حاکمان کشورهایی که در جریان جنبش‌های سیاسی موسوم به بهار عربی قدرت آنها به چالش کشیده شد، اکنون چه سرنوشتی دارند؟ خبرگزاری فرانسه در گزارشی به مرور وضعیت کنونی این چهره‌های سیاسی دنیای عرب پرداخته است.
مصر: حسنی مبارک از زندان آزاد شده است
حسنی مبارک پس از سه دهه تسلط کامل بر قدرت به دنبال ۱۸ روز اعتراض و شورش‌های سیاسی در مصر در روز ۱۱ فوریه ۲۰۱۱ از قدرت کناره‌گیری کرد و حکومت را به نیروهای مسلح واگذار کرد.
در آوریل همان سال حسنی مبارک بازداشت شد و در انتخابات سراسری که در ژوئن ۲۰۱۲ برگزار شد، محمد مرسی از رهبران جنبش اسلامگرای اخوان المسلمین در اولین انتخابات ریاست جمهوری آزاد مصر به پیروزی رسید.
دولت محمد مرسی پس از حدود یکسال حکومت که دورانی متلاطم و آکنده از بحران و مخالفت‌های سیاسی بود، توسط ژنرال عبدالفتاح السیسی فرمانده نیروهای مسلح مصر که اکنون رئیس‌جمهور کشور است، برکنار شد.
حسنی مبارک که به جرم مشارکت در قتل حدود ۸۵۰ تن از شرکت‌کنندگان در اعتراض‌های سیاسی محاکمه شده بود، در روز دوم مارس ۲۰۱۷ توسط عالی‌ترین مرجع استیناف در نظام قضایی مصر تبرئه شد.
او که اکنون ۸۸ ساله است، روز جمعه از بیمارستان نظامی مرخص شد.
تونس: زین العابدن بن علی گریخت
یک ماه اعتراض‌های گسترده علیه فقر و بیکاری در تونس که اولین مورد از سلسله جنبش‌های موسوم به بهار عربی بود، زین‌العابدین بن‌علی رئیس‌جمهور این کشور را ناگزیر کرد پس از ۲۳ سال حکومت به همراه خانواده‌اش از کشور بگریزد.
او در عربستان سعودی در تبعید است و در سن ۸۰ سالگی دور از مجامع علنی و در سکوت زندگی می‌کند و معمولاً از طریق وکیل لبنانی‌اش با دنیای خارج تماس ارتباط دارد.
دستگاه قضایی تونس او را غیاباً به مجموعه‌ای از جرایم از جمله فساد مالی و تحریک به خشونت علیه شرکت‌کنندگان در اعتراض‌های سیاسی محکوم کرده است. او به خاطر جرم دوم به حبس ابد محکوم شده است.
سوریه: بشار اسد در قدرت باقی مانده است
بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، هنوز در قدرت باقی مانده است. کمک‌های نظامی روسیه، ایران و حزب‌الله لبنان به خصوص از سال ۲۰۱۵ تعادل قوا در جنگ داخلی سوریه را به نفع نیروهای دولت سوریه تغییر داده است.
جنگ داخلی سوریه در مارس ۲۰۱۱ و پس از سرکوب بی‌رحمانه اعتراض‌های مردم علیه حکومت خاندان اسد آغاز شد. تاکنون بیش از ۳۲۰ هزار نفر در این جنگ جان خود را از دست داده و میلیون‌ها نفر آواره و مجبور به مهاجرت شده‌اند.
گروه‌های شورشی مورد حمایت ترکیه، دولت‌های عربی منطقه خلیج فارس و دولت‌های غربی هنوز به نبرد با نیروهای دولتی سوریه ادامه می‌دهند ولی تحت‌الشعاع گروه‌های جهادی مثل «حکومت اسلامی» و «فتح الشام» که گروهی وابسته به القاعده است، قرار گرفته‌اند.
لیبی: قذافی به طرز فجیعی کشته شد
حاکم مقتدر لیبی پس از ۴۲ سال حکومت بلامنازع بر کشور در حالی که شورشیان مورد حمایت ناتو حلقه محاصره طرابلس را تنگ‌تر می‌کردند و او قصد داشت به زادگاهش سرت فرار کند، روز ۲۰ اکتبر ۲۰۱۱ توسط شورشیان دستيگر و کشته شد. این حادثه نقطه اوج تظاهراتی بود که از فوریه آن سال در بنغازی دومین شهر لیبی آغاز شده بود.
