آنگ سان سوچی، رهبر میانمار، تازه‌ترین مورد از فهرست طولانی برندگان جایزه صلح نوبل است که بسیاری از مشوقان و حامیان خود را ناامید کرده‌اند. نگاهی به تغییر موضع برندگان جایزه صلح نوبل در آستانه اعلام نام نامزدان این جایزه در سال ۲۰۱۷ که هفته آینده صورت می‌گیرد، می‌تواند آموزنده باشد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آنگ سان سوچی به خاطر عدم انجام اقدامات کافی در حمایت از مسلمانان روهینگیا در میانمار از سوی بسیاری از جمله «دزموند توتو» یکی دیگر از برندگان جایزه صلح نوبل مورد انتقاد قرار گرفته است.
سازمان ملل متحد می‌گوید مسلمانان روهینگیا به قتل می‌رسند، مورد تجاوز قرار گرفته و روستاهای‌شان به آتش کشیده می‌شود. بر اثر این خشونت‌ها بیش از ۴۲۰ هزار نفر از آنها به کشور همسایه بنگلادش گریخته‌اند.
این وضعیت به نسبت سال ۱۹۹۱ که کمیته نوبل هنگام اهداء جایزه صلح به آنگ سان سوچی، او را به خاطر «مبارزه صلح‌آمیز برای دمکراسی و حقوق بشر» ستود، یک چرخش بزرگ است. وقتی جوایز صلح نوبل اهدا می‌شوند آن را پس نمی‌گیرند.
پروفسور گئیر لوندشتاد که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ رییس کمیته اهداء کننده جایزه صلح نوبل بود می‌گوید: «انتقاد از برندگان جایزه صلح نوبل در گذشته نیز بارها اتفاق افتاده است».
او می‌گوید جایزه صلح نوبل کماکان یک عامل مهم برای بهبود وضعیت است حتی اگر برندگان آن به ایده‌های آن وفادار نمانند. «آنگ سان سوچی یک مبارز و سخنگوی مهم برای حقوق بشر در برمه و کل آسیا بود. این را به هیچ عنوان نمی‌توان کتمان کرد».
تعدادی از برندگان جایزه صلح نوبل بعدها جنگ‌افروزی کرده و یا بحران و جنگ را تشدید کرده‌اند.
مناخیم بگین، نخست‌وزیر اسرائیل، چهار سال پس از دریافت جایزه صلح نوبل به طور مشترک با انور سادات به خاطر توافق کمپ دیوید در سال ۱۹۸۲، دستور اشغال لبنان را صادر کرد. انور سادات توسط یک افسر اسلامگرای ارتش مصر ترور شد.
یاسر عرفات همراه با اسحاق رابین و شیمون پرز در سال ۱۹۹۴ به خاطر «پیمان اسلو» به طور مشترک جایزه صلح نوبل را دریافت کردند. اما آن پیمان، صلح را به خاورمیانه نیاورد.
اسحاق رابین در سال ۱۹۹۵ توسط یک یهودی تندرو دست راستی ترور شد و شیمون پرز هشت ماه بعد در انتخابات شکست خورد و برکنار شد. عرفات در انتفاضه دوم که قیام خشونت‌آمیزی علیه اشغال مناطق فلسطینی بود رهبری فلسطینیان را برعهده داشت.
میخائیل گورباچف که در سال ۱۹۹۰ به خاطر پایان دادن به جنگ سرد جایزه صلح نوبل را دریافت کرد در سال ۱۹۹۱ برای سرکوب جنبش استقلال در جمهوری‌های بالتیک، ارتش شوروی را به آنجا اعزام کرد هر چند در نهایت استقلال این جمهوری‌ها را پذیرفت.
هنری کیسینجر وزیر خارجه آمریکا در سال ۱۹۷۳ با وزیر خارجه وقت ویتنام شمالی جایزه صلح نوبل را دریافت کرد ولی این تلاش برای پایان دادن به جنگ ویتنام عقیم ماند و بالاخره این جنگ در سال ۱۹۷۵ با سقوط سایگون پایتخت ویتنام جنوبی به پایان رسید.
وقتی باراک اوباما در سال ۲۰۰۹ یکسال پس از آغاز اولین دوره ریاست‌جمهوری این جایزه را دریافت کرد حتی خود او نیز تعجب کرد. تا پایان آن سال وقتی که برای دریافت جایزه به اسلو آمد تعداد نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان را سه برابر کرده بود.
خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که آنگ سان سوچی روز ۱۹ سپتامبر نقض حقوق بشر در ایالت راخین را محکوم کرد و وعده داد که عاملان آن مجازات خواهند شد. هرچند مقامات غربی و مسئولان نهادهای بشردوست از سخنان او استقبال کردند ولی برخی معتقدند او این سخنان را فقط برای منحرف کردن انتقادهای بین‌المللی به زبان آورد.
دان اسمیت، مدیر مرکز مطالعات صلح در استکهلم، می‌گوید آنگ سان سوچی حتی ممکن است در آزار مسلمانان روهینگیا دست داشته باشد.
او می‌افزاید: «شاید تغییر موقعیت شخصی او از یک زندانی سیاسی و رهبر مخالفان به یک سیاستمدار و ورود به دنیای پیچیده سیاست باعث این تغییر و چرخش شده باشد».
احتمال ناامیدی از برندگان جایزه صلح نوبل بیشتر می‌شود وقتی که آنها به خاطر یک اقدام مشخص در مسیر صلح و نه یک کارنامه در سراسر عمرشان انتخاب می‌شوند.
اسله سوین یک مورخ جایزه صلح نوبل می‌گوید: «وقتی به شهرت یک فرد افزوده می‌شود همیشه این احتمال وجود دارد که آنها وارد سیاست شوند و در عین حال هنگام اعطای جایزه به یک فرد نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده چه خواهد کرد. در غیر این صورت جایزه را باید در پایان عمر افراد به آنها اعطا کرد».
امسال از جمله نامزدان دريافت جایزه نوبل سیاستمداران دخیل در توافق هسته‌ای ایران، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا هستند.
