در آستانه همه پرسی اسکاتلند، طرفداران استقلال کشور برای تشويق رای دهندگان خانه به خانه می روند تا آنها را به دادن رای «آری» متقاعد کنند. در يک مجتمع مسکونی در مرکز شهر گلاسکو گروهی از اين داوطلبان از يک مينی‌بوس پياده می‌شوند تا اهالی يک مجتمع مسکونی را که از اقشار کم درآمد هستند، به استقلال اسکاتلند جلب کنند.
چيزی به اين همه‌پرسی تاريخی استقلال اسکاتلند باقی مانده است. روز ۱۸ سپتامبر، ۲۷ شهريورماه مردم اسکاتلند تصميم می‌گيرند پس از سه قرن به اتحاد سياسی پايان داده و از بريتانيا جدا شوند و يا بخشی از پادشاهی متحد بريتانيا باقی بمانند.
به گزارش رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، «ديويد پوترر» يکی از اين داوطلبان که ۶۷ ساله و کارمند بازنشسته دولت است در ورودی خانه زنی ايستاده و به او می‌گويد: «من تنها با دو دليل می‌توانم تو را به رای آری به استقلال قانع کنم: اسکاتلند مستقل از بازنشسته‌ها و بيمه خدمات درمانی عمومی بهتر حمايت می‌کند.»
بر اساس نظر سنجی‌های هفته های اخير طرفداران استقلال پيشرفت قابل توجه ای داشته‌اند و به نظر می‌رسد مخالفان و موافقان همه پرسی ۱۸ سپتامبر تا به حال شانه به شانه هم پيش می‌روند. آنها در آخرين ساعات رقابت‌های انتخاباتی از هيچ تلاشی برای کسب پيروزی دريغ نمی کنند.
«الکس ساموند»، وزير اول اسکاتلند و رهبر طرفداران استقلال گفته است همه پرسی «فرصتی منحصر به فرد برای يک نسل» است. در حالی‌که ديويد کامرون نخست وزير بريتايا در روز ۱۵ سپتامبر در يک سخنرانی احساساتی از رای دهندگان خواست «اين خانواده را هم جدا نکنند».
اين همه پرسی محصول فرآيند سياسی است که ابتدا با تشکيل پارلمان مستقل اسکاتلند و تفويض اختيارات از لندن به ادينبورو در سال ۱۹۹۹ به ثمر نشست. پس از پيروزی حزب ملی اسکاتلند در انتخابات سراسری اين کشور در سال ۲۰۱۱، دولت‌های اسکاتلند و بريتانيا توافق کردند همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از بريتانيا را برگزار کنند.
طرفداران استقلال معتقدند تصميم در باره آينده کشور بايد توسط مردمی که در اسکاتلند زندگی می کنند گرفته شود. آنها می گويند در اسکاتلند مستقل مردم به هر حزبی که رای بدهند در حکومت قرار می‌گيرد. در حالی‌که در اکثر انتخابات سراسری بريتانيا مردم اسکاتلند بيشتر به چپ متمايل بودند نتيجه انتخابات سراسری کشور پيروزی حزب محافظه کار راست‌گرا بود. استدلال ديگر موافقان اتکا به ذخيره عظيم نفت اسکاتلند برای رفاه اجتماعی و خدمات عمومی مردم کشور است موضوعی که دولت‌های بريتانيا در سال‌های اخير به آن بی‌اعتنا بوده‌اند.
يکی از محرکه های اجتماعی جنبش استقلال، خشم عمومی مردم اسکاتلند نسبت به سخت‌گيری در اعطای مزايای مريوط به افرادی با محدوديت‌های حرکتی و جسمی و بيمه از کارافتادگی است. دولت راست ميانه بريتانيا گفته است اين سخت گيری برای تشويق مردم به کار کردن ضرورت دارد. با اين حال اين اقدام دولت محافظه کار در اسکاتلند توهين به آسيب پذيرترين افراد جامعه تلقی شد.
«استيو فورديس» يکی از اين داوطلبان ۳۰ ساله می گويد: «مسئله استقلال ما است، خودمان تصميم بگيريم و کشور را بر اساس ميل و ارزش های خودمان اداره کنيم.»
يکی از شهروندان ۵۳ ساله که دچار محدوديت حرکتی است می گويد: «فقيران هر روز فقيرتر و ثروتمندان ثروتمندتر شده‌اند. مسخره است، به وضعيت جنگ جهانی اول برگشته‌ايم. طبقه کم درآمد بيشتر و بيشتر کار می‌کنند و زندگی‌شان بدتر می‌شود و به اعانه محتاج شده‌اند. تنها دليل آن اين است که دولت در دست دست راستی‌هاست.»
اما مخالفان استقلال می گويند: «چرا از اتحادی که جان ميجر نخست وزير پيشين بريتانيا موفق‌ترين اتحاد سياسی تاريخ ناميده است جدا شويم؟ آنها استدلال می کنند که در صورت استقلال راهی برای تغيير و بازگشت به عقب وجود ندارد.
نسل‌های آينده بايد بهای گزافی برای اين جدايی بپردازند. چرا ثبات و امنيت اين اتحاد اقتصادی را برهم بزنيم و ناگهان در يک وضعيت ناشناخته قرار بگيريم؟ بسياری از بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ با اين جدايی مخالفت هستند و می گويند باعث بی ثباتی و برهم خوردن امنيت می‌شود.»
با اين‌که نتيجه اين همه پرسی روشن نيست، دو طرف در يک نکته توافق دارند: اين مسئله فضای سياسی کشور را پرانرژی کرده است، سطح بالای بسيج و مشارکت سياسی مردم در اين دمکراسی کهن بی‌سابقه است. بر اساس آمار بيش از ۹۷ درصد واجدان شرايط برای رای دادن ثبت نام کرده‌اند که چشم انداز حضور در صندوق های رای گيری را بالا برده است.
«لوئيس مک دونالد» از اعضای حزب کارگر و نماينده پارلمان بريتانيا ازمخالفان استقلال است. او در يکی از مناطق مرفه نشين شهر ابردين برای متقاعد کردن مردم به «نه» تبليغ می کند. برای او و جبهه مخالفان استقلال نيز اين آخرين تلاش‌ها برای پيروزی است. لوئيس مک دونالد می‌گويد: « نتيجه يکی از نظر سنجی‌های ماه سپتامبر برای اولين بار نشان داد رای «آری» بيشتر از «نه» است. اين يک بيدارباش بود. در صورتی که به نتيجه رای‌گيری مطمئن باشی، در حوزه نظری می توان به خوبی بحث کرد، اما وقتی نتيجه همه پرسی زير سوال باشد، فکر را مشغول می کند.»
در حالی‌که نظرسنجی‌های اخير نشان دهنده برتری بسيار اندک رای «نه» است، لوئيس مک دونالد می‌گويد: «من شخصا برای هر يک از آراء تلاش می کنم. بايد در همه پرسی پيروز شويم.»
