صدر که سی و چند سال بيشتر ندارد پس از آغاز عمليات گسترده ارتش آمريکا با عنوان «خروش» در سال ۲۰۰۷ در هراس از دستگيری و يا سوءقصد به ايران گريخت. اقامت وی د رايران در عين حال با هدف ادامه آموزشهای دينی نزد گروهی از روحانيون حامی محمود احمدی نژاد رييس جمهور ايران ادامه يافت.

شبکه خبری « فاکس نيوز» می نويسد که استفاده حکومت ايران از مقتدی صدر و « جيش المهدی » برای مبارزه مسلحانه عليه نيروهای آمريکايی و دولت نوری المالکی با نحوه استفاده ايران از گروه « حزب الله» در لبنان شباهت فراوانی دارد. « حزب الله» لبنان نيز به مرور به يک گروه سياسی بدل شد ولی به عنوان بخشی از توافق برای تشکيل يک حکومت فراگير در لبنان، يک شاخه نظامی بسيار نيرومند را که توسط ايران حمايت می شود حفظ کرد.

گروه « حزب الله » با خروج از دولت فراگير لبنان عملا موجب سقوط آن شد. به احتمال زياد اين اقدام «حزب الله» با گزارش تحقيق سازمان ملل متحد در مورد پرونده قتل رفيق حريری نخست وزير سابق لبنان ارتباط دارد. در اين گزارش رهبران حزب الله و حاميان سوری و ايرانی اين گروه در اين ماجرا متهم هستند.

صاحبنظران امور خاورميانه نگران اند که حکومت ايران از طريق مقتدی صدر بتواند در حالتی مشابه لبنان بر دولت مرکزی عراق فشار بياورد. نوری المالکی ماه اکتبر برای جلب حمايت مقتدا ال صدر از تشکيل دولت ائتلافی به رهبری وی به قم سفر کرده و با اين روحانی شيعه ديدار کرد. برخی معتقدند که مقتدا ال صدر در به قدرت رسيدن دولت ائتلافی به رهبری نور ی المالکی نقش تعيين کننده ای داشته و در صورت تامين نشدن خواست هايش می تواند دولت جديد عراق را ساقط کند.

شبکه خبری «فاکس نيوز» يادآوری می کند که نقطه عطف مهم در بحران عراق خروج نيروهای آمريکايی از خاک اين کشور تا پايان سال جاری ميلادی است. اگر اوضاع امنيتی عراق به شکلی باشد که تمديد دوره حضور نيروهای آمريکايی را بطلبد بعيد است که مقتدا ال صدر با چنين تمديدی حتی برای يک دوره موقت موافقت کند.

رايان کوکر سفير اسبق آمريکا در عراق می گويد:« پيش بينی من اين است که حدی از نيروهای نظامی آمريکا در قالب يک نيروی حمايتی درعراق باقی خواهند ماند.» اما صدر و حاميان ايرانی وی خواستار خروج کامل نيروهای آمريکايی در زمان تعيين شده هستند.

يکی از نشانه های تداوم نفوذ موثر ايران در اوضاع عراق سفر علی اکبر صالحی سرپرست وزارت امور خارجه ايران به بغداد و ديدار وی با نوری المالکی بود. اما در مورد ميزان نفوذ حکومت ايران بر دولت نوپای عراق ديدگاههای متفاوتی وجود دارد.

رايان کروکر معتقد است:« گاهی اوقات در ميزان نفوذ حکومت ايران اغراق می شود . هر چه که حکومت ايران به سياستمداران عراق فشار بيشتری بياورد آنها نيز با شدت بيشتری اين فشارها را پس خواهند زد. فراموش نکنيم که يک گذشته خوبنار و طولانی بين دو طرف وجود دارد. دو کشور هشت سال درگير جنگ بودند. به همين خاطر من معتقدم که هر چند حکومت ايران می تواند دردسرآفرين باشد ولی عراقی ها نيز همانطور که نشان داده اند می توانند با اين فشارها مقابله کنند.»
XS
SM
MD
LG