نمایندگان اصولگرای مجلس روز سه‌شنبه هفتم مهرماه، از ارائه طرحی دوفوریتی به هیئت رئیسه خبر داده‌اند که بر اساس آن به دولت اجازه داده شده «بر اساس قانون اساسی و خطوط قرمز نظام» اجرای برجام را پیگیری کند. این طرح احتمالاً هفته آینده در دستور بررسی قرار می‌گیرد.
روز سه‌شنبه در حالی که برخی از اعضای کمیسیون ویژه برجام، از برجا بودن اختلاف نظر میان اعضای این کمیسیون برای تنظیم و ارائه گزارش نهایی خبر دادند، چند نماینده اصولگرا از ارائه شدن طرحی دو فوریتی در خصوص برنامه جامع اقدام مشترک، یا همان سند توافق هسته‌ای با حمایست بیش از یکصد نماینده مجلس خبر دادند.
خبرگزاری خانه ملت، وابسته به مجلس شورای اسلامی، پیش از ظهر سه‌شنبه به نقل از رحیم زارع، نماینده اصولگرای آباده نوشت که طرحی دوفوریتی در مورد برجام، روز سه‌شنبه به هیئت رئیسه ارائه شده و احتمالاً در نشست هفته آینده مجلس بررسی می‌شود.
آقای زارع افزوده است که در این طرح به دولت اجازه داده شده بر اساس قانون اساسی و خطوط قرمز نظام برخی امور را در اجرای برجام انجام دهد، اما در یکی از محورهای آن «به صراحت بر توسعه موشکی و دفاعی و پدافند هسته‌ای کشور تأکید شده است».
وی اضافه کرد که در این طرح پیش‌بینی شده، «در صورت بدعهدی آمریکا و غرب در اجرای برجام، جمهوری اسلامی از این توافق خارج شده و به حالت قبلی خود بر گردد».
همچنین بر اساس این طرح، اجرای مفاد برجام از سوی دولت ایران «منوط به اجرای کامل برجام از سوی ۵+۱ شده» و دولت موظف است در صورت که همکاری نکردن طرف غربی برای اجرای برجام، «اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند».
«حفاظت و اطلاعات از مراکز هسته‌ای به‌ویژه در بحث بازرسی بازرسان آژانس» از مفاد این طرح، به روایت رحیم زارع است.
یک عضو دیگر فراکسیون اصولگرای رهروان ولایت، نیز به خانه ملت گفته است که طرح دو فوریتی برجام «در قالب هفت ماده تهیه شده است».
بهروز نعمتی، نماینده اسدآباد، اضافه کرده است که این طرح دو فوریتی «به صورت کلی» به دولت اجازه خواهد داد تا اجرای برجام را «در چارچوب مصالح امنیت ملی و مصوبات شورایعالی امنیت ملی» پیگیری کند.
طرحی با بیش از یکصد نماینده حامی
هیچیک از دو نماینده یاد شده، عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام نیستند اما موضوع مورد اشاره آنها یعنی ارائه طرح دوفوریتی در ارتباط با اجرای برجام، توسط منصور حقیقت‌پور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و عضو کمیسیون برجام نیز تأیید شده است.
او به خبرگزاری خانه ملت گفته است که «تعداد امضاها قطعاً بالای ۱۰۰ امضاست و به بالای ۱۵۰ امضا هم می‌رسد».
مجلس ایران ۲۹۰ نماینده دارد و مصوبات آن با تأیید بیش از نیمی از نمایندگان معتبر است، گرچه قبل از ابلاغ مصوبات مجلس به دولت، شورای نگهبان هم باید نظر خود را درباره مطابقت مصوبات با شرع و قانون اساسی اعلام کند.
این بدان معناست که حمایت بیش از ۱۵۰ نماینده مجلس می‌تواند تصویب طرح دوفوریتی برجام را تضمین کند.
منصور حقیقت‌پور همچنین به خانه ملت گفته است که در صورتی که گزارش نهایی کمیسون برجام روز یکشنبه [۱۲ مهرماه] در صحن مجلس قرائت شود، طرح دو فوریتی نیز همان روز ارایه خواهد شد.
عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام همچنین گفته است که «در بخش‌هایی از برجام احساس می‌کنیم کاستی‌هایی وجود دارد که این طرح می‌تواند آن کاستی‌ها را جبران کند».
