نتيجه انتخابات پارلمانى عراق، كه با پيشتازى ائتلاف العراقيه، به رهبرى اياد علاوى، نخست وزير پيشين اين كشور، همراه شد براى بسيارى و از جمله مقام هاى جمهورى اسلامى ايران غير منتظره بوده است.
ایران که انتظار داشت گروه هاى نزديك به خود برنده انتخابات پارلمانى عراق باشند، اين روزها در برابر نتايج اعلام شده سكوت پيشه کرده است.
اما كار با اين پيشتازى به پايان نمى رسد، چرا كه ائتلاف العراقيه متشكل از نيروهاى سكولار شيعه همراه با سنى ها دو كرسى بيشتر از ائتلاف دولت قانون، به رهبرى نورى المالكى، نخست وزير عراق كسب كرده است و اين پيروزى شكننده، توافق بر سر تشكيل دولت ائتلافى آينده را با سختى هاى فراوان همراه خواهد ساخت.
مهرداد خوانسارى، پژوهشگر و مشاور مركز مطالعات خاورميانه در لندن، در گفت و گو با رادیو به چشم انداز آينده سياسى كشور عراق پرداخته است.
رادیو فردا: آقای خوانسارى دلايل پيروزى غيرمنتظره ائتلاق علاوى را چه می دانید؟
مهرداد خوانسارى: كشورهاى عربى منطقه به ويژه عربستان سعودى، كمك هاى مالى فوق العاده شديدى به برنامه انتخاباتى آقاى علاوى و سنى هاى عراق كردند. ولى على الاصول تجربه حكومت شيعه، در چند سال گذشته در عراق و مداخلات ايران در امور داخلى عراق، طعم بدى را در دهان بسيارى عراقى ها و به ويژه عراقى هاى سكولار گذاشته بود. اين بود كه گذشته از دولت آقاى مالكى كه توانست مقدار زيادى از آراء را به نفع خود بياورد، ائتلاف بين حكيم و صدر، برخلاف آنچه كه قبلاً پيش بينى مى شد، نتوانست به آن پيروزى هايى كه انتظار مى رفت، نائل بيايد. به همين جهت ما شاهد اين بوديم كه عراقى هاى سكولار توانستند مقام اول در اين انتخابات را احراز كنند.
اما مى دانيم كه آقاى علاوى به رغم اينكه بيشترين كرسى هاى پارلمان را كسب كرده، نتوانسته اكثريت لازم براى تشكيل دولت را احراز كند و براى تشكيل دولت آينده نيازمند آن است كه با ديگر گروه ها ائتلاف كند. با توجه به اينكه آقاى مالكى به نتيجه انتخابات اعتراض هایی دارد و اين كار توافق و تشكيل دولت هاى ائتلافى آينده را بسيار دشوار مى كند، نظر شما درباره آينده عراق و سرنوشت دولت ائتلافى آينده چيست؟
آقاى علاوى گفته است كه علاقمند به همكارى با تمام نيروهايى (است) كه در عراق هستند و هيچ نوع خط قرمزى را براى مشاركت و همكارى نكشيده. ولى واقعيت اين است كه آقاى علاوى توانست مقام اول را در كل نتايج به دست بياورد، و اينكه آقاى علاوى بتواند دولت آينده را تشكيل دهد، دو موضوع كاملاً مجزا هستند. اولاً فاصله بين علاوى و مالكى آن قدر زياد نبوده و گذشته از آن، احتمال تشكيل ائتلاف به لحاظ مسائل داخلى عراق براى مالكى شايد خيلى ساده تر باشد.
آقاى خوانسارى، با اين حساب شما فكر مى كنيد كه بازهم در نهايت تشكيل دولت آينده عراق به نورى المالكى سپرده شود. دليل شما براى اين تحليل چيست؟
به نظر من تشكيل دولت به رهبرى مالكى خيلى بيشتر است تا اينكه ائتلاف ديگرى روى كار بيايد. زيرا كه او مى تواند يك نوع ائتلاف با همكارى كردها و صدريست ها و طرفداران حكيم به وجود بياورد.
