سخنان هشدار آمیز برنار کوشنر وزیر امور خارجه فرانسه در گفت و گو با روزنامه اسرائیلی «ها آرتص» که در آن از حمله احتمالی اسراییل به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران سخن گفته، با واکنش وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مواجه شده است.
منوچهر متکی احتمال هرگونه حمله نظامی در این باره را منتفی دانسته است. با این حال طرح این مسئله از سوی یک مقام ارشد فرانسوی به مباحت مرتبط با مواجهه احتمالی ایران و اسرائیل دامن زده است.
احمد نقیب‌زاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در این مورد با «رادیو فردا» گفت و گو کرده است.
رادیو فردا: با توجه به هشدار اخیر وزیر امور خارجه فرانسه، گمانه‌زنی‌ها درباره حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را چگونه برآورد می‌کنید؟
احمد نقیب‌زاده: تهدید اسرائیل را باید جدی گرفت٬ برای اینكه٬ اگر محاسبات عقلانی در كار باشد٬ قاعدتاً چنین كاری نمی‌تواند صورت گیرد٬ چون این مسئله هم به ضرر خود اسرائیل است، هم ایران و هم منطقه را به آشوب می‌كشاند. ولی از آنجایی كه برخی از دولتمردان اسرائیلی به دنبال ماجراجویی هستند و اساساً منافع خود را نیز٬ در نوعی بحران در منطقه٬ تعریف می‌كنند٬ احتمال چنین كاری بسیار زیاد است.
این احتمال هم وجود دارد که آمریكا را در مقابل عمل انجام شده قرار دهند و در آن صورت٬ ایالات متحده٬ اسرائیل را تنها نخواهد گذاشت.
اما در نظر داشته باشید٬ جدا از اظهارات وزیر امور خارجه فرانسه٬ وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی آقای متكی٬ این مسئله را منتفی دانستند.
- اگر اسرائیل حمله را شروع كند٬ به طور طبیعی ایالات متحده هم ساكت نخواهد نشست و پشتیبانی خواهد كرد و در واقع منطقه٬ در خطر خواهد افتاد.
نمی‌دانم این حرف را از روی اطلاعات زدند٬ یا از روی تبلیغات٬ یا اینكه از روی بی‌اطلاع. ولی٬ به هر صورت٬ در ایران احتمال وقوع حمله نظامی را نفی می‌کنند٬ برای اینكه تأثیر خوبی در بین مردم نخواهد داشت.
با این وجود اسرائیل٬ تهدید ایران را جدی گرفته٬ بنا بر این احتمال حمله وجود دارد٬ حالا اینكه٬ در چه زمان و مكانی٬ خیلی مشخص نیست ولی احتمال دارد قبل از انتخابات این اتفاق بیافتد.
فكر می‌كنید٬ چرا در گفته‌های مسئولان جمهوری اسلامی٬ در این باره نوعی دوگانگی به چشم می‌خورد؟ مثلاً آقای محمدعلی جعفری٬ فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی٬ چندی پیش در گفتگویی با روزنامه جام جم٬ چاپ تهران٬ احتمال حمله را جدی دانسته بودند.
دقیقاً همین طور است٬ این مساله از اطلاعات ضعیف وزیر امور خارجه نشأت می‌گیرد٬ چون ایشان در این مسائل خیلی كاره‌ای نیستند٬ ولی سپاه در این باره٬ اطلاعات بیشتری دارد٬ به هر صورت وقتی در قالب پیام اسرائیل را تهدید می کنند که اگر فلان کار را بکنید کشورتان را با خاک یکسان می‌کنیم٬ این نشان می‌دهد كه هم تهدید را جدی گرفته‌اند و هم در پی پاسخ دادن هستند.
ولی در مجموع اگر اسرائیل حمله را شروع كند٬ به طور طبیعی ایالات متحده هم ساكت نخواهد نشست و پشتیبانی خواهد كرد و در واقع منطقه٬ در خطر خواهد افتاد.
با توجه به اینكه دو انتخابات ریاست جمهوری را پیش رو داریم٬ یكی در آمریكا و دیگری در ایران٬ آیا این مسئله می‌تواند بحران حملۀ نظامی احتمالی را تحت الشاع قرار دهد؟
مقدار زیادی كه تحت الشعاع قرار داده است. می بینیم كه مسئله حمله و مواضع تندی كه آمریكا داشت تا حد زیادی تعدیل شده٬ ولی باید دید آیا اگر جمهوری‌خواهان ببیند كه دموكرات‌ها در حال برنده شدن هستند٬ دست به عملی خواهند زد كه دموكرات‌ها٬ مجبور باشند همان سیاست تند روانه را در مقابل ایران در پیش گیرند یا نه؟ و بعد هم انتخابات ایران٬ به میزان زیادی٬ تحت تأثیر انتخابات آمریكا خواهد بود.
آقای نقیب زاده٬ فكر می‌كنید٬ سایۀ این تهدیدها٬ تا چه اندازه توانسته روی فضای دیپلماسی داخلی و خارجی جمهوری اسلامی٬ تأثیر گذارد؟
در مجموع٬ استنباط من٬ این است كه غرب به دنبال حل این مسئله نیست. به دنبال رادیكالیزه‌تر شدن٬ قضیه است.
زیرا اگر قرار بود راه حلی برای این مسئله پیدا کنند فضا را آرام می‌كردند و آن فضا باعث به حاشیه رفتن رادیكال‌ها در ایران می‌شد و اگر یک حكومت میانه‌رو روی كار می‌آمد٬ ممكن بود در مراحل بعدی٬ اگر آن دولت احساس خطر نكند٬ با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر تعلیق غنی‌سازی اورانیوم هم کنار بیاید.
مشكل این است كه غرب مرتب جمهوری اسلامی را تهدید می‌كند و در نتیجه فضای رادیكالی در ایران به وجود می‌آید كه این موضوع قضیه را وخیم‌تر می‌كند٬ یعنی این ترس ناشی از تهدیدها پیوسته فضا را امنیتی‌تر می‌كند٬ رادیكال‌تر می‌كند وگرنه جمهوری اسلامی نشان داده٬ در زمان‌هایی كه تهدیدی متوجه‌اش نیست٬ خیلی بهتر عمل می‌كند و مواضع معتدل‌تری اتخاذ می‌كند.