او افزوده است، «برجام دارای ضعف‌هایی است که اگر بخواهیم با این وضعیت آن را اجرا کنیم هزینه ما زیاد می‌شود لذا ما شرایطی را برای دولت فراهم خواهیم کرد که اگر بخواهد برجام را اجرا کند، ملزم باشد منافع ملی ایران را در بخش‌های فنی، اقتصادی، دفاعی، تحقیقاتی و امنیتی لحاظ کند».
اختلاف نظرها باقی است
ایده ارائه طرحی برای تعیین چارچوب‌های اجرای توافق هسته‌ای نخستین بار توسط علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام شد اما پس از آن شماری دیگر از نمایندگان عضو کمیسیون برجام، از جمله حسین نقوی حسینی سخنگوی این کمیسیون، هم از آن حمایت کردند.
در عین حال برخی دیگر از اعضای اصولگرای کمیسیون برجام از وجود اختلاف نظرهایی خبر داده‌اند که تهیه گزارش نهایی این کمیسیون را به تأخیر انداخته است.
در این زمینه عباسعلی منصوری، نماینده کاشان، با تأیید تلویحی اختلاف نظر در میان اعضای کمیسیون ویژه، گفته است که «اختلاف نظر و سلایق در موضوعات مهمی مانند برجام، عادی و طبیعی است و امیدوارم با مدیریت دقیق و صحیح و همچنین حرکت تمامی اعضا به سمت وفاق بتوانیم گزارشی واحد که تمامی جوانب را در نظر گیرد به صحن ارایه دهیم».
آقای منصوری پیشتر هم اعلام کرده بود که ممکن است به دلیل اختلاف نظرها، «دو گزارش مختلف» خروجی کمیسیون برجام باشد.
وی این بار به خبرنگار پارلمانی ایرنا گفته است که «نمایندگان عضو کمیسیون، سرعت را فدای دقت نخواهند کرد به همین دلیل سه کمیسیون فنی، سیاسی و اقتصادی در حال تنظیم گزارش خود به صورت کامل و جامع هستند».
گفته‌های در تناقض با اظهارات علیرضا زاکانی، رئیس کمیسیون ویژه، که روز سه‌شنبه در جمع خبرنگاران از آماده شدن گزارش کمیسیون در بعد از ظهر دوشنبه خبر داده و گفته است به توصیه رئیس مجلس، این گزارش روز شنبه ۱۱ مهر به هیئت رئیسه ارائه می‌شود تا روز یکشنبه در صحن مجلس قرائت شود.
کمیسیون ویژه بررسی برجام، بیش از یک ماه پیش از اواخر مرداد ماه، بررسی سند توافق هسته‌ای را در دست گرفت و در این مدت علاوه بر تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، میزبان سعید جلیلی و همکارانش که به مدت شش سال دست‌اندرکار مذاکرات هسته‌ای بوده و از منتقدان توافق هسته‌ای وین هستند نیز بود.
در این میان خانه ملت به نقل از مسعود پزشکیان، نماینده اصلاح‌طلب عضو کمیسیون ویژه نوشته است که «توافق هسته‌ای نباید جامعه را دو شقه کند».
آقای پزشکیان به توصیه‌های رهبر جمهوری اسلامی در برجام اشاره کرده و افزوده است که در این زمینه «اجتناب از دو قطبی شدن یک اصل و دستور است».
طرحی موازی در حال جمع امضا در مجلس
اما روز سه‌شنبه فارس خبر داد که جمعی از نمایندگان مجلس، طرحی دو فوریتی را در ۱۴ ماده زیر عنوان «الزام دولت به رعایت منافع ملی در توافقات هسته‌ای» آماده ارائه به هیئت رئیسه کرده‌اند.
فارس اشاره‌ای به نام و تعداد امضاکنندگان این طرح نکرده، اما متن پیشنهادی آنها را منتشر کرده که در بخش‌هایی از آن وزارت خارجه ملزم به تغییر بخش‌هایی از سند توافق هسته‌ای است.
پیشتر مقام‌های دستگاه دیپلماسی ایران، از جمله عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، هشدار داده بودند که مجلس تنها می‌تواند، سند توافق هسته‌ای را در کلیت رد یا تأیید کند، و امکان اعمال تغییرات در سند توافق هسته‌ای وجود ندارد.