مسئله و مشكل اصلى آقاى علاوى براى تشكيل دولت ائتلافى آينده عراق، چيست؟
مسئله اساسى و مشكل اساسى علاوى اين است كه در ائتلافى كه او رهبرى كرده، عواملى هستند كه داراى ديدگاه هاى خيلى قاطع نسبت به بعضى مسائل اند. مثلاً طارق الهاشمى، مخالف است كه رئيس جمهور عراق بايد يك كرد باشد. در صورتى كه مالكى و ائتلاف او اين آمادگى را دارند كه پست رياست جمهورى را به كردها بدهند و فرصت نخست وزيرى را براى خودشان محفوظ نگاه دارند.
با وجود اينكه ائتلاف شيعيان نزديك به تهران يعنى حكيمى ها و صدريست ها نتوانستند در رقابت انتخاباتى پيروز ميدان باشند، با اين حال تهران مى تواند نسبت به تشكيل دولتى با رياست يك شيعه در عراق اميدوار باشد. درست است؟
يك واقعيت را نمى شود انكار كرد و آن اين كه دولت مالكى به هرحال آن طور كه تهران در گذشته انتظار داشته، عمل نكرده و يك خط تقريباً مستقلى را دنبال كرده. اين است كه وضع ايران و آن مخارجى كه ايران كرد و سرمايه گذارى هاى قبلى كه كرده بود، آن نتايجى را كه انتظار داشت، نتوانسته به دست بياورد.
آقاى خوانسارى، از صحبت هاى شما چنين بر مى آيد كه نبايد شاهد تغييراتى در ساختار قدرت سياسى در عراق و توزيع پست هاى سياسى باشيم. با اين تحليل شما مى شود پيش بينى كرد كه رئيس جمهور همچنان يك كرد باقى بماند و نخست وزير هم يك شيعه عراقى. پس اين انتخابات با اين نتايج چه تفاوت ها يا تغييراتى را به همراه خواهد داشت؟
فرق فاحشى كه به نظر من رخ داده، اين است كه امروز دولت عراق داراى يك اپوزيسيون قدرتمند و واقعى خواهد بود، چه علاوى دولت تشكيل بدهد چه مالكى.
ایران که انتظار داشت گروه هاى نزديك به خود برنده انتخابات پارلمانى عراق باشند، اين روزها در برابر نتايج اعلام شده سكوت پيشه کرده است.
اما كار با اين پيشتازى به پايان نمى رسد، چرا كه ائتلاف العراقيه متشكل از نيروهاى سكولار شيعه همراه با سنى ها دو كرسى بيشتر از ائتلاف دولت قانون، به رهبرى نورى المالكى، نخست وزير عراق كسب كرده است و اين پيروزى شكننده، توافق بر سر تشكيل دولت ائتلافى آينده را با سختى هاى فراوان همراه خواهد ساخت.
مهرداد خوانسارى، پژوهشگر و مشاور مركز مطالعات خاورميانه در لندن، در گفت و گو با رادیو به چشم انداز آينده سياسى كشور عراق پرداخته است.
به نظر من تشكيل دولت به رهبرى مالكى خيلى بيشتر است تا اينكه ائتلاف ديگرى روى كار بيايد. زيرا كه او مى تواند يك نوع ائتلاف با همكارى كردها و صدريست ها و طرفداران حكيم به وجود بياورد.
مهرداد خوانساری، تحلیلگر سیاسی
مهرداد خوانسارى: كشورهاى عربى منطقه به ويژه عربستان سعودى، كمك هاى مالى فوق العاده شديدى به برنامه انتخاباتى آقاى علاوى و سنى هاى عراق كردند. ولى على الاصول تجربه حكومت شيعه، در چند سال گذشته در عراق و مداخلات ايران در امور داخلى عراق، طعم بدى را در دهان بسيارى عراقى ها و به ويژه عراقى هاى سكولار گذاشته بود. اين بود كه گذشته از دولت آقاى مالكى كه توانست مقدار زيادى از آراء را به نفع خود بياورد، ائتلاف بين حكيم و صدر، برخلاف آنچه كه قبلاً پيش بينى مى شد، نتوانست به آن پيروزى هايى كه انتظار مى رفت، نائل بيايد. به همين جهت ما شاهد اين بوديم كه عراقى هاى سكولار توانستند مقام اول در اين انتخابات را احراز كنند.
