ساعاتی پس از حمله موشکی سحرگاه جمعه آمریکا به پایگاهی هوایی در سوریه، روسیه با انتقاد شدید از این حمله برای برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت درخواست داد، و در مقابل ترکیه با حمایت از این حمله خواهان برقراری فوری منطقه پرواز ممنوع در سوریه شد.
روز جمعه، ۱۸ فروردین، ساعاتی پس از حمله موشکی به پایگاه هوایی ارتش سوریه در حمص، روسیه با انتقاد شدید از این اقدام، اعلام کرد که توافق خود با آمریکا بر سر سوریه را معلق می‌کند.
روسیه و ایالات متحده قراردادی با یکدیگر امضا کرده‌اند که از طریق ارتباط با یکدیگر از تصادم و برخورد هواپیماهای دو کشور در حریم هوایی سوریه جلوگیری کنند؛ این قراردادی است که اکنون روسیه می‌گوید از نظرش لغوشده است.
روسیه همچنین از زبان وزارت خارجه‌اش، همچون ایران، این حمله را «نقض مقررات بین‌المللی» خوانده و خواستار تشکیل نشست اضطراری شورای امنیت برای بررسی موضوع شد.
در مقابل ترکیه نیز با استقبال از حمله موشکی سحرگاه جمعه، از زبان وزیر خارجه‌اش گفت که از همه اقدامات برای «مسئولیت‌پذیری در قبال حمله شیمیایی اخیر در سوریه» به طور کامل حمایت می‌کند.
وزیر خارجه ترکیه همچنین گفت که پس از حمله سحرگاه جمعه در تلاش برای تماس با همتایان روسی و آمریکایی خود، سرگئی لاوروف و رکس تیلرسون بوده است.
ترکیه همچنین از زبان سخنگوی رجب طیب اردوغان اعلام کرد که بدون فوت وقت خواهان برقراری منطقه پرواز ممنوع در سوریه، برای اطمینان از عدم تکرار حمله شیمیایی هفته اخیر، است.
ساعتی پیش از این تحولات، دمیتری پسکوف سخنگوی کاخ ریاست جمهوری روسیه، کرملین، اعلام کرده بود که کشورش این اقدام را «تجاوز به یک کشور مستقل» می‌داند که به روابط آتی آمریکا و روسیه ضربه خواهد زد.
آقای پسکوف گفت که «رئیس‌جمهور پوتین، حمله هوایی آمریکا به سوریه را به عنوان تجاوزی علیه یک کشور مستقل و نقض هنجارهای بین‌المللی به بهانه‌های واهی ارزیابی می‌کند».
در عین حال وزارت خارجه روسیه روز جمعه این ادعا را مطرح کرد که حمله شیمیایی در ادلب برای دولت دونالد ترامپ فقط بهانه بوده و حمله آمریکا از پیش برنامه‌ریزی شده بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این وزارتخانه در بیانیه خود که روز جمعه منتشر شد می‌گوید که «واضح است» که حملات آمریکا پیش از «آن چه حمله شیمیایی در ادلب خوانده شده» تدارک دیده شده بود.
حمله موشکی سحرگاه جمعه آمریکا، با فرمان مستقیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده و در واکنش به حمله شیمیایی در «خان شیخون» در استان ادلب انجام شد.
آمریکا مسئولیت این حمله شیمیایی را متوجه دولت بشار اسد می‌داند و آقای ترامپ پیشتر آن را «حمله شیمیایی وحشتناک علیه غیرنظامیان» توصیف کرده است.
با این حال روز جمعه سخنگوی کرملین ادعا کرد که «ارتش سوریه هیچ گونه ذخیره سلاح شیمیایی در اختیار ندارد».
به رغم آن که رسانه‌ها به نقل از کارشناسان از «شواهد فزاینده» درباره استفاده حکومت بشار اسد از تسلیحات شیمیایی سخن می‌گویند، کرملین هم‌چنان از این حکومت حمایت کرده و این حمله را به مخالفان حکومت اسد منتسب می‌کند.
سخنگوی کرملین افزود: «انهدام همه ذخیره سلاح‌های شیمیایی نیروهای نظامی سوریه، واقعیتی ثبت شده و تأیید شده توسط سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی است.»
آقای پسکوف هشدار داد که «اقدام واشینگتن خسارتی قابل توجه به روابط آمریکا و روسیه وارد می‌کند که هم‌اکنون نیز در وضعیت اسفناکی است».
روسیه پیشتر هم از موضع اسرائیل درباره دست داشتن اسد در حمله شیمیایی سوریه انتقاد کرده بود.
در مقابل این سخنان ترکیه هم‌صدا با دیگر متحدان آمریکا از حمله موشکی سحرگاه جمعه استقبال کرد و و آن را پیشرفتی «مهم و معنادار» توصیف کرد.
در سخنانی که صبح جمعه به نقل از معاون نخست‌وزیر ترکیه منتشر شد، این مقام دولتی ترکیه خواستار آن شد که مواضع سخت علیه حکومت بشار اسد ادامه یابد تا او متوجه شود «دیگر قادر به آسیب زدن به مردمش نخواهد بود».
نعمان کورتولموش یادآور شد که کشورش حمله هوایی سحرگاه جمعه را «مثبت» می‌داند، اما باور دارد که این اقدام «باید کامل شود» و «وحشی‌گری حکومت اسد باید متوقف شود».
او تأکید کرد که «ضروری است که جامعه جهانی به طور کامل حکومت اسد را تنبیه کند».
معاون نخست‌وزیر ترکیه همچنین افزود که امیدوار است اقدام آمریکا به تسریع تلاش‌ها در مورد برقراری صلح در سوریه کمک کند.
دو کشور ترکیه و روسیه که اکنون مواضع آنها در خصوص حمله موشکی آمریکا در تقابل قرار گرفته، در ماه‌های اخیر تلاش‌های مشترکی را برای برقراری آتش‌بس در سوریه ترتیب داده‌اند.
این در حالی است که از ابتدای جنگ داخلی در سوریه، دو کشور در دو جبهه مختلف فعالیت کرده‌اند و در حالی که روسیه به همراه ایران حامی اصلی حکومت بشار اسد به حساب می‌آید، ترکیه از برخی گروه‌های مخالف اسد حمایت می‌کند.
ایران که دیگر حامی اصلی حکومت بشار اسد است، روز جمعه حمله موشکی آمریکا به پایگاه هوایی سوریه را «خطرناک، مخرّب و نقض حقوق بین‌الملل» و آن را شدیداً محکوم کرد.
در مقابل متحدان آمریکا، از جمله بریتانیا، عربستان سعودی و استرالیا تاکنون از این استفبال کرده‌اند و از جمله بریتانیا این حمله را «واکنشی مناسب به حمله شیمیایی وحشیانه توسط حکومت سوریه» ارزیابی کرده است.
شورای ملی سوریه، ائتلافی عمده از مخالفان بشار اسد، نیز ضمن استقبال از حمله موشکی انجام شده به پایگاه هوایی دولت سوریه، خواستار ادامه آن تا توقف حملات هوایی دولتی و توقف «استفاده از سلاح‌های منع‌شده از سوی جامعه جهانی» شد.
