لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۱:۰۳

«باراک اوباما و آيت الله خامنه ای بايد مصالحه کنند»


تريتا پارسی، رييس شورای ايرانيان در آمريکا، در تحليلی که روزنامه «هافينگتون پست» آن را منتشر کرده است می نويسد که اگر باراک اوباما و آيت الله خامنه ای در دور جديد مذاکرات هسته ی مصالحه نکنند به گفته يک ديپلمات آشنا با امور خاورميانه منطقه به سوی يک جنگ تمام عيار پيش خواهد رفت. به خاطر صلح جهانی دو طرف بايد کوتاه بيايند.

شواهد موجود نشان می دهد که احتمالا دور جديد گفت و گوها بين ايران و نمايندگان کشورهای پنج به علاوه يک با دوره های قبلی مذاکرات که بی نتيجه ماند تفاوت چندانی خواهد داشت. تحت تاثير فشار محافل سياسی در هر دو کشور، امکانات محدودی که دو طرف برای توافق در نظر گرفته اند و تاکيد هر دو بر نمايش قدرت و سرسختی بر مواضع خود باعث شده که موارد قبلی مذاکرات شکست بخورند.

دولت آمريکا با خواست ها و شروط فراوانی به پای ميز مذاکرات می رود، از جمله قطع غنی سازی با غلظت ۲۰ درصد، توقف تمام فعاليت ها در مرکز هسته ای فردو و تحويل دادن اورانيوم های با غلظت ۲۰ درصد که در ماه های اخير توليد و ذخيره شده اند.

تريتا پارسی می افزايد که از منظر کنترل سوخت و مواد هسته ای اين درخواست های آمريکا معقول هستند. ايران همواره تاکيد کرده که فقط در حد مورد نياز راکتور تحقيقاتی تهران اورانيوم با غلظت ۲۰ درصد توليد می کند.

در مقابل دولت آمريکا می گويد اگر غرب ميله های سوخت هسته ای مورد نياز اين راکتور را در اختيار ايران قرار دهد ديگر آن کشور به غنی سازی با غلظت ۲۰ درصد نيازی نخواهد داشت و از آنجايی که تاسيسات فردو برای اين نوع غنی سازی مهيا شده بنابراين نيازی به ادامه فعاليت آن نخواهد بود.

تحليل عمومی دولت آمريکا اين است که اگر ايران با اين شروط موافقت کند درآينده هر اقدام ديگر آن کشور برای حرکت به سوی توليد سلاح هسته ای کشف خواهد شد. ايران برای توليد بمب حداقل به يکسال وقت نيز دارد ولی ظرف ۳۰ تا ۶۰ روز اقدامات اش در آن راستا کشف و برملا خواهد شد.

اما فعاليت های جاری در مرکز هسته ای فردو و ذخيره کردن اورانيوم با غلظت ۲۰ درصد مدت زمان مورد نياز ايران برای توليد بمب را کوتاه تر و امکان کشف اين اقدامات را دشوارتر خواهد کرد. به همين خاطر شروط اصلی آمريکا روی مرکز هسته ای فردو و مسئله غنی سازی با غلظت ۲۰ درصد متمرکز شده است.

تريتا پارسی در ادامه تحليل خود در روزنامه «هافينگتون پست» می افزايد: در مقابل اين شروط مشخص نيست که آمريکا برای معامله با ايران چه پيشنهاداتی دارد. تا اين لحظه آنچه مقامات آمريکايی گفته اند اين است که در مقابل غرب حاضر است به ايران ميله های سوخت هسته ای مورد نياز راکتور تحقيقاتی تهران را تامين کرده و تحريم های ديگری از سوی سازمان ملل متحد در مورد آن کشور وضع نخواهد شد.

اما يک چنين بسته پيشنهادی از نظر بسياری از تحليلگران مستقل و حتی ديپلمات های ساير کشورهای حاضر در مذاکرات به معنای ايجاد يک بن بست در همان آغاز راه است. به گفته آنها، مشکل در شروط و مطالبات آمريکا نيست بلکه درعدم تعادل بين بده و بستان موجود در اين طرح است.

