محمدرضا خاتمی، دبیرکل سابق جبهه مشارکت ایران اسلامی گفته است: «برگزاری انتخابات آزاد بیش از اینکه نیاز اصلاح‌طلبان باشد، نیاز کسانی است که امروز در قدرت حضور دارند و روز به روز با بحران‌های بیشتری روبه‌رو خواهند شد. اگر بخواهند این بحران‌ها را به نفع خودشان و به نفع ملت حل کنند، چاره آن فقط یک انتخابات آزاد است و اگر بخواهند انتخابات آزاد برگزار کنند، باید مقدمات آن فراهم شود و مقدمات آن شرایطی است که آقای خاتمی عنوان کرده است.»
آقای خاتمی در گفت‌و‌گو با روزنامه اعتماد که روز شنبه چاپ شده، گفته است: «آنچه وضعیت امروز کشور را رقم زده، توهم یک جریانی است که فکر می‌کرد با حذف اصلاح طلبان و یکدست کردن حاکمیت، می‌تواند همه مشکلات کشور را حل کند اما امروز، بی‌نتیجه بودن این طرز تفکر واضح است و ثابت شده جریان اصلاحات در این کشور حذف شدنی نیست.»
وی افزود: «حتی کسانی که دو سال پیش کمر به قتل اصلاحات بسته بودند، امروز بیش از پیش نیاز به اصلاحات را حس می‌کنند.»
وی همچنین این اتهام که «دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی باعث روی کارآمدن محمود احمدی‌نژاد شد» را رد کرده و گفته است: «من علت تامه روی کار آمدن احمدی‌نژاد را دوران آقای خاتمی نمی‌دانم. اراده‌ای وجود داشت و برنامه‌ریزی کرده از نقایص ما استفاده یا سوءاستفاده کرد اما مگر می‌توانیم در این دنیا زندگی کنیم و هیچ عیب و نقصی نداشته باشیم. مهم این است که بدانیم در ادامه مسیر آن اشتباهات را دیگر نباید مرتکب شویم. به نظرم اصلاحات به این نقطه تکامل رسیده است که اشتباهات گذشته‌اش را دیگر مرتکب نشود.»
وی با تاکید بر شروط اعلام شده اصلاح طلبان گفته است: «انتخابات آزاد در جوامع امروزی به معنای این است که نظامیان نباید در عرصه تصمیم‌گیری‌های سیاسی دخالت داشته باشند، حال چه برسد برای انتخابات تصمیم‌گیری کنند. انتخابات آزاد یعنی باید یک قانون خیلی روشن و قابل فهم و غیرقابل تفسیر برای جناح‌های سیاسی خاص وجود داشته باشد. اگر این شرایط تحقق پیدا کند، اصلاح‌طلبان با کمال شوق و ذوق در انتخابات شرکت می‌کنند و نتیجه هرچه باشد می‌پذیرند اما تا این شرایط تحقق پیدا نکند چه کسی می‌تواند بگوید انتخابات آزاد و عادلانه است؟»
محمدرضا خاتمی تاکید کرد: «الان توپ در میدان آقایان است و باید دید چگونه با این توپ بازی می‌کنند. مگر انتخابات سال ۷۶ در مدل دیگری همین اتفاق نیفتاد؟ کشور واقعا در برهه خاصی نجات پیدا کرد، چیزی به هم نخورد و قدرت آقایان هم خیلی تضعیف نشد و مردم سود آن را بردند. الان هم اگر بخواهیم کشور از شرایط فعلی رهایی پیدا کند، سطح انتخابات پیش‌رو باید خیلی بالا‌تر و بزرگ‌تر از سال ۷۶ باشد تا بتواند این دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و حاکمیت را پشت سر بگذارد و حاکمیت باید این اعتماد را به مردم بدهد.»
محمدرضا خاتمی، برادر محمد خاتمی رییس جمهوری سابق ایران و نماینده مجلس ششم شورای اسلامی درباره حضور یا خودداری از حضور در انتخابات آینده مجلس افزود: «شرکت در انتخابات یک حق است و یک تکلیف نیست. برخلاف افرادی که معتقدند واجب است در انتخابات شرکت کنیم، ما می‌گوییم این یک حق است و می‌توانیم شرکت کنیم یا نکنیم. بنده اگر به این نتیجه برسم که شرکت در انتخابات مملکت را یک گام به عقب می‌برد اما خودم به نان و نوا می‌رسم و دیگر هر کسی نصف شب زنگ خانه را بزند، نمی‌ترسیم و خیالمان راحت است و منافع شخصی تامین می‌شود، اما منافع ملی و کشور ضرر می‌کند، عقل و وجدان حکم می‌کند که شریک جرم نباشید.»
وی با تاکید با شروطی که پیشتر از سوی محمد خاتمی، رییس جمهوری سابق ایران مطرح شده بود گفته است: «اگر همه سه شرطی که آقای خاتمی گفت و مورد تایید و حمایت همه نیروهای اصلاح‌طلب داخلی قرار گرفته است، محقق شود تکلیف روشن می‌شود.»
