محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، از تبدیل موضوع سیاست خارجی به «بحث داغ» جامعه در ایران انتقاد کرد و علت آن را «تخریب‌ها» علیه تیم هسته‌ای دانست.
به گزارش روز یکشنبه ۲۴ بهمن وب‌‌سایت انتخاب٬ آقای ظریف در مصاحبه اختصاصی با این سایت خبری گفت که «بحث برجام به موضوع داغ جامعه تبدیل شد و این هیچ وقت خوب نیست که موضوع سیاست خارجی به بحث داغ جامعه تبدیل شود ولی متأسفانه این اتفاق افتاد.»
او علت این مسئله را «نگرانی» برخی در داخل ایران و تلقی آنها از «مقاومت» دانست و افزود: «برخی دوستان در داخل، مقاومت را در تعامل نکردن می‌دانستند نه تعامل... لذا یک نگرانی‌هایی ایجاد شد و ملاحظات سیاسی داخلی وجود داشت.»
به گفته وزیر امور خارجه ایران٬ «تخریب‌ها» در داخل٬ «روی مذاکره تأثیر می‌گذاشت» و «بعضی وقت‌ها خارجی‌ها پیام‌های غلطی می‌گرفتند. چون دوستان ما در تخریب از یک محدوده فراتر می‌رفتند و طوری وانمود می‌کردند که تیم مذاکره‌کننده تیمی است که اصلاً تعلقی به مقاومت ندارد، تعلقی به خواسته‌های ملت ندارد و این‌گونه به دروغ و به اشتباه گروهی را به مذاکره‌کننده خارجی معرفی می‌کردند که حتماً به منافع ضرر می‌زد.»
آقای ظریف اضافه کرد: «مثلاً اقدامی که در مرحله آخر برای افشا کردن بحث‌های سری و محرمانه ما در جلسه خصوصی اعضای کمیسیون اتفاق افتاد، دست همکاران من را در مذاکرات بعدی خیلی پایین آورد. بالاخره یک سری حرف‌ها از قول من منتشر کرده بودند که درست خلاف حرفی بود که قرار بود همکاران من در مذاکرات مطرح کنند و این فضاسازی‌ها از این جهت برای ما سنگین بود.»
آقای ظریف در بخش دیگری از این گفت‌وگو از محافظه‌کارانی که با به گفته او، افشاگری‌ها و تخریب‌هایشان به روند مذاکرات ضربه می‌زدند٬ انتقاد کرد.
او در واکنش به سخنان شماری از اصول گرایان مبنی بر اینکه در جلسه خصوصی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است که درباره برجام «اشتباه» کردیم، گفت: «من نه در مذاکرات برجام و نه در مورد موارد دیگر، بلکه در مورد یک اظهارنظر عمومی، گفتم این اظهار نظر من درست نبوده و اشتباه بود. مثل اینکه دوستان ما از شنیدن کلمه اشتباه خیلی مشعوف شده بودند.»
وزیر خارجه ایران روز پنجم بهمن نیز گفته بود که از برجام شرمنده نیست و به آن افتخار می‌کند اما معتقد است نباید برجام را هر روز مطرح کرد.
پیش از آن، جواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس، گفته بود که آقای ظریف در جلسه ای در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس «اشتباه در موضوع برجام و مسوولیت این اشتباه را پذیرفته است.»
اما این موضوع با تکذیب سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روبرو شد که آن را «کاملا نادرست٬ مخدوش و گزینشی» توصیف کرد.
وزارت امور خارجه ایران هم با صدور بیانیه‌ای آقای کریمی قدوسی را به «افشای گفت‌وگوهای محرمانه و تاکتیک‌های مذاکراتی تیم مذاکره کننده» متهم کرد.
در این زمینه وزیر امور خارجه ایران به سایت خبری انتخاب گفت: «هنوز اعتقاد دارم حرف‌هایی که در کمیسیون زدم حرف‌های محرمانه است… از مردم محرمانه نیست، از طرف مقابل محرمانه است. یعنی طرف مقابل نباید استراتژی شما را بداند.»