از آن زمان لیبی در ناآرامی و هرج و مرج غرق شده و دو پارلمان و دو دولت رقیب هر یک برای اعمال کنترل خود بر کشور درگیر رقابت و حتی نبرد مسلحانه بوده‌اند. همزمان دسته‌های شبه‌نظامی متعدد و رقیب هر کدام برای گرفتن سهم بیشتر از نفت و گاز و سایر منابع درآمد با یکدیگر می‌جنگند.
یمن: علی عبدالله صالح با شورشیان متحد شده است
علی عبدالله صالح پس از یک سال اعتراض‌های سیاسی و زد و خوردهای مسلحانه در فوریه ۲۰۱۲ پس از ۳۳ سال از مقام ریاست جمهوری کناره‌گیری کرد. پس از آن عبد ربه منصور هادی، معاون ریاست جمهوری اداره امور کشور را به عهده گرفت و بعد به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
اما بخشی از مجهزترین و کارآمدترین واحدهای نیروهای مسلح ارتش کماکان به علی عبدالله صالح وفادار ماندند و زمانی که شیعیان حوثی در سپتامبر ۲۰۱۴ صنعا پایتخت یمن را تصرف کردند، نیروهای وفادار به آقای صالح در برابر آنها واکنشی نشان ندادند.
از آن زمان علی عبدالله صالح با شورشیان حوثی ائتلاف و همکاری نزدیکی را آغاز کرده و با وجود دو سال دخالت نظامی ائتلاف کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی شورشیان حوثی کماکان شهر صنعا، بخش عمده‌ای از نواحی شمالی کشور و مناطق ساحلی دریای سرخ را در کنترل خود دارند.
بحرین: خاندان سلطنتی بر شدت سرکوب می افزاید
خاندان سلطنتی سنی مذهب حاکم بر بحرین در سال ۲۰۱۱ با تظاهرات یک ماهه اکثریت شیعه مذهب این کشور مواجه شد که خواستار یک حکومت سلطنتی مشروطه و نخست‌وزیر منتخب مردم هستند.
حکومت بحرین با کمک نیروهای اعزامی عربستان سعودی و امارات متحده عربی معترضان را با توسل به اسلحه به طرز مرگباری سرکوب کرد.
با وجود درخواست‌های مکرر دولت‌های غربی از حکومت بحرین برای دستیابی به توافق با مخالفان و انجام اصلاحات سیاسی حمد بن عیسی پادشاه بحرین، پس از آن حوادث تاکنون مهم‌ترين تشکل سیاسی شیعیان کشور را منحل و بسیاری از رهبران آن را به حبس‌های طولانی محکوم کرده است. علاوه بر این فعالیت گروه‌های سیاسی دیگر را نیز ممنوع کرده است.
الجزایر: بوتفلیفه در صندلی چرخدار
عبدالعزیز بوتفلیفه در سال ۲۰۱۱ توانست اعتراض‌ها را مهار کند. او با اعلام مجموعه‌ای از اصلاحات و در عین حال تثبیت کنترل خود بر حکومت از هراس مردم الجزایر از بازگشت جنگ داخلی خونینی سال‌های دهه نود میلادی بهره‌برداری کرد.
آقای بوتفلیفه که در سال ۲۰۱۴ برای چهارمین بار به عنوان رئیس‌جمهور الجزایر انتخاب شد اکنون ۸۰ سال دارد و به ندرت در مجامع علنی دیده می‌شود. پس از سکته سال ۲۰۱۳ او با صندلی چرخدار در مجامع علنی حضور می‌یابد و صحبت کردن برای او بسیار دشوار است.
مراکش: پادشاه برخی از اختیارات خود را واگذار کرد
محمد ششم پادشاه مراکش یکی از اولین رهبرانی بود که به اعتراض‌های موسوم به بهار عربی واکنش نشان داد. او در پاسخ به تظاهرات ۲۰ فوریه ۲۰۱۱ که در اعتراض به فساد مالی و سیاسی برگزار شد، در مارس همان سال مجموعه‌ای از تغییرات در قانون اساسی را اعلام کرد.
پس از همه‌پرسی او موفق شد تسلط و برتری سیاسی و مذهبی خود بر کشور را حفظ کرده ولی در عین حال اختیارات بیشتری را به نخست‌وزیر و پارلمان کشور تفویض کرد.
