دو مقام جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه هفتم شهریور هرگونه بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پایگاه‌های نظامی ایران را رد کردند و دستیابی به این مکان‌ها را «بیان آرزوی آمریکا» دانستند.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت حسن روحانی، در یک نشست خبری گفت که «وزارت امور خارجه و دستگاههای مسئول با صراحت اعلام کرده‌اند که اطلاعات اماکن نظامی ایران طبقه‌بندی شده و سری است و دستیابی به این مکان‌ها - آن هم آمریکا- قطعا بیان آروزی آنان است».
به گزارش ایرنا، وی درباره اظهارات نماینده آمریکا در سازمان ملل مبنی بر امکان بازدید آژانس از مراکز نظامی ایران طبق برجام، افزود: «ما از هر موردی که منافع و مصالح ملی را تامین کند، مصمم به دفاع هستیم و این صحبت‌ها قابل استماع نیست».
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا که از مخالفان توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی است که در تیرماه سال ۱۳۹۴ به دست آمد، خواستار بازنگری در این توافق شده و وزارت امور خارجه آمریکا نیز هیاتی را مامور این کار کرده است.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، که هفته گذشته به وین رفت و با یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس، دیدار کرد نیز موضع سرسختانه‌ای درباره این توافق دارد و از آژانس خواسته است تا برای راستی‌آزمایی دقیق برنامه هسته‌ای تهران از مراکز نظامی ایران بازدید کند.
وی روز سوم شهریور ابراز نگرانی کرد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به پایگاه‌های نظامی ایران را ندارند.
این اظهارات خشم مقام‌های ایرانی را برانگیخت و بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز پنجم شهریور گفت که تهران اجازه «ورود به حوزه‌های منع شده در برجام» داده نخواهد شد.
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بین‌الملل، روز سه‌شنبه این انتقادها را پی گرفت و با لحنی تند گفت: «آمریکایی‌ها باید این آرزو را به گور ببرند که بتوانند به بهانه برجام و یا هر بهانه دیگری از مراکز نظامی ما که جزء امنیت ملی ایران است، بازدید کنند».
به گزارش ایرنا، وی با اشاره به اظهارات اخیر نیکی هیلی تاکید کرد: «به هیچ وجه به آنان اجازه نخواهیم داد از تاسیسات نظامی ما بازدید کنند».
آقای ولایتی مواضع دولت آمریکا درباره برجام را دارای «مصرف داخلی» دانسته و افزوده است: «به هیچ عنوان به آمریکا و یا غیر از آمریکا اجازه نمی‌دهیم از مراکز نظامی ما بازدید کنند».
امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، هم در واکنش به سخنان نماینده آمریکا در سازمان ملل گفته است: «نیکی هیلی در سطحی نیست که همچین ادعایی کند و ادعای وی حتی در حد مطرح شدن نیست».
بر اساس مصوبه کنگره آمریکا، وزارت خارجه این کشور باید هر ۹۰ روز یک بار گزارش دهد که آیا ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند بوده است یا نه.
دولت ترامپ تاکنون دو بار این پایبندی را تایید کرده است و ضرب‌الاجل بعدی مهرماه آینده خواهد بود. آن‌گونه که خبرگزاری رویترز نوشته است رییس‌جمهوری آمریکا گفته که فکر نمی‌کند این پایبندی در فرصت بعدی تایید شود.
بر اساس برجام، آژانس می‌تواند درخواست بازرسی از مراکزی که ظن آن می‌رود دارای مواد اتمی بوده یا فعالیت‌های هسته‌ای در آنها انجام می‌شود را مطرح کند.
بازرسان آژانس در دو سال گذشته تایید کرده‌اند که ایران به طور کامل به مفاد توافق هسته‌ای پایبند بوده است، که بر اساس آن از میزان ذخایر اورانیوم غنی شده خود کاسته و گام‌های لازم برای اینکه تضمین دهد از آنها به منظور ساخت سلاح هسته‌ای استفاده نمی‌کند را برداشته است.
در مقابل انجام تعهدات ایران، جامعه بین‌المللی تحریم‌های فلج کننده بر ضد تهران را لغو کرده یا کاهش داده است.
ایران تا پیش از برجام بارها درخواست آژانس برای بازرسی از مراکز نظامی‌اش را رد کرد ولی کمی بعد از این توافق، بازرسان اجازه یافتند تا از پایگاه نظامی پارچین بازدید کنند که سازمان‌های اطلاعاتی غربی بر این باورند ایران بیش از یک دهه گذشته آزمایش‌های انفجاری مربوط به فعالیت هسته‌ای در آن انجام داده است.
ایران این اتهام‌ها را رد کرده است.
