خبرگزاری‌های تسنیم و فارس روز دوشنبه ششم دی، خبر دادند که قیمت دلار در بازار آزاد ارز افزایش یافته و به ۴۱۵۰ تومان رسیده است. همزمان، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه، افزایش بیش از ۱۰۰ تومانی بهای دلار در یک روز را غیر طبیعی توصیف کرده است.
دلار آمریکا که در هفته‌های اخیر در محدوده ۳۹۰۰ تومان در نوسان بود، روز اول دی از مرز چهار هزار تومان گذشت تا رکوردی تازه در بازار ارز ایران رقم بخورد. این نوسان در روزهای اخیر ادامه داشت و نهایتاً روز یکشنبه پنجم دی، ارزش واحد پول ایران در برابر دلار با ۶۰ تومان افزایش، به بیش از ۴۱۰۰ تومان رسید.
در توصیف افزایش بهای دلار در بازار آزاد ارز خبرگزاری تسنیم روز دوشنبه نوشت که «هر چند دقیقه رکورد تازه‌ای از این ارز در بازار ثبت می‌شود».
گرچه مقام‌های دولت حسن روحانی پیش از این اعلام کرده‌اند دولت به دنبال افزایش قیمت دلار نیست، اما خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه نوشت که به نظر می‌رسد، بانک مرکزی ایران مداخله خود در بازار ارز را کاهش داده باشد.
این خبرگزاری به نقل از یک کارگزار بازار ارز در تهران که نخواست نامش منتشر شود، اعلام کرد که بانک مرکزی در هفته‌های اخیر تزریق دلار به بازار ارز برای حفظ قیمت‌ها را کاهش داده است.
به دنبال این رویداد، صمد کریمی، معاون صادرات بانک مرکزی، روز دوم دی اعلام کرد که «تقاضای بالا» در پایان سال میلادی، باعث افزایش قیمت ارز شده و این تقاضا در چند روز آینده «فروکش می‌کند».
در همان روز، اما فریدون خاوند، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با رادیو فردا گفته بود که افزایش قیمت دلار آمریکا در بازار ارز ایران دلایل ساختاری دارد.
در این میان، به گزارش خبرگزاری مهر، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه، با اعلام اینکه افزایش ۱۰۰ تومانی ارز در یک روز به هیچ عنوان قابل تأیید دولت نیست، گفت: «به نظر می‌رسد که این افزایش ناشی از مسائل روانی باشد».
او بدون توضیح بیشتر درباره این «مسائل روانی»، ابراز امیدواری کرد که قیمت ارز در روزهای آینده کاهش یابد.
در همین حال، به گزارش خبرگزاری خانه ملت وابسته به مجلس، محمدرضا پورابراهیمی داورانی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، روز دوشنبه از برگزاری نشست مشترک کمیسیون اقتصادی با علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و دارایی، و ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران، برای بررسی افزایش قیمت ارز خبرداد.
او افزود: با توجه به سیاست‌های رئیس‌جمهور جدید آمریکا برای تغییرات نرخ بهره در این کشور، پیش‌بینی می‌شود ارزش دلار نسبت به سایر ارزها با افزایش روبه‌رو شود که این عامل در بازار ایران نیز تأثیراتی داشت.
از دیدگاه برخی کارشناسان، تصمیم فدرال‌رزرو آمریکا مبنی بر افزایش ۲۵ صدم درصدی نرخ بهره و رساندن این نرخ به ۷۵ صدم درصد به مثابه مهم‌ترین دلیل افزایش ارزش شاخص دلار در جهان و تقویت این ارز در برابر دیگر ارزهای رقیب عنوان می‌شود.
بر اساس برخی تحلیل‌ها، همچنین نگاه سخت‌گیرانه دونالد ترامپ نسب به برجام و آینده توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی باعث شده تا در میان معامله‌گران داخلی بازار آزاد ارز ایران، این دیدگاه تقویت شود که شاید در آینده روند فروش نفت و جریان ورودی درآمدهای ارزی ایران به داخل کشور با محدودیت‌هایی روبه‌رو شود که این امر به تقویت روند افزایش ارزش دلار منجر شده است.
دی این میان رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به عامل «رونق سوداگری و سفته‌بازی در بازار ارز» گفته است که «معمولاً بخشی از ارز کشور از طریق فروش شرکت‌های پتروشیمی حاصل می‌شود و به دلیل اینکه این شرکت‌ها معمولاً در پایان سال علاقه دارند که منابع خود را برای پرداخت‌های سود سهام به کار بگیرند، از عرضه دلار وارداتی به بازار اجتناب می‌کنند».
او افزوده است این موضوع در به‌هم خوردن تعادل بازار مؤثر بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
آقای پورابراهیمی همچنین با اشاره به «کاهش ۱۷ درصدی» ارزش پول ملی ایران در روزهای اخیر از دولت خواسته است که تصمیمات قاطعی اتخاذ کند و گفت: بانک مرکزی باید «موضوع افزایش تقاضای کاذب بازار ارز را مدیریت کند».
شهاب نادری عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس هم در گفت‌وگو با خانه ملت، گفته است که روند افزایشی قیمت دلار در بازار در شرایطی است که افزایش فروش نفت و کاهش نرخ تورم، قیمت ارز را متعادل می‌کند.
او همچنین از عملکرد بانک مرکزی در زمینه مدیریت نرخ ارز در روزهای گذشته را «ضعیف» توصیف کرده است.