محمد رضا خاتمی گفته است: «به هرحال باید منتظر شویم ببینیم پاسخ آقایان چه خواهد بود. تا الان پاسخ داده‌شده نه تنها پاسخ مثبت و موافق نبوده که حتی برعکس هم بوده است. به هرحال چند تا زندانی که آزاد شده بودند، به زندان برگشتند، احکامی که به هر دلیل اجرا نشده را اجرا می‌کنند، دادگاه‌های جدید تشکیل می‌دهند و سایت‌ها و رسانه‌هایشان هتاکی، دروغ‌پراکنی، افترا و بداخلاقی می‌کنند.»
محمد خاتمی، رییس جمهوری سابق ایران پیشتر گفته بود با ذکر سه شرط تضمین انتخابات آزاد، برداشتن و لغو حبس و حصر‌ها و بازکردن فضای سیاسی، می‌توان در انتخابات شرکت کرد. محمدرضا خاتمی هم بر همین اساس می‌گوید اگر این شروط محقق شود، اصلاح طلبان می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
در پاسخ به گفته‌های محمد خاتمی، فرمانده سپاه پاسداران به آن واکنش نشان داد و گفت آن بخشی از اصلاح طلبان که به «فتنه» گرایش ندارند، می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
محمدرضا خاتمی در واکنش به گفته‌های فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مواضع او را «دخالت آشکار نیروهای نظامی در امور سیاسی» تلقی کرده و در نامه‌ای سرگشاده به گفته‌های آقای جعفری انتقاد کرده بود.
انتقاد محمدرضا خاتمی، واکنش گسترده محافظه کاران و اصولگرایان را در پی داشت که بیشتر آن‌ها برخورد مقابله و برخورد با محمدرضا خاتمی شده بودند. با این حال اصلاح طلبان هنوز از بابت شرکت یا خودداری از حضور در انتخابات موضع مشخصی اعلام نکرده‌اند.
محمدرضا خاتمی با اشاره به سوابق اصلاح طلبان، با عنوان اینکه «اشتباهاتی هم اصلاح طلبان داشته‌اند» گفت: «امروز به‌خوبی قابل قضاوت است که همه اتهاماتی و همه فشار‌ها و محدودیت‌هایی که ایجاد شد، هیچ‌کدام پایه و اساسی نداشته و امور به نحوی پیش رفته است که کسانی که حتی بانی و باعث این حرکات بودند، امروز خودشان به نوعی به بن‌بست رسیده‌اند که راه طی‌شده، راه بی‌سرانجامی است، اما اگر آقایان اراده کنند، می‌توانند از این مسیر برگردند و اصلاح‌طلبان باید به‌گونه رفتار کنند که ما دنبال انتقام و کینه‌توزی نیستیم و هرجا جلوی اشتباه گرفته شود، به سود ملت است.»
آقای خاتمی در گفت‌و‌گو با روزنامه اعتماد که روز شنبه چاپ شده، گفته است: «آنچه وضعیت امروز کشور را رقم زده، توهم یک جریانی است که فکر می‌کرد با حذف اصلاح طلبان و یکدست کردن حاکمیت، می‌تواند همه مشکلات کشور را حل کند اما امروز، بی‌نتیجه بودن این طرز تفکر واضح است و ثابت شده جریان اصلاحات در این کشور حذف شدنی نیست.»
وی افزود: «حتی کسانی که دو سال پیش کمر به قتل اصلاحات بسته بودند، امروز بیش از پیش نیاز به اصلاحات را حس می‌کنند.»
وی همچنین این اتهام که «دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی باعث روی کارآمدن محمود احمدی‌نژاد شد» را رد کرده و گفته است: «من علت تامه روی کار آمدن احمدی‌نژاد را دوران آقای خاتمی نمی‌دانم. اراده‌ای وجود داشت و برنامه‌ریزی کرده از نقایص ما استفاده یا سوءاستفاده کرد اما مگر می‌توانیم در این دنیا زندگی کنیم و هیچ عیب و نقصی نداشته باشیم. مهم این است که بدانیم در ادامه مسیر آن اشتباهات را دیگر نباید مرتکب شویم. به نظرم اصلاحات به این نقطه تکامل رسیده است که اشتباهات گذشته‌اش را دیگر مرتکب نشود.»
