پس از ناتمام ماندن ديدار رسمی احمد وحيدی، وزير دفاع ايران از بوليوی و خروج اضطراری وی از لاپاز، انجام سفرهای خارجی مسئولان جمهوری اسلامی که تحت تعقيب پليس بين المللی قرار دارند و يا نام آنها در ليست های تحريم آمريکا و اروپا قرار گرفته، بسيار دشوار تر از پيش خواهد شد.
احمد وحيدی که بنا به دعوت همتای بوليويايی خود به منظور شرکت در جشن فارغ اتحصيلی خلبانان ونزوئلا و بوليوی، روز سه شنبه به آن کشور سفر کرده بود تنها چند ساعت پس از ورود به آن کشور و در فاصله اندکی پس از مداخله دولت آرژانتين و اعتراض به بوليوی در اين مورد، مجبور به ترک آن کشور شد.
احمد وحيدی که از جمله بنيانگذاران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی و فرمانده سابق نیروی قدس (شاخه برون مرزی سپاه پاسداران ) است، متهم شده که در حادثه انفجار بمب ژوئيه سال ۱۹۹۴ در مرکز يهوديان بوئنوس آيرس، پايتخت آرژانتين، مشارکت داشته است.
طی حادثه ياد شده ۸۵ نفر به قتل رسيده و بيش از ۳۰۰ نفر زخمی شدند. علاوه بر احمد وحيدی، نام علی فلاحيان وزير اطلاعات پيشين ايران، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و محسن رضايی، يک تبعه لبنانی و سه عضو سابق سفارت ايران در آرژانتين نيز در ليست متهمان انفجار «آميا» قرار دارد.
درخواست دستگيری
پليس بين الملل در نوامبر سال ۲۰۰۷ بنا بر درخواست آرژانتين، پيگرد اين افراد را در دستور کار خود قرار داد و از ۱۸۶ کشور جهان خواست که در صورت امکان، نسبت به دستگيری و تحويل آنها به کشور درخواست کننده اقدام کنند.
کريستينا فرناندز، رييس جمهور آرژانتين نيز پس از طرح موضوع در مجمع عمومی سازمان ملل، رسما از جمهوری اسلامی خواست که بر اساس قوانين بين المللی، افراد ياد شده را برای محاکمه در اختيار آن کشور قرار دهد؛ درخواستی که جمهوری اسلامی ضمن رد اصل اتهام، تاکنون با بی اعتنايی با آن برخورد کرده است.
روز سه شنبه و بعد از ورود احمد وحيدی به بوليوی، دولت آرژانتين علاوه بر اعتراض به لاپاز برای دعوت از وزير دفاع جمهوری اسلامی، خواستار دستگيری و اعزام وی به بوئنس آيرس شد.
وزارت خارجه بوليوی در يک عکس العمل فوری نسبت به اعتراض آرژانتين، رسما بابت دعوت از احمد وحيدی عذرخواهی، و اعلام کرد که وزارت دفاع آن کشور در مورد دعوت از وزير دفاع جمهوری اسلامی، هماهنگی لازم را با ساير سازمان های دولتی به عمل نياورده است.
در عين حال به جای دستگيری و تحويل وزير دفاع جمهوری اسلامی به آرژانتين، با عجله از وی خواست که خاک بوليوی را ترک کند. دولت بوليوی در کنار کوبا، ونزوئلا و نيکاراگوئه و دومنيکن از جمله دولت های چپگرای آمريکای لاتين به شمار می رود. وزيران دفاع کشور های ياد شده نيز مانند وحيدی، به مراسم فارغ التحصيلی دانشجويان خلبانی بوليوی و ونزوئلا دعوت شده بودند.
همکاری های نظامی
ايران مايل است که در کنار گسترش مناسبات سياسی با کشورهای چپ آمريکای لاتين، همکاری های نظامی با آن کشورها را نيز توسعه دهد، اگرچه دست يافتن به اين هدف، با توجه به دوری مسافت، اعمال تحريم های بين المللی عليه تهران و همچنين فشارهای سياسی کشورهای ذینفع تاکنون به نتيجه نرسيده است.
