هنوز از آنچه اصولگرايان، پيروزى در عرصه سياست داخلى اش مى خوانند و اصلاح طلبان، سركوب بيرحمانه منتقدانش مى دانند، مدت زيادى نگذشته كه در اردوگاه جناح راست، نشانه هاى پر رنگ اختلاف و مقابله و انشعاب، آشكارا به چشم مى خورد.
اين اختلافات، پيشتر هم بوده، اما حالا صدايش چنان بلند شده كه بيشتر نشريات و سايت ها و چهره هاى جناح راست ديگر آن را پنهان نمى كنند.
ظاهرا پنهان كردنى هم نيست، چرا كه در دو هفته اخير محمود احمدى نژاد از ابلاغ دو مصوبه مجلس خوددارى كرده است. اولى بودجه متروى تهران بود و اين هفته هم قانون تجميع انتخابات.
و در هر دو مورد هم رئيس مجلس- على لاريجانى- در اقدامى بى سابقه، آن را شخصا ابلاغ كرده است.
براى بالا گرفتن اين درگيرى ها، دلايل متعددى ارائه مى شود. خود جناح راستى ها بيشتر دوست دارند بگويند در حاكميت يكدست و بى رقيب، اختلاف، امرى طبيعى است، و بايد هم باشد.
تحليگران- اما- مى گويند اين اختلافات نه تنها طبيعى نيست بلكه صرفا جنگى است ميان خودی ها براى تقسيم غنائم.
سعيد رضوى فقيه، روزنامه نگار اصلاح طلب ساكن تهران اما هر دو نظريه را رد مى كند.
سعيد رضوى فقيه: من فكر مى كنم اختلاف و درگيرى ای كه در جناح راست هست بيشتر ناشى از اين است كه مقصر شكست فعلى چه كسى است؟ نه اينكه غنائم را چگونه بايد تقسيم كرد.
يعنى علت درگيرى، اختلافى است از نوعى كه يك جبهه شكست خورده براى پيدا كردن مقصر درگير آن مى شود و نه اختلاف در يك جبهه پيروز براى تقسيم غنائم.»
اما آيا اين امكان هست كه شكاف در جناح راست، محصول همه اين عوامل در كنار هم باشد؟ قاسم شعله سعدى، تحليلگر سياسى در تهران به اين پرسش پاسخ مثبت مى دهد.
قاسم شعله سعدى: در واقع مى شود گفت كه هر سه اين تئوريها درست است. اولا همه گروه هاى سياسى كه داراى حاكميت هستند به تدريج بين آنها اختلاف ايجاد مى شود. براى اينكه تفكرات و برداشت هاى مختلفى دارند.
اما در مورد ايران دو تئورى ديگر هم مطرح است، نخست آنكه يك جنگ قدرت تمام عيار مطرح است و به خصوص رئيس قوه مجريه ، نه تنها اركان ديگر قدرت – مثل رئيس مجلس را- چندان مورد توجه قرار نمى دهد، بلكه با همكاران خودش هم يكه تازى مى كند. مطلب ديگر اينكه حضور نظامى ها در عرصه سياسى كشور است كه از قبل حضور نظامى ها، ديگران هم تهديد مى شوند.»
درگيرى ميان دولت و مجلس- به رياست على لاريجانى- و دولت و شهردارى تهران- به رياست محمدباقر قاليباف- عده اى را به اين باور رسانده كه اين سه نهاد، در حال تسويه حساب ها به خاطر اختلافات پيشين خود هستند.
سعيد رضوى فقيه، تحليلگر سياسى، اين ديدگاه را رد مى كند:
«من گمان مى كنم كه نسبت دادن اين شكاف ها به اختلافات پيشين، تا حدى، ساده سازى مسئله و پوشاندن يك نگرانى عمده و اساسى از آينده است. در واقع مى شود گفت كه سران جناح راست و آنهايى كه مى توانند چشم انداز سياسى ايران را تا حدى پيش بينى كنند، از آينده سياسى خودشان وحشت دارند.
بيشتر مى شود گفت كه وضعيت كشور به گونه اى است كه دارد به سمت بحران هاى جدى پيش مى رود، اگر مديريت كشور با همين خط و سياق فعلى ادامه پيدا كند.»
با توجه به عمق اختلاف ميان گرايش هاى جناح راست و فقدان چيزى كه در عمل آنها را به وحدت عمل و مواضع، در ميان مدت و دراز مدت برساند، آيا همان گونه كه ناظران سياسى در ايران معتقدند، بر عمق و دامنه اختلافات در جناح راست باز هم افزوده خواهد شد؟
قاسم شعله سعدى، نماينده دو دوره پيشين مجلس شوراى اسلامى:
«آقاى خامنه اى به هر حال اين جناح راست را تحت پوشش خودش گرفته است، ليكن در مواردى موضع آقاى خامنه اى، فصل الخطاب قرار نگرفته است. اين گونه اختلاف ها اصولا از ويژگى بحران هايى است كه منجر به فروپاشى خواهد شد. الان آن چنان دايره خودى و غير خودى تنگ شده كه رفسنجانى هم غير خودى تلقى مى شود.
ارزيابى من اين است كه گروه حاكم، اين اختلافات را نمى توانند حل كنند و به دليل تنوع ساختارى در ايران، قادر نخواهند بود كه مخالفان را سركوب كامل كنند. لذا اين اختلافات ادامه پيدا خواهد كرد و نتيجه آن هم ادامه تحليل رفتن سيستم و در نهايت فروپاشى آن خواهد بود.»
امير محبيان از تئوريسين هاى جناح راست هم در گفت و گويى با يكى از خبرگزارى هاى داخلى، جناح راست حاكم را تلويحا داراى سه مشخصه دانسته است،عدم واقع بينى، فقدان برنامه ريزى و نبود آينده نگرى.