او اضافه کرد که «وقتی دوستان ما به مذاکره رفتن، [طرف مقابل] ادعا داشتند که وزیر خارجه شما در جلسه این حرف را زده و شما چرا می‌گوئید که ماجرا چیز دیگری است. این نشان دهنده این است که این حرکت به کار ما در مذاکره ضرر می‌زند و چیزی که ضربه می بیند منافع ملی است.»
محمدجواد ظریف در واکنش به سخنان انتقادی سعید جلیلی٬ مذاکره‌کننده ارشد سابق هسته‌ای ایران، درباره برجام و روند مذاکرات نیز ابراز امیدواری کرد که این سخنان «از سر دلسوزی باشد» و گفت: «حتماً با ایشان موافق نیستم و سیاست‌هایی هم که ایشان دنبال کردند نه تنها من موافق نیستم بلکه یک بخش عظیمی از جامعه ما موافق نیست وگرنه به او رأی می‌دادند.»
سعید جلیلی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی٬ روز ۲۰ بهمن، گروهی را در ایران متهم کرد که با «تحریم‌هراسی» در پی «ترساندن» مردم هستند. او این گروه را «کاسبان تحریم هراسی» نامید.
به گزارش خبرگزاری مهر٬ سعیدی جلیلی در سخنرانی در جمع گروهی از مردم استان البرز گفت که این افراد «منتظرند دشمن تحریم کند و آنها نیز مردم را از تحریم بترسانند.»
به گفته وزیر امور خارجه ایران٬ در صورت ادامه روند مذاکرات تیم پیشین هسته‌ای٬ «حتماً دولت راهکارها و سیاست‌هایی را پیدا می‌کرد. کما اینکه در آن مدت از روی ناچاری، راهکارهایی را پیدا کردند، اما آن راهکارها غیرشفاف بوده و غیرمستقیم همچنین هزینه آور و فساد آور بود.»
وزیر امور خارجه ایران ادامه داد که «یعنی هم ایجاد فساد عظیم می‌کرد و هم با هزینه خیلی زیادی، نقل و انتقالات پول [فروش نفت] صورت می‌گرفت که هنوز هم تمام صورت مسئله برای ما روشن نشده است که به چه میزان ضرر خوردیم.»
به گفته آقای ظریف، آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز درباره جزئیات مذاکرات هسته‌ای اظهارنظر نمی‌کرده و تنها خطوط کلی را مشخص می‌کرده است.
با این حال، وی گفت که تیم هسته‌ای همه جزئیات را به رهبر جمهوری اسلامی گزارش می‌کرده است٬ اما «شأن رهبری ورود به آن جزئیات نبود.»
وزیر امور خارجه ایران در این مصاحبه اشاره ای به نظر رهبر جمهوری اسلامی درباره برجام نکرد. آیت الله علی خامنه ای با وجود تایید توافق اتمی وین، بارها از آن انتقاد کرده است.
از جمله، وی روز ۱۱ مرداد ضمن اعتراض به برداشته نشدن «یکباره» تحریم‌ها علیه ایران، توافق اتمی وین را «یک تجربه بی‌نتیجه» از مذاکره با آمریکا خواند.
در همین ارتباط، شماری از هواداران رهبر جمهوری اسلامی بارها از برجام انتقاد کرده اند. محمد علی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران، روز ۱۷ فروردین گفته بود که توافق اتمی وین «هرگز یک سند افتخار» نیست و مردم «با اکراه» آن را پذیرفتند.
این در حالیست که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، اعضای دولت و هوادارانش انتقادها از توافق هسته ای را رد کرده اند.
در این ارتباط، آقای روحانی روز ۱۱ مرداد، با تاکید بر اینکه توافق اتمی وین برای ایران «عزت آورد» گفت که در دوران تحریم‌ها «همواره دستمان به سوی دیگران دراز بود و تحریم برای ما عزت نداشت.»
با این حال، تعدادی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی از جمله آیت الله کاظم صدیقی، امام جمعه تهران، از تحریم‌های غرب علیه ایران با عنوان «نعمت» یاد کرده و از قراردادهای ایران با کشورهای خارجی پس از توافق اتمی وین انتقاد کرده‌اند.