پيش از انجام سفر نافرجام وحيدی به بوليوی، وی در يک گفت و گوی مطبوعاتی در پاسخ به سئوالی پيرامون قصد جمهوری اسلامی برای تاسيس يک پايگاه نظامی در بوليوی، ياد آور شده بود که ايران هر نوع تقاضای همکاری را با نگاه مثبت مورد بررسی قرار خواهد داد.
ناتمام ماندن سفر نافرجام و جنجالی احمد وحيدی به بوليوی تازه ترين نمونه از مجموعه رويدادهايی است که در نتيجه آنها مناسبات خارجی ايران آسيب های فراوان ديده است.
دور تازه فشارهای سياسی خارجی عليه جمهوری اسلامی، همزمان با شدت گرفتن بحران داخلی ناشی از رقابت قدرت مابين رهبر جمهوری اسلامی و رييس جمهور، پس از دستگيری سه ايرانی در کويت و محکوم ساختن آنها به جرم تلاش برای شکل دادن به شبکه جاسوسی در آن کشور آغاز شد.
اندکی بعد از متهم شدن ايران از سوی کويت، بحرين نيز اتهام مشابهی را متوجه ايران ساخت و به اين عنوان ضمن فراخواندن مهدی اسلامی سفير ايران در منامه، حجت الله رحمانی دبير دوم سفارت ايران را «عنصر نامطلوب» خواند و او را اخراج کرد. يک ماه بعد ( ۲۶ ماه مه ) مهدی اسلامی نيز منامه را ترک کرد اگر چه بحرين اعلام کرد که او اخراج نشده است.
مناسبات رياض با تهران نيز طی مدت ياد شده و به دلايلی مشابه آسيب فراوان ديده است. به طوری که مناسبات دو کشور اينک سردترين دوران خود را طی ۳۰ سال گذشته تجربه می کند.
اسلحه اهرم سياست خارجی
موج تازه فشارهای سياسی خارجی عليه ايران پس از کشف ۱۳ کانتينر محموله اسلحه قاچاق ارسالی از ايران به نيجريه در ۲۶ اکتبر سال گذشته و پيگرد يک عضو سپاه پاسداران ايران به نام عظيم آقاجانی، از سوی يک دادگاه نيجريه‌ای آغاز شد.
در رابطه با همين موضوع، سنگال مناسبات سياسی خود را با تهران قطع کرد و کشور گامبيا نيز در ۲۳ نوامبر همان سال دستور داد که کليه کادر سياسی ايران آن کشور را ترک کنند.
موج دوم بحران در مناسبات خارجی ايران بعد از آغاز «بهار عربی»، به خليج فارس رسيد. هفته گذشته و در ادامه بحران در روابط خارجی ايران، کشور مصر که جمهوری اسلامی انتظار داشت پس از کنار گذاشته شدن دولت حسنی مبارک بتواند با آن از در آشتی در آيد، به تهران پشت کرد.
هفته گذشته قاسم حسينی که ارشد ترين نماينده سياسی ايران در مصر محسوب می شد و سرپرستی دفتر مربوط به حفظ منافع ايران در قاهره را عهد دار بود، با وجود در اختيار داشتن گذرنامه ديپلماتيک و برخورداری از مصونيت سياسی، توسط مسئولان امنيتی مصر دستگير شد.
دو بازگشت همزمان
حسينی پس از انجام بازجويی و تحمل چند روز بازداشت، از قاهره همان روزی اخراج شد و به تهران رفت که احمد وحيدی از سفر نا فرجام خود به بوليوی باز می گشت.
روزنامه شرق الاوسط روز يکشنبه ۲۹ ماه مه در رابطه با ماجرای بازداشت و بعد اخراج قاسم حسينی نوشت که وی بلافاصله بعد از دستگيری با نظارت مستقيم «طاهر خوالی»، بازپرس دادگاه عالی امنيتی مصر مورد بازجويی قرار گرفته است.