اين عضو هيات موسس حزب نوانديشان نتيجه مى گيرد كه با ادامه روند فعلى، اصولگرايان به معضلى در برابر نظام مبدل خواهند شد.
اين اختلافات، پيشتر هم بوده، اما حالا صدايش چنان بلند شده كه بيشتر نشريات و سايت ها و چهره هاى جناح راست ديگر آن را پنهان نمى كنند.
ظاهرا پنهان كردنى هم نيست، چرا كه در دو هفته اخير محمود احمدى نژاد از ابلاغ دو مصوبه مجلس خوددارى كرده است. اولى بودجه متروى تهران بود و اين هفته هم قانون تجميع انتخابات.
و در هر دو مورد هم رئيس مجلس- على لاريجانى- در اقدامى بى سابقه، آن را شخصا ابلاغ كرده است.
براى بالا گرفتن اين درگيرى ها، دلايل متعددى ارائه مى شود. خود جناح راستى ها بيشتر دوست دارند بگويند در حاكميت يكدست و بى رقيب، اختلاف، امرى طبيعى است، و بايد هم باشد.
بیشتر بخوانید:
سعيد رضوى فقيه، روزنامه نگار اصلاح طلب ساكن تهران اما هر دو نظريه را رد مى كند.
سعيد رضوى فقيه: من فكر مى كنم اختلاف و درگيرى ای كه در جناح راست هست بيشتر ناشى از اين است كه مقصر شكست فعلى چه كسى است؟ نه اينكه غنائم را چگونه بايد تقسيم كرد.
يعنى علت درگيرى، اختلافى است از نوعى كه يك جبهه شكست خورده براى پيدا كردن مقصر درگير آن مى شود و نه اختلاف در يك جبهه پيروز براى تقسيم غنائم.»
اما آيا اين امكان هست كه شكاف در جناح راست، محصول همه اين عوامل در كنار هم باشد؟ قاسم شعله سعدى، تحليلگر سياسى در تهران به اين پرسش پاسخ مثبت مى دهد.
قاسم شعله سعدى: در واقع مى شود گفت كه هر سه اين تئوريها درست است. اولا همه گروه هاى سياسى كه داراى حاكميت هستند به تدريج بين آنها اختلاف ايجاد مى شود. براى اينكه تفكرات و برداشت هاى مختلفى دارند.
اما در مورد ايران دو تئورى ديگر هم مطرح است، نخست آنكه يك جنگ قدرت تمام عيار مطرح است و به خصوص رئيس قوه مجريه ، نه تنها اركان ديگر قدرت – مثل رئيس مجلس را- چندان مورد توجه قرار نمى دهد، بلكه با همكاران خودش هم يكه تازى مى كند. مطلب ديگر اينكه حضور نظامى ها در عرصه سياسى كشور است كه از قبل حضور نظامى ها، ديگران هم تهديد مى شوند.»
درگيرى ميان دولت و مجلس- به رياست على لاريجانى- و دولت و شهردارى تهران- به رياست محمدباقر قاليباف- عده اى را به اين باور رسانده كه اين سه نهاد، در حال تسويه حساب ها به خاطر اختلافات پيشين خود هستند.
سعيد رضوى فقيه، تحليلگر سياسى، اين ديدگاه را رد مى كند:
«من گمان مى كنم كه نسبت دادن اين شكاف ها به اختلافات پيشين، تا حدى، ساده سازى مسئله و پوشاندن يك نگرانى عمده و اساسى از آينده است. در واقع مى شود گفت كه سران جناح راست و آنهايى كه مى توانند چشم انداز سياسى ايران را تا حدى پيش بينى كنند، از آينده سياسى خودشان وحشت دارند.
بيشتر مى شود گفت كه وضعيت كشور به گونه اى است كه دارد به سمت بحران هاى جدى پيش مى رود، اگر مديريت كشور با همين خط و سياق فعلى ادامه پيدا كند.»
با توجه به عمق اختلاف ميان گرايش هاى جناح راست و فقدان چيزى كه در عمل آنها را به وحدت عمل و مواضع، در ميان مدت و دراز مدت برساند، آيا همان گونه كه ناظران سياسى در ايران معتقدند، بر عمق و دامنه اختلافات در جناح راست باز هم افزوده خواهد شد؟
قاسم شعله سعدى، نماينده دو دوره پيشين مجلس شوراى اسلامى:
«آقاى خامنه اى به هر حال اين جناح راست را تحت پوشش خودش گرفته است، ليكن در مواردى موضع آقاى خامنه اى، فصل الخطاب قرار نگرفته است. اين گونه اختلاف ها اصولا از ويژگى بحران هايى است كه منجر به فروپاشى خواهد شد. الان آن چنان دايره خودى و غير خودى تنگ شده كه رفسنجانى هم غير خودى تلقى مى شود.
ارزيابى من اين است كه گروه حاكم، اين اختلافات را نمى توانند حل كنند و به دليل تنوع ساختارى در ايران، قادر نخواهند بود كه مخالفان را سركوب كامل كنند. لذا اين اختلافات ادامه پيدا خواهد كرد و نتيجه آن هم ادامه تحليل رفتن سيستم و در نهايت فروپاشى آن خواهد بود.»
امير محبيان از تئوريسين هاى جناح راست هم در گفت و گويى با يكى از خبرگزارى هاى داخلى، جناح راست حاكم را تلويحا داراى سه مشخصه دانسته است،عدم واقع بينى، فقدان برنامه ريزى و نبود آينده نگرى.
اين عضو هيات موسس حزب نوانديشان نتيجه مى گيرد كه با ادامه روند فعلى، اصولگرايان به معضلى در برابر نظام مبدل خواهند شد.