وی با تاکید بر شروط اعلام شده اصلاح طلبان گفته است: «انتخابات آزاد در جوامع امروزی به معنای این است که نظامیان نباید در عرصه تصمیم‌گیری‌های سیاسی دخالت داشته باشند، حال چه برسد برای انتخابات تصمیم‌گیری کنند. انتخابات آزاد یعنی باید یک قانون خیلی روشن و قابل فهم و غیرقابل تفسیر برای جناح‌های سیاسی خاص وجود داشته باشد. اگر این شرایط تحقق پیدا کند، اصلاح‌طلبان با کمال شوق و ذوق در انتخابات شرکت می‌کنند و نتیجه هرچه باشد می‌پذیرند اما تا این شرایط تحقق پیدا نکند چه کسی می‌تواند بگوید انتخابات آزاد و عادلانه است؟»
محمدرضا خاتمی تاکید کرد: «الان توپ در میدان آقایان است و باید دید چگونه با این توپ بازی می‌کنند. مگر انتخابات سال ۷۶ در مدل دیگری همین اتفاق نیفتاد؟ کشور واقعا در برهه خاصی نجات پیدا کرد، چیزی به هم نخورد و قدرت آقایان هم خیلی تضعیف نشد و مردم سود آن را بردند. الان هم اگر بخواهیم کشور از شرایط فعلی رهایی پیدا کند، سطح انتخابات پیش‌رو باید خیلی بالا‌تر و بزرگ‌تر از سال ۷۶ باشد تا بتواند این دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و حاکمیت را پشت سر بگذارد و حاکمیت باید این اعتماد را به مردم بدهد.»
محمدرضا خاتمی، برادر محمد خاتمی رییس جمهوری سابق ایران و نماینده مجلس ششم شورای اسلامی درباره حضور یا خودداری از حضور در انتخابات آینده مجلس افزود: «شرکت در انتخابات یک حق است و یک تکلیف نیست. برخلاف افرادی که معتقدند واجب است در انتخابات شرکت کنیم، ما می‌گوییم این یک حق است و می‌توانیم شرکت کنیم یا نکنیم. بنده اگر به این نتیجه برسم که شرکت در انتخابات مملکت را یک گام به عقب می‌برد اما خودم به نان و نوا می‌رسم و دیگر هر کسی نصف شب زنگ خانه را بزند، نمی‌ترسیم و خیالمان راحت است و منافع شخصی تامین می‌شود، اما منافع ملی و کشور ضرر می‌کند، عقل و وجدان حکم می‌کند که شریک جرم نباشید.»
وی با تاکید با شروطی که پیشتر از سوی محمد خاتمی، رییس جمهوری سابق ایران مطرح شده بود گفته است: «اگر همه سه شرطی که آقای خاتمی گفت و مورد تایید و حمایت همه نیروهای اصلاح‌طلب داخلی قرار گرفته است، محقق شود تکلیف روشن می‌شود.»
محمد رضا خاتمی گفته است: «به هرحال باید منتظر شویم ببینیم پاسخ آقایان چه خواهد بود. تا الان پاسخ داده‌شده نه تنها پاسخ مثبت و موافق نبوده که حتی برعکس هم بوده است. به هرحال چند تا زندانی که آزاد شده بودند، به زندان برگشتند، احکامی که به هر دلیل اجرا نشده را اجرا می‌کنند، دادگاه‌های جدید تشکیل می‌دهند و سایت‌ها و رسانه‌هایشان هتاکی، دروغ‌پراکنی، افترا و بداخلاقی می‌کنند.»
محمد خاتمی، رییس جمهوری سابق ایران پیشتر گفته بود با ذکر سه شرط تضمین انتخابات آزاد، برداشتن و لغو حبس و حصر‌ها و بازکردن فضای سیاسی، می‌توان در انتخابات شرکت کرد. محمدرضا خاتمی هم بر همین اساس می‌گوید اگر این شروط محقق شود، اصلاح طلبان می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
در پاسخ به گفته‌های محمد خاتمی، فرمانده سپاه پاسداران به آن واکنش نشان داد و گفت آن بخشی از اصلاح طلبان که به «فتنه» گرایش ندارند، می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
محمدرضا خاتمی در واکنش به گفته‌های فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مواضع او را «دخالت آشکار نیروهای نظامی در امور سیاسی» تلقی کرده و در نامه‌ای سرگشاده به گفته‌های آقای جعفری انتقاد کرده بود.
انتقاد محمدرضا خاتمی، واکنش گسترده محافظه کاران و اصولگرایان را در پی داشت که بیشتر آن‌ها برخورد مقابله و برخورد با محمدرضا خاتمی شده بودند. با این حال اصلاح طلبان هنوز از بابت شرکت یا خودداری از حضور در انتخابات موضع مشخصی اعلام نکرده‌اند.
محمدرضا خاتمی با اشاره به سوابق اصلاح طلبان، با عنوان اینکه «اشتباهاتی هم اصلاح طلبان داشته‌اند» گفت: «امروز به‌خوبی قابل قضاوت است که همه اتهاماتی و همه فشار‌ها و محدودیت‌هایی که ایجاد شد، هیچ‌کدام پایه و اساسی نداشته و امور به نحوی پیش رفته است که کسانی که حتی بانی و باعث این حرکات بودند، امروز خودشان به نوعی به بن‌بست رسیده‌اند که راه طی‌شده، راه بی‌سرانجامی است، اما اگر آقایان اراده کنند، می‌توانند از این مسیر برگردند و اصلاح‌طلبان باید به‌گونه رفتار کنند که ما دنبال انتقام و کینه‌توزی نیستیم و هرجا جلوی اشتباه گرفته شود، به سود ملت است.»
