در پی مذاکرات سه روزه محمد سعيدی، معاون سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ايران، و سرگی شماتکو، ریيس شرکت اتم استروی اکسپورت روسيه، بر سر نيروگاه اتمی بوشهر، در مسکو، يک هيات از کارشناسان روسی، روز يکشنبه ۲۰ اسفند، راهی تهران می شوند.
مذاکرات محمد سعيدی، و سرگی شماتکو، به دنبال اعتراض شرکت اتم استروی اکسپورت به پرداخت نشدن پول از سوی تهران برگزار شد.
در همين حال، دکتر رجب صفراف، مشاور ریيس دومای روسيه و مدير مرکز مطالعات ايران معاصر، اعتقاد دارد که تاخير در ارسال سوخت نيروگاه بوشهر و راه اندازی اين نيروگاه، به زيان مسکو تمام خواهد شد.
رجب صفراف به راديو فردا گفت: «اگر سوخت نيروگاه بوشهر، بر اساس قرارداد، تا پايان ماه مارس به ايران ارسال نشود، شک و ترديد نسبت به قاطعيت روسيه در احداث نيروگاه بوشهر، ميان مسئولين ايرانی ايجاد خواهد شد. در ضمن، آنان اين گونه تصور خواهند کرد که مسکو با ايران بازی می کند.»
وی بااشاره به وجود تکنوکرات های طرفدار غرب در حکومت ايران افزود: «بدقولی روسيه در قرارداد احداث و راه اندازی نيروگاه بوشهر به اين گروه فرصت خواهد داد تا با تاکيد بر اين نکته که روسيه شريک مطمئنی در همکاری های استراتژيک نيست، همکاری تهران با مسکو را به همکاری تهران به غرب تغيير جهت دهند. نتيجه منطقی اين موضوع هم حذف روسيه از بازار بزرگ انرژی ايران خواهد بود.»
ريشه اختلافات نظرهای مالی روسيه و ايران
آقای صفراف درباره اختلاف نظرهای مالی ايران و روسيه گفت: «حالت کاملا غيرطبيعی به وقوع پيوسته است، زيرا طرف ايرانی می گويد تمام هزينه مورد نظر شرکت اتم استروی اکسپورت را بر اساس قرارداد پرداخته است. اما طرف روسی می گويد ايران از ۱۵ ژانويه، مبلغ مورد نظر را که ۲۵ ميليون دلار در ماه است، به حساب شرکت واريز نکرده است. و بنابراين، شرکت اتم استروی اکسپورت نمی تواند نيروهای مورد نياز را به ايران اعزام کند، و در عين حال، اين تاخير می تواند بر روند احداث نيروگاه بوشهر تاثير بگذارد.»
مشاور رییس دومای روسیه
مشاور ریيس دومای روسيه در عين حال اشاره کرد که جمهوری اسلامی ايران، بايد از همان ابتدای بروز اين مشکل، يعنی يک ماه پيش، سريعا واکنش نشان می داد، و گفت: « در پايان نشست آقايان سعيدی و شماتکو در روز جمعه(۱۸ اسفند)، طرف ايرانی پيشنهاد کرد که يک گروه کارشناسی از سوی شرکت اتم استروی اکسپورت به ايران برود، و اسناد مربوط به تاريخ و چگونگی پرداخت پول به حساب آن شرکت را سطر به سطر بررسی کند.»
او افزود: « ايران اصرار می کند که پول را پرداخت کرده است، و شايد اين پول به شرکت روسی نرسيده است، و اين شبهه را هم مطرح می کند که شايد اين پول در آلفا بانک، از حسابی به حساب ديگر منتقل شده باشد.»
آقای صفراف، اين احتمال را داد که شرکت روسی در حال بهانه تراشی است، و گفت: « شرکت اتم استروی اکسپورت بر اساس قرارداد سپتامبر سال گذشته ميلادی، توليد برخی از تجهيزات مربوط به نيروگاه بوشهر را به کشورهای ديگر سفارش داده بود. اما اکنون اين کشورها گفته اند که تنها در دسامبر سال ۲۰۰۷ ميلادی، قادر به تحويل اين تجهيزات خواهند بود.»
مدير مرکز مطالعات ايران معاصر اشاره کرد که بر اساس قرارداد موجود، شرکت اتم استروی اکسپورت بايد در سپتامبر سال ۲۰۰۷ ميلادی، نيروگاه بوشهر را راه اندازی کند. در غير اين صورت، ايران می تواند دعوی مالی سنگينی را عليه طرف روسی مطرح کند. بنابراين می توان احتمال داد که شرکت اتم استروی اکسپورت به منظور اجتناب از پرداخت خسارت به تهران، اين گونه بهانه تراشی می کند.
وی درعين حال، گفت: « البته دشواری های ايجاد شده، ريشه در مسايل سياسی نيز دارد، زيرا با حل نشدن بحران اتمی ايران، و اجرا نشدن قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنيت سازمان ملل متحد از سوی تهران، حتی اين امکان وجود دارد، که روسيه زير فشار غرب، سوخت اتمی بوشهر را بر اساس قرارداد، دراواخر ماه مارس، تحويل ايران ندهد.»