اما مى دانيم كه آقاى علاوى به رغم اينكه بيشترين كرسى هاى پارلمان را كسب كرده، نتوانسته اكثريت لازم براى تشكيل دولت را احراز كند و براى تشكيل دولت آينده نيازمند آن است كه با ديگر گروه ها ائتلاف كند. با توجه به اينكه آقاى مالكى به نتيجه انتخابات اعتراض هایی دارد و اين كار توافق و تشكيل دولت هاى ائتلافى آينده را بسيار دشوار مى كند، نظر شما درباره آينده عراق و سرنوشت دولت ائتلافى آينده چيست؟
آقاى علاوى گفته است كه علاقمند به همكارى با تمام نيروهايى (است) كه در عراق هستند و هيچ نوع خط قرمزى را براى مشاركت و همكارى نكشيده. ولى واقعيت اين است كه آقاى علاوى توانست مقام اول را در كل نتايج به دست بياورد، و اينكه آقاى علاوى بتواند دولت آينده را تشكيل دهد، دو موضوع كاملاً مجزا هستند. اولاً فاصله بين علاوى و مالكى آن قدر زياد نبوده و گذشته از آن، احتمال تشكيل ائتلاف به لحاظ مسائل داخلى عراق براى مالكى شايد خيلى ساده تر باشد.
آقاى خوانسارى، با اين حساب شما فكر مى كنيد كه بازهم در نهايت تشكيل دولت آينده عراق به نورى المالكى سپرده شود. دليل شما براى اين تحليل چيست؟
به نظر من تشكيل دولت به رهبرى مالكى خيلى بيشتر است تا اينكه ائتلاف ديگرى روى كار بيايد. زيرا كه او مى تواند يك نوع ائتلاف با همكارى كردها و صدريست ها و طرفداران حكيم به وجود بياورد.
مسئله و مشكل اصلى آقاى علاوى براى تشكيل دولت ائتلافى آينده عراق، چيست؟
مسئله اساسى و مشكل اساسى علاوى اين است كه در ائتلافى كه او رهبرى كرده، عواملى هستند كه داراى ديدگاه هاى خيلى قاطع نسبت به بعضى مسائل اند. مثلاً طارق الهاشمى، مخالف است كه رئيس جمهور عراق بايد يك كرد باشد. در صورتى كه مالكى و ائتلاف او اين آمادگى را دارند كه پست رياست جمهورى را به كردها بدهند و فرصت نخست وزيرى را براى خودشان محفوظ نگاه دارند.
با وجود اينكه ائتلاف شيعيان نزديك به تهران يعنى حكيمى ها و صدريست ها نتوانستند در رقابت انتخاباتى پيروز ميدان باشند، با اين حال تهران مى تواند نسبت به تشكيل دولتى با رياست يك شيعه در عراق اميدوار باشد. درست است؟
يك واقعيت را نمى شود انكار كرد و آن اين كه دولت مالكى به هرحال آن طور كه تهران در گذشته انتظار داشته، عمل نكرده و يك خط تقريباً مستقلى را دنبال كرده. اين است كه وضع ايران و آن مخارجى كه ايران كرد و سرمايه گذارى هاى قبلى كه كرده بود، آن نتايجى را كه انتظار داشت، نتوانسته به دست بياورد.
آقاى خوانسارى، از صحبت هاى شما چنين بر مى آيد كه نبايد شاهد تغييراتى در ساختار قدرت سياسى در عراق و توزيع پست هاى سياسى باشيم. با اين تحليل شما مى شود پيش بينى كرد كه رئيس جمهور همچنان يك كرد باقى بماند و نخست وزير هم يك شيعه عراقى. پس اين انتخابات با اين نتايج چه تفاوت ها يا تغييراتى را به همراه خواهد داشت؟
فرق فاحشى كه به نظر من رخ داده، اين است كه امروز دولت عراق داراى يك اپوزيسيون قدرتمند و واقعى خواهد بود، چه علاوى دولت تشكيل بدهد چه مالكى.