قاسم حسينی که گفته می شود دارای سوابق کار در بخش های اطلاعاتی جمهوری اسلامی است، و روزنامه شرق الاوسط نيز بر اين نکته تاکيد ورزيده، متهم است که در مصر اقدام به جاسوسی و ايجاد شبکه های اطلاعاتی می کرده است.
با پيش آمدن ماجرای احمد وحيدی در بوليوی، به نظر می رسد که موج بحران در مناسبات خارجی ايران اينک به آمريکای لاتين رسيده است.
خودزنی سیاسی
در عين حال که مناسبات خارجی ايران در نتيجه اقدام و ابتکار کشورهای ديگر با دشواری های جدی روبرو است، مسئولان تهران نيز از راه مبادرت به اقدامات خارق العاده که در عمل نوعی «خودزنی سياسی» است به نحوی شگفت انگيز به بحرانی تر شدن اين وضعيت کمک می کنند.
بستن آسمان ايران به روی هواپيمای صدر اعظم آلمان که از راه ترکيه عازم ديدار رسمی از هند بود از جمله اين اقدامات شگفت انگيز محسوب می شود.
احضار عليرضا شيخ عطار، سفير جمهوری اسلامی در برلين، به وزارت خارجه آلمان و توضيح خواستن از وی پيرامون اقدام خارق العاده تهران در بستن آسمان ايران به روی هواپيمای انگلا مرکل، وی را در همان وضعيتی قرار داد که بر علی اکبر صالحی وزير در کنفرانس مطبوعاتی روز چهارشنبه در تهران می گذشت: بی اطلاع، بی پاسخ و آشکارا عقب مانده از موج رويداد های تخريبی در مناسبات خارجی تهران.
در مورد سفر نا فرجام احمد وحيدی به بوليوی و بازگشت دادن فوری او به تهران، مسئولان رسمی و رسانه های داخلی جمهوری اسلامی حتی از طرح موضوع نيز تاکنون خودداری ورزيده اند اگر چه ادامه سکوت پيرامون اين ماجرا در داخل عملا غير ممکن، و مطرح شدن آن در رويارويی رسانه ها با مسئولان رسمی، مانند طرح نا خواسته موضوع دستگيری و بعد اخراج قاسم حسينی از مصر، غير قابل اجتناب می نمايد.
احمد وحيدی که بنا به دعوت همتای بوليويايی خود به منظور شرکت در جشن فارغ اتحصيلی خلبانان ونزوئلا و بوليوی، روز سه شنبه به آن کشور سفر کرده بود تنها چند ساعت پس از ورود به آن کشور و در فاصله اندکی پس از مداخله دولت آرژانتين و اعتراض به بوليوی در اين مورد، مجبور به ترک آن کشور شد.
احمد وحيدی که از جمله بنيانگذاران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی و فرمانده سابق نیروی قدس (شاخه برون مرزی سپاه پاسداران ) است، متهم شده که در حادثه انفجار بمب ژوئيه سال ۱۹۹۴ در مرکز يهوديان بوئنوس آيرس، پايتخت آرژانتين، مشارکت داشته است.
طی حادثه ياد شده ۸۵ نفر به قتل رسيده و بيش از ۳۰۰ نفر زخمی شدند. علاوه بر احمد وحيدی، نام علی فلاحيان وزير اطلاعات پيشين ايران، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و محسن رضايی، يک تبعه لبنانی و سه عضو سابق سفارت ايران در آرژانتين نيز در ليست متهمان انفجار «آميا» قرار دارد.
درخواست دستگيری
پليس بين الملل در نوامبر سال ۲۰۰۷ بنا بر درخواست آرژانتين، پيگرد اين افراد را در دستور کار خود قرار داد و از ۱۸۶ کشور جهان خواست که در صورت امکان، نسبت به دستگيری و تحويل آنها به کشور درخواست کننده اقدام کنند.
کريستينا فرناندز، رييس جمهور آرژانتين نيز پس از طرح موضوع در مجمع عمومی سازمان ملل، رسما از جمهوری اسلامی خواست که بر اساس قوانين بين المللی، افراد ياد شده را برای محاکمه در اختيار آن کشور قرار دهد؛ درخواستی که جمهوری اسلامی ضمن رد اصل اتهام، تاکنون با بی اعتنايی با آن برخورد کرده است.
