منوچهر متكى، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران براى ديدار از گرجستان و گفت و گو با مقام هاى اين كشور در باره بحران قفقاز روز سه شنبه راهى تفليس شد.
اين نخستين سفر يك مقام بلندپايه ايرانى به گرجستان پس از بحران اخير ميان تفليس و مسكو بر سر اوستياى جنوبى و ابخازيا، مناطق جدايى طلب گرجستان، است.
خبرگزارى جمهورى اسلامى، ايرنا، گفته است كه منوچهر متكى قرار است در ديدار با مقام هاى عاليرتبه گرجستان علاوه بر بحث پيرامون بحران جارى قفقاز، در خصوص ايجاد ساز و كارهاى مناسب به منظور برقرارى امنيت و ثبات در منطقه قفقاز، بحث و تبادل نظر كند.
بحران ميان گرجستان و روسيه پس از آن رخ داد كه روز هفتم اوت سربازان گرجى با حمله به تسخينوالى، مركز اوستياى جنوبى تلاش كردند تا حاكميت دولت مركزى بر اين منطقه استقلال طلب را اعمال كنند.
اين اقدام با واكنش نيروهاى روسى مواجه شد كه تحت عنوان تامين امنيت اتباع روسيه و نيروهاى صلحبان اين كشور به جنگ با نيروهاى گرجى پرداختند. در نهايت، دو طرف پيشنهاد شش ماده اى فرانسه براى آتش بس را پذيرفتند.
جمهورى اسلامى ايران در واكنش به اين بحران خواستار خويشتندارى طرفين شد ولى محمود احمدى نژاد، رييس جمهورى ايران، اواخر ماه اوت و در حاشيه نشست شانگهاى در تاجيكستان، از گرجستان به خاطر به كار بردن زور در حل بحران اوستياى جنوبى انتقاد كرده بود.
آقاى احمدى نژاد در سخنانى، مناقشه قفقاز را ناشى از دخالت قدرت هاى خارج از منطقه دانست و گفت:« اين دولت گرجستان است كه با دادن اجازه چنين دخالتى به آن دامن زده است.»
اظهارات رييس جمهورى اسلامى از سوى پاره اى از رسانه ها به معناى حمايت ايران از اقدام نظامى مسكو عليه گرجستان تعبير شد ولى سخنگوى وزارت امور خارجه ايران روز يازدهم شهريورماه گزارش هاى حاكى از جانبدارى تهران از روسيه در قبال بحران جارى قفقاز را تكذيب كرد.
با اين حال، منوچهر متكى در اظهار نظرى گفته بود كه «تحولات گرجستان بايد هشدار و زنگ خطرى براى كشورهاى منطقه باشد.»
وى بحران اخير را ناشى از «محاسبه اشتباه، تصور غلط از بازخوردها و استفاده از زور و نيروى نظامى توسط دولت گرجستان» دانست و بدون اشاره مستقيم به حمله نيروهاى روسيه به داخل گرجستان گفت: « طبيعى است كه هر اقدامى، عكس العمل خاص خود را دارد.»
اظهارات مقام هاى جمهورى اسلامى در انتقاد از گرجستان در حالى صورت مى گيرد كه تهران هيچ انتقادی از اقدام نظامى و حضور سربازان روسيه در گرجستان نشان نداده است.
ادامه سفرهای منطقه ای
سفر آقاى متكى به تفليس پس از آن صورت مى گيرد كه وى هفته گذشته به مسكو و باكو سفر كرده بود و با سرگئى لاوروف، وزير امور خارجه روسيه گفت و گو كرد.
وزير امور خارجه روسيه در اين ديدار با اشاره به آنكه «در صحنه بين المللى با توجه به اقدامات نابخردانه حكومت گرجستان در اوستياى جنوبى تحولاتى رخ مى دهد» گفت: «در مسايل منطقه اى بايد هماهنگى هاى لازم را انجام دهيم.»
آقاى لاوروف به چگونگى هماهنگى ميان دو كشور ايران و روسيه در باره بحران قفقاز اشاره اى نكرد.
روسيه به رغم پذيرش طرح آتش بس رييس دوره اى اتحاديه اروپا، نيروهاى خود را در بنادر و بخش هايى از خاك گرجستان حفظ كرده است كه اين اقدام با واكنش تند كشورهاى غربى روبرو و از سوى آنها محكوم شده است.