نويسنده از قول يک مقام ارشد آمريکايی بدون ذکر نام وی می گويد که دولت آمريکا تلاش زيادی کرد تا در مذاکرات پاييز سال ۲۰۰۹ شرايطی را ايجاد کند که توافق بر سر آن برای هر دو طرف يک پيروزی باشد چون در آن زمان غير از اين راه ديگری برای توافق وجود نداشت. در حال حاضر نيز هيچ راه ديگری غير از اين برای حصول به توافق وجود ندارد.

تريتا پارسی می افزايد: در شرايطی که تحريم های بسيار شديدی بر شبکه مالی، حمل و نقل دريايی و صادرات نفت ايران اعمال شده است و از هم اکنون تاثير آنها را به خوبی می توان ديد، بعيد است که حکومت ايران در ازای قول غرب برای نيافزودن به اين تحريم ها دست به مصالحه بزند. به نظر می رسد که هرگونه کاهشی در فعاليت های هسته ای ايران لاجرم بايد با کاهش در شدت تحريم های فعلی غرب و سازمان ملل متحد عليه آن کشور همراه باشد.

مشکل باراک اوباما اين است که تحت فشار رقبای خود در داخل آمريکا هيچ فضايی برای کاستن از تحريم ها عليه ايران ندارد. از آنجایی که مجالس قانونگذاری اکثريت اين تحريم ها را وضع کرده اند فقط آنها می تواند اين تحريم ها را تغيير دهند. در آخرين مورد که باراک اوباما بر سر سياست مربوط به ايران مجلس سنا را به چالش کشيد با رای صد در صد مخالف آن مجلس روبرو شد. رييس جمهوری آمريکا در آستانه برگزاری انتخابات رياست جمهوری حاضر نيست باری ديگر چنين قماری کند.

شايد در ميان خريداران آسيايی و اروپايی نفت ايران امکان انعطاف بيشتری وجود داشته باشد. ولی مشکل در اينجاست که اگر اين کشورها با قطع خريد و يا کاستن از خريد نفت ايران پالايشگاه های خود را با نفت خام توليد کنندگان ديگر تنظيم کنند بعيد است که با وجود همه اين هزينه ها دوباره ظرف چند ماه ديگر به سوی وارد کردن نفت از ايران بازگردند.

تريتا پارسی در ادامه تحليل خود در روزنامه «هافينگتون پست» خاطر نشان می کند که تناقض ذاتی روش موسوم به «ديپلماسی تنبيهی» در اين است که در صورت تبعيت کشور تحت فشار قاعدتا بايد بخشی از فشارها و يا مجازات ها کاهش يابند. ولی از سوی ديگر برای مجبور کردن آن کشور به تبعيت از تمامی درخواست ها و شروط مطرح شده بايد به اعمال فشار ادامه داد اين تناقض ذاتی در روش موسوم به «ديپلماسی تنبيهی» باعث می شود که این کشور تحت فشار حاضر نشود عقب نشينی کند مگر آنکه آن قدر ضعيف باشد که هيچ راه ديگری نداشته باشد.

شايد سکوت دولت آمريکا در مورد امتيازهايی که حاضر است در برابر کاستن از فعاليت های هسته ای به ايران بدهد بر اساس منطق کاهش مرحله ای از فشارهای فعلی است. شايد دولت آمريکا امتيازهای اصلی را برای ميز مذاکرات و توافق نهايی کنار گذاشته باشد. ولی در عين حال اين امکان نيز وجود دارد که سکوت آمريکا يک حرکت حسابگرانه است.

در شرايطی که شروط و مطالبات آمريکا از هم اکنون به رسانه ها درز پيدا کرده آنها امتيازات را فعلا مخفی نگاه داشته اند تا در صورت توافق قطعی روی يک روند ديپلماتيک آنها را به طرف ديگر اعلام کنند.

تريتا پارسی در پايان تحليل خود يادآوری می کند که تاکنون هر دو طرف برای تقبل خطر و تشديد تنش به نسبت تقبل خطر برای مصالحه آمادگی بيشتری نشان داده اند. هر دو طرف معتقدند که طرف مقابل جرات و شهامت کافی ندارد.

برای پرهيز از وقوع جنگ هر دو طرف بايد خود را در آينه برانداز کنند.
XS
SM
MD
LG