روز سه شنبه و بعد از ورود احمد وحيدی به بوليوی، دولت آرژانتين علاوه بر اعتراض به لاپاز برای دعوت از وزير دفاع جمهوری اسلامی، خواستار دستگيری و اعزام وی به بوئنس آيرس شد.
وزارت خارجه بوليوی در يک عکس العمل فوری نسبت به اعتراض آرژانتين، رسما بابت دعوت از احمد وحيدی عذرخواهی، و اعلام کرد که وزارت دفاع آن کشور در مورد دعوت از وزير دفاع جمهوری اسلامی، هماهنگی لازم را با ساير سازمان های دولتی به عمل نياورده است.
در عين حال به جای دستگيری و تحويل وزير دفاع جمهوری اسلامی به آرژانتين، با عجله از وی خواست که خاک بوليوی را ترک کند. دولت بوليوی در کنار کوبا، ونزوئلا و نيکاراگوئه و دومنيکن از جمله دولت های چپگرای آمريکای لاتين به شمار می رود. وزيران دفاع کشور های ياد شده نيز مانند وحيدی، به مراسم فارغ التحصيلی دانشجويان خلبانی بوليوی و ونزوئلا دعوت شده بودند.
همکاری های نظامی
ايران مايل است که در کنار گسترش مناسبات سياسی با کشورهای چپ آمريکای لاتين، همکاری های نظامی با آن کشورها را نيز توسعه دهد، اگرچه دست يافتن به اين هدف، با توجه به دوری مسافت، اعمال تحريم های بين المللی عليه تهران و همچنين فشارهای سياسی کشورهای ذینفع تاکنون به نتيجه نرسيده است.
پيش از انجام سفر نافرجام وحيدی به بوليوی، وی در يک گفت و گوی مطبوعاتی در پاسخ به سئوالی پيرامون قصد جمهوری اسلامی برای تاسيس يک پايگاه نظامی در بوليوی، ياد آور شده بود که ايران هر نوع تقاضای همکاری را با نگاه مثبت مورد بررسی قرار خواهد داد.
ناتمام ماندن سفر نافرجام و جنجالی احمد وحيدی به بوليوی تازه ترين نمونه از مجموعه رويدادهايی است که در نتيجه آنها مناسبات خارجی ايران آسيب های فراوان ديده است.
دور تازه فشارهای سياسی خارجی عليه جمهوری اسلامی، همزمان با شدت گرفتن بحران داخلی ناشی از رقابت قدرت مابين رهبر جمهوری اسلامی و رييس جمهور، پس از دستگيری سه ايرانی در کويت و محکوم ساختن آنها به جرم تلاش برای شکل دادن به شبکه جاسوسی در آن کشور آغاز شد.
اندکی بعد از متهم شدن ايران از سوی کويت، بحرين نيز اتهام مشابهی را متوجه ايران ساخت و به اين عنوان ضمن فراخواندن مهدی اسلامی سفير ايران در منامه، حجت الله رحمانی دبير دوم سفارت ايران را «عنصر نامطلوب» خواند و او را اخراج کرد. يک ماه بعد ( ۲۶ ماه مه ) مهدی اسلامی نيز منامه را ترک کرد اگر چه بحرين اعلام کرد که او اخراج نشده است.
مناسبات رياض با تهران نيز طی مدت ياد شده و به دلايلی مشابه آسيب فراوان ديده است. به طوری که مناسبات دو کشور اينک سردترين دوران خود را طی ۳۰ سال گذشته تجربه می کند.
اسلحه اهرم سياست خارجی
موج تازه فشارهای سياسی خارجی عليه ايران پس از کشف ۱۳ کانتينر محموله اسلحه قاچاق ارسالی از ايران به نيجريه در ۲۶ اکتبر سال گذشته و پيگرد يک عضو سپاه پاسداران ايران به نام عظيم آقاجانی، از سوی يک دادگاه نيجريه‌ای آغاز شد.
