مجلس نمایندگان آمریکا، طرح جدیدی را در دست بررسی دارد که در صورت تصویب، براساس آن مقررات صدور ویزا برای ایرانیان و شهروندان چند کشور دیگر دشوارتر خواهد شد.
طرح جدید اعضای مجلس نمایندگان آمریکا در مورد مقررات ویژه صدور ویزا برای شهروندان شش کشور ایران، عراق، لیبی، سودان، سوریه و یمن که به اختصار « قانون ویزا» نامیده شده و با شماره اچ آر ۵۲۰۳ در کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا ثبت شده، قرار است هفته آینده در این کمیته به بحث و رأی گذاشته شود.
این طرح از سوی رندی فوربس، نماینده جمهوریخواه ویرجینیا، و با پشتیبانی باب گودلته، رئیس جمهوریخواه کمیته قضایی، و تری گآودی، رئیس کمیته فرعی امور مهاجرت، ارائه شده است.
آقای فوربس در توجیه اهمیت این طرح گفته است که: «در حال حاضر در روند اسکرین کردن متقاضیان ویزای ورود به آمریکا کمبودهایی وجود دارد که موجب آسیب‌پذیری ایالات متحده در برابر اقدامات تروریستی می‌شود و برای جلوگیری از حمله‌های تروریستی مانند آنچه در سن برناردینو روی داد، تصویب و اعمال تدابیر سخت‌تر و محکم‌تر ضروری است».
بر اساس مفاد این طرح، روند اخذ روادید برای شهروندان شش کشور مذکور، بسیار سخت‌تر و طولانی‌تر خواهد شد. علاوه براین، تمام تقاضاهای مهاجرت به ایالات متحده چه از سوی اشخاص و چه از جانب اعضای خانواده‌هایی که در حال حاضر شهروند قانونی آمریکا هستند، به صورت یکسان مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
از جمله مواردی که احتمال دارد در چارچوب طرح الزامی شود، انجام آزمایش دی ان ای برای اثبات بستگی خانوادگی متقاضیان است.
جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی و امنیت جهانی در دانشگاه کارولینیای خاوری در مورد دلیل و یا دلایل ادامه سخت‌گیری‌های قانونگذاران آمریکا بر شهروندان ایرانی می‌گوید: «دلایل این قضیه شاید دلایل ساده‌ای باشد. در طول حداقل دو سال اخیر ما در جریان قرار گرفتیم و شاهدش بودیم که آمریکا و مجموعه غرب، یک حرکتی را برای حل و فصل مسئله اتمی ایران شروع کردند و این حرکت خوشبختانه، به نتیجه رسید و قرارداد اتمی بخش آخر آن بوده، زمینه‌ای فراهم کرد که ایران بتواند از این زمینه استفاده بکند و به ۳۷ سال خصومت با آمریکا خاتمه بدهد».
آقای روشندل اضافه می‌کند: «متأسفانه ایران این پیام را از این ماجرا نگرفت و باعث این شد که نتواند به موقع و یا به درستی، از این دریچه‌ای که برای تحول و بهبودسازی روابط ایجاد شده بود، استفاده بکند؛ نتیجه این شد که ایران فقط به بخش ارداد اتمی چسبید که تازه آن هم در داخل با مخالفت‌های خاص خودش مواجه است و در بُعد خارجی هیچ اقدام مثبتی دیده نشد، در سیاست منطقه‌ای و روابط با غرب، بخصوص در روابطش با آمریکا ».
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: «بنابراین طبیعی است که سیاستمداران آمریکا در کنگره و جاهانی که بخشی از سیاست [این کشور را] تعیین می‌کنند، این حرکات ایران را نگاه می‌کنند و حرکات بعدی خودشان را براساس حرکت ایران تنظیم می‌کنند».
اواخر سال گذشته میلادی نیز در پی سخنان جنجالی دونالد ترامپ، کاندیدای جمهوریخواه مقام ریاست جمهوری آمریکا، مبنی بر ممنوعیت موقت ورود مسلمانان به این کشور، کنگره آمریکا طرح شماره اچ آر ۱۵۸ را تصویب کرد که طبق آن ایرانیان و شهروندان عراق، سوریه و سودان که تابعیت دوگانه کشورهای اروپایی و برخی کشورهای آسیایی مانند ژاپن و کره جنوبی را دارند، برای ورود به آمریکا مجبور به اخذ روادید از کنسولگری‌های این کشور خواهند بود.
بر اساس یک توافق کنسولی با آمریکا موسوم به «ویزا ویور»، شهروندان کانادا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی برای ورود به ایالات متحده، نیازی به اخذ ویزا ندارند و می‌توانند به مدت سه ماه در این کشور اقامت کنند.
آقای روشندل، استاد دانشگاه، امکان رفع این محدودیت‌ها را در تغییر گفتمان سیاسی رهبران جمهوری اسلامی و خاتمه دادن به خصومت‌ها بین دو دولت می‌داند. او می‌گوید: «این احتمال [رفع محدودیت‌ها] بستگی به تغییر گفتمان سیاسی دارد بخصوص در ایران و اینکه آیا بخواهند از سیگنال‌هایی که [از جانب آمریکا] داده می‌شود و توسط ایران به طور یقین گرفته می‌شود، بهره ببرند».
آقای روشندل اضافه می‌کند: «در روزها و هفته‌های اخیر ما شاهد بودیم که وزیر خارجه آمریکا در مورد اینکه مثلاً بانک‌های اروپایی با ایران ارتباط داشته باشند و معامله بکنند و آمریکا برای آنها مانعی نخواهد بود [تأکید کرده] اینها همه سیگنال‌هایی است که فرستاده می‌شود؛ اگر این سیگنال‌ها گرفته شود و گفتمان سیاسی بین ایران و ایالات متحده تغییر کند، در آن صورت قوانینی مانند این قابل تجدیدنظر هستند؛ قوانین هیچ‌وقت جنبه ابدی ندارند و با تغییر رابطه دولت‌ها، تغییر می‌کنند».
دولت اوباما هنوز به این اقدام مجلس نمایندگان واکنشی نشان نداده ولی با تصویب احتمالی طرح قانون جدید ویزا، صدور ویزا برای شهروندان ایران و پنج کشور دیگر خاورمیانه‌ای، با دشواری‌های چندی روبه‌رو خواهد شد.