در رابطه با همين موضوع، سنگال مناسبات سياسی خود را با تهران قطع کرد و کشور گامبيا نيز در ۲۳ نوامبر همان سال دستور داد که کليه کادر سياسی ايران آن کشور را ترک کنند.
موج دوم بحران در مناسبات خارجی ايران بعد از آغاز «بهار عربی»، به خليج فارس رسيد. هفته گذشته و در ادامه بحران در روابط خارجی ايران، کشور مصر که جمهوری اسلامی انتظار داشت پس از کنار گذاشته شدن دولت حسنی مبارک بتواند با آن از در آشتی در آيد، به تهران پشت کرد.
هفته گذشته قاسم حسينی که ارشد ترين نماينده سياسی ايران در مصر محسوب می شد و سرپرستی دفتر مربوط به حفظ منافع ايران در قاهره را عهد دار بود، با وجود در اختيار داشتن گذرنامه ديپلماتيک و برخورداری از مصونيت سياسی، توسط مسئولان امنيتی مصر دستگير شد.
دو بازگشت همزمان
حسينی پس از انجام بازجويی و تحمل چند روز بازداشت، از قاهره همان روزی اخراج شد و به تهران رفت که احمد وحيدی از سفر نا فرجام خود به بوليوی باز می گشت.
روزنامه شرق الاوسط روز يکشنبه ۲۹ ماه مه در رابطه با ماجرای بازداشت و بعد اخراج قاسم حسينی نوشت که وی بلافاصله بعد از دستگيری با نظارت مستقيم «طاهر خوالی»، بازپرس دادگاه عالی امنيتی مصر مورد بازجويی قرار گرفته است.
قاسم حسينی که گفته می شود دارای سوابق کار در بخش های اطلاعاتی جمهوری اسلامی است، و روزنامه شرق الاوسط نيز بر اين نکته تاکيد ورزيده، متهم است که در مصر اقدام به جاسوسی و ايجاد شبکه های اطلاعاتی می کرده است.
با پيش آمدن ماجرای احمد وحيدی در بوليوی، به نظر می رسد که موج بحران در مناسبات خارجی ايران اينک به آمريکای لاتين رسيده است.
خودزنی سیاسی
در عين حال که مناسبات خارجی ايران در نتيجه اقدام و ابتکار کشورهای ديگر با دشواری های جدی روبرو است، مسئولان تهران نيز از راه مبادرت به اقدامات خارق العاده که در عمل نوعی «خودزنی سياسی» است به نحوی شگفت انگيز به بحرانی تر شدن اين وضعيت کمک می کنند.
بستن آسمان ايران به روی هواپيمای صدر اعظم آلمان که از راه ترکيه عازم ديدار رسمی از هند بود از جمله اين اقدامات شگفت انگيز محسوب می شود.
احضار عليرضا شيخ عطار، سفير جمهوری اسلامی در برلين، به وزارت خارجه آلمان و توضيح خواستن از وی پيرامون اقدام خارق العاده تهران در بستن آسمان ايران به روی هواپيمای انگلا مرکل، وی را در همان وضعيتی قرار داد که بر علی اکبر صالحی وزير در کنفرانس مطبوعاتی روز چهارشنبه در تهران می گذشت: بی اطلاع، بی پاسخ و آشکارا عقب مانده از موج رويداد های تخريبی در مناسبات خارجی تهران.
در مورد سفر نا فرجام احمد وحيدی به بوليوی و بازگشت دادن فوری او به تهران، مسئولان رسمی و رسانه های داخلی جمهوری اسلامی حتی از طرح موضوع نيز تاکنون خودداری ورزيده اند اگر چه ادامه سکوت پيرامون اين ماجرا در داخل عملا غير ممکن، و مطرح شدن آن در رويارويی رسانه ها با مسئولان رسمی، مانند طرح نا خواسته موضوع دستگيری و بعد اخراج قاسم حسينی از مصر، غير قابل اجتناب می نمايد.
